Microsoft Word Tursunboyev S. O'zbek teatri tarixi. Majmua

 
Badriddin andishada. Xudoychilar kiradilar. 
 
X u d o y ch i. 
Xorazmshoh shu onda, 
 
Qal’ayi «Sar-jahon»da 
 
Yashirincha omonda 
 
Kuyovning ahvolidan 
 
Xabar olgach u, shu dam 
 
Tartib bo’ldi shu farmon: 

---

 
Amirga amin-u amon, 
 
Bo’shatilsin tez kuyov, 
 
Qal’a borsin, u darrov! 
 
Farmonni Jaloliddinga beradi. Badriddin xursand. U xudoychiga bir xaltacha oltin 
tashlaydi. 
 
B a d r i d d i n. 
Ehson ollo, oliy himmat shohimizga ofarin! 
 
Soqchilar uni uzr bilan bo’shatmoqchi bo’ladilar.
 
J a l o l i d d i n. 
(
Qat’iy
) 
 
Madomiki, shoh jangdan qochar ovora, 
 
Farmoni ham soqutdir, bu bir xatpora. 
 
(
Farmonni yirtib tashlaydi
). 
B a d r i d d i n. 
Shahanshohning amriga bu isyonkorlik, 
 
Bu islomda fitnadur, oqu padarlik! 
N a s a v i y.  Shomoniy butiga cho’qingan «islom»! 
J a l o l i d d i n. 
Chirik farmon yirtilar. Yirtdi, vassalom! 
 
(
Xudoychiga
). 
 
Shunday najotkor ekan hazrati sulton, 
 
Nega qilar xoinga najotni ehson! 
 
Asoratda yurarkan haramxonasi, 
 
Unga kimdur o’lkaning bir begonasi?! 
 
Yo’qdur mendan boshqa sohibi farmon. 
 
Ogoh bo’lgan azmimdan darbadar sulton! 
 
(
Xudoychilar ketadi.
) 
N a s a v i y.  Na kun ko’rgan, na kecha shunday dahshatni, 
 
Qurt yer ekan ichidan keksa daraxtni! 
 
Afsus buyuk bir davlat bo’lsa-da Xorazm, 
 
Taxt nishlari bo’ldilar beg’ayrat, beazm. 
J a l o l i d d i n. 
Buyur singlim hukmingni, buyur shu mahal — 
 
Ijro qilay hukmingni men ham behayal! 
S u l t o n b e g i m. U ishqidin aynidi, aynidim undan, 
 
Uning yuzin unutdim men o’sha kundan! 
 
Shu qalbaki sevgi uchun toptoldi ko’nglim, 
 
Shu xo’rlangan sevgim der: habisga o’lim! 
 
(
Chodirdan chiqadi
) 
J a l o l i d d i n. 
Ammo ablah tulkining yana aybi bor: 
 
Yurtfurushlik uchun u o’lsin ikki bor — 
 
Ikki marta o’ldirgin bu jallod tez. 
 
Avval o’qqa mixlagin, so’ngra boshin kes? 
B a d r i d d i n. 
Musulmonlar qo’ymanglar, men shohga domod! 
J a l o l i d d i n. 
Kallasini aylantir, ko’rsin el, diyor, 
 
Bilsinlarki, xoinga shu oqibat bor! 
B a d r i d d i n. 
Tavba qildim, valiahd, umrimni ayang. 
 
Bu bir xato, jaholat, ma’murman diltang. 

---

 
(
Jallodlar Badriddinni olib chiqadilar
) 
J a l o l i d d i n. 
Qo’rqoq o’lur har lahza, mard faqat bir gal, 
 
Soya yanglig’ yuradi biz bilan ajal. 
 
Undan qochsang quvadi, quvsang qochadi, 
 
Yalinmoqning, ajabo, bormi hojati? 
N a s a v i y.  Koshki hech tug’ilmasa xoinlar deyman! 
J a l o l i d d i n. 
Tug’ilsa ham bari bir qirib haydayman! 
 
Ko’rganmisan. Nasaviy, Amudaryoda, 
 
Ba’zan sohil bo’yida yotgan bir xoda — 
 
Tegishadi suvlarning sarkash labiga. 
 
Shunda o’sha xodani sekin, ohista 
 
Qimirlatib sudraydi — to’lqinlar usta. 
 
Tegib-tegib tashlagach suvning bag’riga. 
 
Polvon daryo ortadi uni sag’riga — 
 
Bo’g’ib, ezib girdobda o’ynatar toshlar, 
 
Xorazm dengiziga muttasil boshlar! 
 
Men ham Amudaryoman — o’jar, qasoskor, 
 
Yo’llarimda har to’g’on bo’lur tor-mor, 
 
Farmonim shu: dam olsin biroz lashkarlar, 
 
Yangi hujum amrida kutsin xabarlar!