Microsoft Word xulafoi roshidiyn ziyouz com doc

BANI SOIDANING SAQIFA NOMLI GUZARIDA 

 

Madinada xabar tezda hamma yoqqa tarqaldi. Ansorlar bani Soidaning saqifa nomli 

guzargohida Sa’d ibni Uboda yonlariga to‘plandilar. Ali ibni Abu Tolib, Talxa ibni 

Ubaydulloh va Zubayr ibni Avomlar odamlardan ajralib hazrati Fotimaning uylariga 

alohida yigildilar. Qolgan muhojir sahobalar esa barchalari Abu Bakrning oldilarida jam 

bo‘ldilar. Bir kishi kelib ansorlar, bani ansorlar bani Soida saqifasida to‘plaiib 

«Rasulullohga kim xalifa bo‘ladi», degan masalani ko‘rishyapti degan xabarni Abu 

Bakrga aytdi. Ushbu xabarni eshitgan zahotlariyoq hazrati Umar Abu Bakrga «Bizni 

o‘sha yoqqa boshlab boring. Gap nimada ketayotganligini birgalashib ko‘raylik», dedilar. 

Tezdan ikkovlon yo‘lga chiqib jo‘nadilar. Borayotganlarida xalifalikka Ubayda ibni 

Jarroxni tavsiya etishlikni, zero u Islom millatining ishonchli kimsalaridan, deb 

maslahatlashdilar. Saqifaga yetib kelishgach, ansorlar Sa’d ibni Ubodani halifalikka 

nomzod etib ko‘rsatishlik taraddudida turganliklarini ko‘rishdi. «Men Rasululloh 

hazratlarshshng «halifalik — Quraysh haqqi», deganlarini eshitganman», dedilar. 

Abu Bakr bu bilan butun ish muhojirlarning o‘zlariga tegishli ekanini eslatmoqchi 

bo‘ldilar. Abu Bakr amaliy ishga hozirlik ko‘rishni istab odamlar oldida xutba o‘qishga 

turdilar. Ollohga hamd va sano aytganlaridan so‘ng Abu Bakr kishilarga qarab so‘z 

boshladilar: 

— Olloh taolo Muhammadni o‘z xalqiga payg‘ambar qilib yubordi. Yakka Ollohga 

ibodat qilmoqlari uchun va uni shirkdan poklab yagonalamoqlari uchun o‘z millatiga 

nigohbon etib yubordi. Odamlar turli olihalarga ibodat etardilar. Bular bizni shafoat 

etadi, bizga foyda yetkazadi, deb gumon qilardilar. Haqiqatda esa ibodat etayotgan 

narsalari jonsiz toshlardan yo‘nilgan xaykal va yog‘ochlardan yasalgan butlardurlar, Ular 

o‘zlariga zarar ham, foyda ham yetkaza olmaydigan Ollohdan boshqa narsalarga ibodat 

etadilar. Bular Olloh oldida bizni shafoat etadilar», deydilar. «Biz bularga bizni Ollohga 

yaqinlashtirishlari uchungina ibodat etamiz», deyishadi. Biroq, arablarga ota-bobolaridan 

meros bo‘lib qolgan xurofiy dinlarini tashlamoqlik oson bo‘lmadi. Juda katta ish ko‘rindi. 

Ularni mana shu xurofiy odatlarini tashla-moqliklari uchun yordamlashishga Olloh taolo 

muxojirlarning avvallarini xos qildi. 

Abu Bakr (r. a.) ushbu yuqoridagi so‘zlarni so‘zlaganlaridan keyin ansor qiromning 

manoqiblarini, fazllarini va Islom da’vatini xalqlar o‘rtasida yoyishda ko‘rsatgan 

---

Xulafoi roshidiyn. Rizouddin ibn Faxriddin