Microsoft Word texnik tizimlarni boshqarish fanidan

3.Xizmat ko’rsatish samaradorligining ijtimoiy mezonlari. 
Ijtimoiy rejalashtirish korxonaning rivojlanish boshqaruvchanligini oshirishda 
uning  vazifalarini  kulaylashtirish  vositalaridan  biridir.  Ma’lumki  har  bir  korxona 
o’ziga  xos  tashkiliy  tuzilish  tizimiga  ega.  Har  bir  bo’linma  va  bo’limlar  ma’lum 
vazifalarni  bajaradilar  va  jamiyatni  faoliyat  ko’rsatishiga  xissa  kushadilar.  Ushbu 
darajani  korxona  samaradorligining  o’zaro  bog’lik  bo’lgan  mezonlari  yordamida 
aniqlanadi.  Avtokorxonada  ishlab  chiqarish  samaradorligining  ijtimoiy  mezonlari 
quyidagilar:-  korxonaning  yuqori  rentabelligi.  Bunda  ishlab  chiqarish-iqtisodiy 
vazifa.  Korxona  ishlab  chiqarish,  xizmat  ko’rsatishning  maqsadli  funktsiyasiga 
boshlangich  ma’lumotdir.  Bu  vazifaning  mazmunini  korxona  jamoasining  a’zolari 
amalga oshiradilar; 
-korxona  jamoasining  uyushganligi.  Bunda  jamiyatning  ayrim  a’zolari, 
ijtimoiy  guruhlar,  umuman  jamiyat  extiyojlarini  kondirish  uchun  zarur  bo’lgan 
faoliyat  yo’nalishidan  biri  iqtisodiy  manfaat  kurishdir.  Har  xil  mulkchilik  
xukumronlik    qilgan  sharoitda  usha  jamiyat  a’zolarining  manfaatlari  birligi  qaror 
topadi.  Oqibatda  korxona    umumiy,  jamoa,  shaxsiy  maqsadlarini  amalga  oshirish 
masalalarini muvaffakiyat bilan hal qiladi; 
-korxona a’zolarining o’z Mehnatidan, uning sharoitidan konikishlari. Individ 
(odam)lar o’z ixtiyorlari bilan korxona ishlab chiqarishida katnashadilar, shu sababli 
jamoa va shaxsiy manfaatni ustun to’tadilar. Agar jamoa ularni koniktirmasa, Mehnat 
qonunlariga  binoan  boshqa  jamoaga  o’tadilar.  SHu  sababli  korxona  rahbarlari 
hodimlarning  ijodiy  kuchlarini  va  kobiliyatlarining  Mehnat  jarayonida  ma’lum 
darajada kondirilishini saqlashlari lozim. 
-Korxona  boshqaruvchanlik  darajasi.  Tarbiya  vazifasi  ishlab  chiqarish 
jarayonlaridagi odamlarning  faoliyatini tashkil etish  va  umumlashtirish  uchun  ularga 
maqsadli  ta’sir ko’rsatishdan  iborat. Boshqarish  faoliyatining pirovard  natijalari turli 

---

 
74
tavsifga  ega  bo’lganligi  sababli  yaxlit  va  o’zaro  aloqador  bo’lgan  iqtisodiy,  ijtimoiy 
va siyosiy samaradorlik mezonlari to’g’risida gapirish mumkin. 
Ijtimoiy  mezonning  jamiyatda  uyg’un  rivojlanishini  ta’minlashdagi  tutgan 
o’rni hisobga olinadigan bo’lsa, u iqtisodiy mezon sifatida maydoga chiqadi. 
-Korxona  a’zolarining  ijtimoiy  tashkilotlardagi  faolliklari.  Ijtimoiy  siyosiy 
tashkilotlarda,  ya’ni  kasaba  uyushmalarida,  xalq  demokratik  partiyalarida,  har  xil 
ijodiy  uyushmalarda  ma’lum  faollik  ko’rsatishlari  korxona  samaradorligiga  ijobiy 
ta’sir qiladi. 
-korxona  jamoasining  harakatchanligi.  Bu  korxonaning  umumiy  vazifasini 
aynan ifodalaydi. Bunda ko’pgina odamlarning kichiq harakatlarining tartibchanligini 
oshirishga qaratilgan. SHuning uchun ham bu mezon alohida o’rin egallaydi. Xulosa 
qilib  aytish  mumkinki,  ijtimoiy  rejalashtirishning  xayotiyligi  yuqoridagi  mezonlarda 
o’z  ifodasini  topgan  bo’lsa,  ijodkor  xalqning  korxonalarning  korxonalarni 
boshqarishda  faol  katnashishlari  bitmas-tugalmas  ijodiy  energiyadir,  yangi 
muvaffakiyatlar garovidir.