Microsoft Word Turoperator majmua tayyor doc

17.4.Turistik yarmarkalarda qatnashish va tayyorgarlik ko‘rish. 
 
Sotish bo‘yicha hamkorlarni izlash uchun mo‘ljallangan turistik birja 
ko‘rgazma, 
yarmarkalarda 
qatnashish 
turoperator 
turmahsulotini 
harakatlantirishda ahamiyatli hisoblanadi. 
Mutaxassislar 
uchun 
mo‘ljallangan 
ko‘rgazmalar 
nisbatan 
samaraliroqdir. Chunki bu nafaqat o‘z mahsulotini reklama qilish, balki 
bitimlar tuzish, yangi ish aloqalarini o‘rnatish imkonini beradi. 
Hozirgi paytda dunyoning turli mamlakatlarida o‘nlab xalqaro turistik 
yarmarkalar, ko‘rgazmalar, birjalar o‘tkaziladi va ular doirasida o‘z firmasi 
hamda mahsulotini tanishtirish, shartnomalar tuzish, yangi hamkorlar topish, 
tashrif byuruvchilar va jurnalistlarning keng doirasi orqali ma’lumot 
tarqatish, ish tajribasi almashishning keng imkoniyatlarini beradigan 
seminarlar, press-konferensiyalar, prezentatsiyalar va boshqa tadbirlar tashkil 
qilinadi. 
Nisbatan yirik tadbirlar quyidagilar hisoblanadi: Berlindagi turizm 
bo‘yicha xalqaro birja (ITB) - har yili mart oyi boshlarida o‘tkaziladi; 
Londondagi Butun jahon turistik yarmarka har yili noyabr oyining ikkinchi 
dekadasida o‘tkaziladi; Madriddagi xalqaro turizm ko‘rgazmasi - har yili 
yanvar oxirlarida o‘tkaziladi [G‘ITUR]. 
Yarmarkani tanlash
. Ko‘pgina kompaniyalar rahbarlari e’tiborlarini 
eng yirik birjalarga (FITUR kabi) qaratadilar. Agar firma barcha yo‘nalishlar 
bo‘yicha hamkorlarga ega bo‘lsa va ular bilan muvaffaqiyatli hamkorlik 

---

426
qilayotgan bo‘lsa, bu o‘zini oqlaydi, albatta. Bu holda Berlin, London yoki 
Madriddagi dunyo forumlari ular bilan aloqa qilishning eng yaxshi joyi 
hisoblanadi. 
Ammo firma o‘z kontragentlari doirasini kengaytirishga yoki o‘zi 
uchun yangi yo‘nalishlarni o‘zlashtirishga harakat qilsa, u uchun hududiy 
ko‘rgazmalar va professional tursalonlarda ishlash maqsadga muvofiqdir. 
Ko‘rgazmaga tayyorgarlik ko‘rish.
Ko‘rgazmada qatnashish qarorini 
bir yil avvaldan aniqlab olish lozim bo‘ladi, yarim yil oldin esa stend va 
uskuna (jihoz)lar uchun haq to‘lanadi. Shuni hisobga olish kerakki, ko‘pchilik 
yirik ko‘rgazmalarda qatnashish talabnomalarini qabul qilish, ular 
boshlanishidan 3-4 oy avval, ITB kabi juda ahamiyatlilarida esa 6 oy oldin 
tugab bo‘ladi. 
Tajriba shuni ko‘rsatadiki, potensial hamkorlar va mijozlarni maksimal 
jalb qiladigan milliy kollektiv stendlarda ishlar samaraliroqdir. Turfirma 
alohida qatnashishi bilan muzokaralarga va tayyorlanish ishlariga, stend 
ko‘rilishiga, ayniqsa, individual dizaynga o‘zini oqlamaydigan harajatlar 
qiladi. Shuning uchun tashkilotchilar bilan muzokaralarni va ma’lumot 
materiallari, kataloglarini olishni, stendlar bezashni, ma’lumotlarni katalog va 
marketing dasturiga qo‘shishni o‘z zimmasiga oladigan yagona 
ekspozitsiyalar tashkil qiluvchilar bilan ishlash foydaliroqdir. Hozirda 
birlashgan o‘zbek stendlari ba’zi xalqaro ko‘rgazmalarda qatnashmoqdalar.