Microsoft Word Turoperator majmua tayyor doc

komplementarligidir
(jamlanmadorlik)-bu xususiyat turistik mahsulot va 
xizmatning bir-birini to‘ldira olishidir. Bu xususiyat shunday tushiniladi, 
ya’ni iste’molchi tomonidan sotib olinuvchi tovar ko‘pincha butun bir boshqa 
tovar va xizmatlar sotib olishga olib keladi. Masalan, transport xizmati 
avtomatik ravishda boshqa turdagi xizmatlar (ovqatlanish, ko‘ngil ochar 
dasturlar) sotib olinishiga sabab bo‘ladi Bu esa o‘z navbatida turistik tovar va 
xizmatlarni kengaytirish uchun harajatga olib keladi, shuningdek turli xoldagi 
turistik mahsulot ishlab chiqaruvchilar o‘rtasida daromadning taqsimlanshiga 
olib keladi. 
Turistik mahsulot iste’molchilarining sanoqbay tavsifiga ko‘ra uch xil 
turdagi 
turizm 
bozorlari 
ajratiladi: 
ommaviy,
mashxur 
va
 individual. 
Ommaviy turistik
bozor 
- katta guruhlardan iborat sayohat qiluvchi 
asosiy turistalr massasini o‘z ichiga qamrab oladi. Bunday turlarning 
haridorlari ilgari kelishilgan dasturlar, xizmat va ko‘ngilochar tadbiralr, 
hamda oldindan to‘lab qo‘yilgan xizmatlarning standart jamlanmasiga rozi 
bo‘lgan kishilardir. 
Mashhur turistik bozor 
- bir muncha kamchiliklardan iborat 
turistlardan tashkil topgan bo‘lib, qimmatroq, inklyuziv turlar, ya’ni yuqori 
darajadagi servis va qimmatbaho mehmonxonalardan iborat, shuningdek 
sayohat davrida istaklariga qarab qo‘shimcha xizmatlar uchun haq to‘lanadi. 
Individual turistik bozor 
- ushbu holatda turistlar yakka tartibda o‘z 
marshrutlarini mustaqil belgilaydilar, zaruriy hollarda transport xizmati va 
mexmonxonada joylashish uchun buyurtmalar beradilar. Bu turlar badavlat 
kishilar uchun ancha qiziqarli bo‘lib, ularni o‘ziga jalb qiladi. Bundan 
tashqari o‘z dam olishlarini biznes yoki boshqa bir mashg‘ulot bilan 
birgalikda davom ettiradilar, bu esa o‘z navbatida oldindan dam olishni 
tugallash yoki qaytish muddatini belgilashlari kerakligiga yo‘l qo‘ymaydilar. 
Aniq bir rayon (hudud, region) bo‘yicha quyidagi bozorlar ajratiladi: 

---

352
•
Ichki turizm bozori 
- o‘z ichiga ushbu rayon aholisining shu region 
bo‘yicha dam olishi imkonini beradi; 
•
Kirish turizm bozori 
- o‘zga rayon aholisining ushbu rayonga kelib 
sayohat qilishlari; 
•
Chiqish turizm bozori 
- bir rayon aholisining boshqa bir rayonga 
borib sayohat qilishlari. 
Sayohatni tashkil qilishning tavsiflanishi bilan bog‘liq bo‘lgan 
tashkillashtirilgan
va 
tashkillashtirilmagan
turizm bozorlari ajratiladi.