Microsoft Word tanbehul gofilin ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
384
 
Avvalo, bu xayrli ishga bizni sababchi qilgan Alloh taologa shukrlar qilamiz, asarning 
nashrdan chiqib tarqalishida xizmatlari singan birodarlarimizga minnatdorlik bildiramiz, 
undan nafslariga manfaat olgan, ilmlarini ziyoda etgan barcha o‘quvchilarimizga Alloh 
taolodan ofiyat va dunyoyu oxirat yaxshiligini tilaymiz. 
 
Biz musulmonlar ajdodlarimiz merosidan uzoq vaqt mahrum yashadik. Dinimizga qarshi 
qilich qayragan kunlarda xalqimizning qo‘lidagi barcha kitoblar tortib olindi, 
kutubxonalardan chiqarib tashlandi. Dunyoning hikmatini jamlagan asarlar, hatto tilga 
olinmaydigan darajada unutildi, unuttirildi... 
 
Alhamdulillahki, bugun yana ulug‘ merosimizni tiklash, unga egalik qilish imkoniyatimiz 
bor. Shu imkoniyat orasida Qur’oni karim ma’nolarining tarjimalari amalga oshirildi, 
Imom Buxoriyning hadislar to‘plami ona tilimizga o‘girildi, mazhabimiz fiqhiga oid bir 
qancha asarlar tarjimasi qo‘limizda turibdi. Yana qancha katta-kichik ishlar amalga 
oshirilmoqda. Ushbu “Tanbehul-g‘ofiliyn” kitobining tarjima etilib, nashr qilinishi ham 
ma’naviy merosimizni xalqimizga qaytarish yo‘lidagi bir harakatdir. Ammo hali 
bajariladigan ishlar, tajima qilib, xalqimiz qo‘liga taqdim etilishi zarur bo‘lgan asarlar 
juda ko‘p. Ajdodlarimiz qoldirgan mashhur, lekin biz bilmagan, tanimagan durdonalar 
bor: masa lan, “Ihyou ulumiddin”ning hikmatlaridan hamon bebahramiz, ulug‘ 
ulamolarimiz tomonidan Qur’oni karimga bitilgan tafsirlarni, Imom Buxoriyning 
hadislariga yozilgan sharhlarni o‘qigimiz keladi, “Sahih Muslim”, uning sharhlari, Ibn 
Kasirning tafsiriyu tarixlari tarjiymonlarini kutib yotibdi. Termiziy, Abu Dovud, Nasoiy, 
Zamaxshariy, Kurtubiy, Ibn Muborak, Nadaviy kabi allomalarning asarlari ham Islom 
olamining qimmatli manbalari sanaladi. Ularni xalqqa yetkazadigan qo‘l kerak, himmat 
kerak. Alloh nasib etsa, bu durdona asarlar ham o‘zbek tilida milyonlab o‘quvchilarini 
topajak. 
 
“Tanbehul g‘ofiliyn” asarining birinchi kitobi chiqqaniga ham uch yilcha vaqt o‘tdi. Shu 
davr mobaynida u xalqimiz tomonidan sevib, qo‘lma-qo‘l bo‘lib o‘qildi. Hikoyatlaridan, 
pand-nasihatlaridan ta’sirlanganlar ko‘p bo‘ldi. Asarning bunday muvaffaqiyati, tabiiyki, 
muallifning xizmatlari bilan baholanadi. 
 
Faqih Abu Lays Samarqandiy hazratlari bu kitobni g‘ofillarga tanbeh berish uchun, ularni 
g‘aflat uyqusidan uyg‘otish, hayot, deb atalmish bu qisqagina muddatning orqa-oldi 
borligini eslatish, undan narida insonni nimalar kutayotganidan ogoh etish uchun 
yozganlari sarlavhaning o‘zidanoq ko‘rinib turibdi. Muallif o‘quvchini asta-sekinlik bilan, 
tadrijiy ravishda jiddiylik sari yetaklaydi. Dastlab ixlosni tushuntiradi, so‘ngra o‘limdan, 
qiyomatning inson boshiga tushajak hodisalaridan ogoh etadi, gunohlardan qaytishga – 
tavbaga chaqiradi, yolg‘on, g‘iybat, xamr ichish, chaqimchilik, kibr, hasad kabi illat-
nuqsonlardan xoli bo‘lishga chorlaydi. Yomon xislatlar bayon etilganidan keyin ibodat 
haqida so‘z ketadi. Tahorat, namoz, ro‘za, zakot, hajning fazilatlari tushuntiriladi, sabr, 
taqvo, jasurlik, xayr-ehson kabi insonga ziynat xislatlar bayon etiladi. Xullas, muallif 
g‘aflatda yotgan dilni tergab-tergab, turtib-turtib, musulmonchilikka o‘rgatadi. 
 
Oyat-hadis, hikmatli so‘zlar va pand-nasihatlarning mavzular bo‘yicha bob-bob qilib 
ajratilgani, asarni o‘qishli va ta’sirchan qilgan. Shuning uchun ham bu kitob arab 
davlatlarida xaligacha qayta-qayta nashr etilib kelinmoqda. Hatto, Misrda uni bir 
vaqtning o‘zida bir nechta nashriyot bir necha xil muqovalarda chop etganiga guvoh 

---

Tanbehul g’ofilin. Al-Faqih Abu Lays as-Samarqandiy