|
NODIRABEGIM
(Amir va Nodirabegim uchrashuvi sahnasidan)
N o d i r a b e g i m. Saltanatga nojins bir zaifaning
Bunday jur’atiga hayron bo’lmassiz.
Xalqi, vatanini bilgan har inson,
Boshida falokat buluti turib,
Mening ahvolimni anglasa lozim!
Uzoq muhokama qildim albatta.
Amir idrokiga, halolligiga
Tayandim albatta hammadan avval.
Yashirinib chiqdim, maxfiy, O’rdadan.
Na O’rda biladi, na shahar buni.
A m i r (
Miyg’ida kulib
.)
Tasavvurimda ham shunday edingiz!
N o d i r a b e g i m. Xudo xayringizni bersin, olampanoh,
Hali O’ratepa, Xo’jand, Shahrisabzning —
Sovigani yo’q-ku kultepalari.
Toshkent, Farg’onaning, Xo’jand, Turkistonning
Bir yillik xirojin bag’ishladik-ku.
Xutbaga kirdi-ku nomingiz, axir.
Tag’in nima kerak amirimizga?!
A m i r. Ma’dalining boshi, sizning so’zingiz!
Islom tuprog’ini oyoq osti qilgan
Osiy bandalarni, gunohkorlarni,
Uni makruh qilgan, haddidan oshgan,
Kufr ishlar bilan mashg’ul Ma’dalining,
Islom peshvolari, ulamolarning
Oyog’idan osib masxara qilgan
Davlat nayrangbozi, dajjol Ma’dalining
Uning volidayi muhtaramasi,
Movarounnahr g’azal mulkining —
Sitoraligiga tengsiz da’vogar —
Hokimoyimning qattiq adabini
Bergani kelganman, agar bilsalar!...
Endi avvalgidek yo’ldan qaytish yo’q!
Bergan va’dasini, qilgan shartimizni
Buzdi Buxoroga yetmasimdanoq.
N o d i r a b e g i m. Bunga el-u yurtning nima daxli bor?
Masjid, madrasalar, takya, guzarlar,
San’at saroylari bo’lmoqda vayron.
Tutdek to’kilmoqda xalqning mehnati.
Yer-u suv, bog’-rog’, toliblar rizqi.
Avvalgi suhbatga qaytaylik, amir,
O’sha shart shart bo’lib qolsin, vassalom!
A m i r. Bu yo’ldan qaytish yo’q, Nodirabegim!
Ertaga kiramiz tong otardayoq.
Tartib o’rnatamiz avvali oxir.
N o d i r a b e g i m. Qadam bilan balki, qilich bilanmas...
Xayri ehson emas, insof so’rab keldi
Qo’qon malikasi sizdan, shahanshoh.
Insof va shafqat!
Nahotki, ittifoq birikkan qo’llar
Qilichlar yumishin qilolmasalar?!
A m i r. Qilich bas keladi faqat Ma’daliga!
Uning tiliga ham, kallasiga ham!
N o d i r a b e g i m. Tangri yorlaqasin, ketingiz bundan!
Razil kishilarda aql bo’lmaydi.
Imon ham bo’lmaydi, bu sizga ayon.
Ammo siz aqlli, dono odamsiz.
Haligi palidlar so’ziga kirmang.
Panoh topmoqdalar sizdan xoinlar,
Mal’un fitnachilar, xiyonatkorlar!
A m i r. Movarounnahr, Nodirabegim (
istehzo bilan
).
Ikki hokimlikka torlik qiladi.
Ma’dali Nasrullo bosh chanog’ida
Sharob sipqormoqqa qasam ichibdi.
Men ham qasamni qabul qildim, ya’ni,
Farg’onada shunday bo’ron tursinki,
Qo’qondan qolmagay nomi nishon ham!
Ana undan keyin Ma’dalixonga
Na chanoq, na sharob kerak bo’ladi!
N o d i r a b e g i m. Jahl-jaholatga salavot, amir!
Mamlakatimiz busiz ham notinch.
Ingliz Afg’onda o’rnashib oldi.
O’rinburx yo’qotdi halovatini.
Sakkiz yilda tuqqan lashkarboshingiz
Biznikiga o’xshab qarqunoq chiqdi.
Buxoro bu tahlid, Qo’qon bu tahlid,
Xiva — biyobonda adashgan qo’zi.
Shu tahlid ittifoq bo’lgunimizcha
Yeb bitirishadi bitta-bittalab.
A m i r. Movarounnahr tuprog’i uzra,
Buxoroyi Sharif Qo’qon xonligini
Tag-tugi bilan inkor etadi.
Qo’qon kasofati Afg’on sho’rishini
Bizning boshimizga solmog’i aniq...
Nima bitishdingiz Qora taka bilan?
N o d i r a b e g i m. Mirza Sarkor mening o’g’lim.
A m i r (
so’zini bo’ladi
.)
Farruh-chi?
Hoji Farruh tarso?
N o d i r a b e g i m. U ham!
A m i r (o’shqiradi).
U kofir!
Musulmon yurtini buzgan musofir!
N o d i r a b e g i m. Ular mamlakatning asil o’g’illari!
Qo’qon istiqboli ular qo’lida.
Oxirgi talabim, mehmon bo’lib keling,
Darvozamiz ochiq poyondoz bilan.
Bunday zo’ravonlik tashriflarini biz ham
Tan olmaymiz xuddi sizning singari!..
Endi so’nggi so’zim: o’g’limni bering!
A m i r (
biroz o’ylab qoladi
).
Beraman va lekin bitta shart bilan!
Hokima bo’lasiz Qo’qonga...
N o d i r a b e g i m (
birdan unga tikiladi, o’zini haqoratlangan sezib
).
Keting!
A m i r. Haj va’da qilaman bo’lmasa!
N o d i r a b e g i m. Keting!
A m i r. Malikushshuaro, saltanatimda!
N o d i r a b e g i m. O’g’limni ko’rsating!
A m i r. Erta Qo’qonda,
O’rdada qurilgan dorda ko’rasiz!
Menga kerak emas malika boshi,
Egib kelgan boshga o’tmaydi qilich.
N o d i r a b e g i m. Keting.
Chapak chaladi. Parvonachi kiradi.
A m i r. Malikani kuzatib qo’ying!
Nodirabegim chiqib ketadi.
Turob To’la.
Tanlangan asarlar. Ikkinchi tom.
G’afur G’ulom nomidagi Adabiyot va san’at
nashriyoti. 1972-yil.
Do'stlaringiz bilan baham: |
