Microsoft Word tanbehul gofilin ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
291
 
Fuzayl ibn Iyoz (r.a.) aytadilar: “Beshta narsa baxtning alomatidan: qalbdagi qat’iy 
ishonch, dindagi taqvo, dunyoning ichida turib, undan yuz o‘girish –zuhd, ikki ko‘zdagi 
hayo va badandagi qo‘rqinch. Beshta narsa badbaxtlik alomatidan: qalbning qattiqligi, 
ikki ko‘zning quruqligi (ya’ni, Allohdan qo‘rqib yig‘lamaslik. – Muharrir), hayoning ozligi, 
dunyoga rag‘bat etish, uzun orzu qilish”.  
 
Umar ibn Xattob (r.a.): “Bizlar o‘nta halolning to‘qqiztasini shubha yoki haromga tushib 
qolamiz, degan qo‘rqinchda tark qildik”, deydilar.  
Abdulloh ibn Mas’ud (r.a.) ham shunga o‘xshash gapni aytganlar. 
 
Yana  hakimlardan biri deydilar: “Dunyoning ishlari ajib, lekin men g‘ururlangan odam 
bolasining beshta narsasiga ajablanaman: 
1) dunyosi ko‘p bo‘lgan kishining ortiqcha molini muhtoj bo‘ladigan kuni (ya’ni, oxirati) 
uchun ishlatmaganiga hayronman; 
2) gapiruvchi tilning Alloh zikridan, Qur’on tilovat qilishdan qolganiga ajablanaman; 
3) salomat bo‘lgan, lekin ro‘za tutmasdan yurgan odamga hayronman. Qanday qilib 
oyda uch kun ro‘za tutmaydi va ro‘za tutsa, ro‘zasining mukofoti qanday bo‘lishi haqida 
fikr yuritmaydi; 
4) tonggacha uxlaydigan kishiga ajablanaman. Nega kechasidagi ikki rak’at namozning 
fazli haqida fikrlamaydi, fikr yuritib, bir soatgina qoim bo‘lmaydi; 
5) Allohga isyon qilishga jur’at etgan kishiga hayron bo‘laman. Alloh qaytargan, gunoh 
ishlarni qiyomat kuni Unga ro‘baro‘ bo‘lishini bilaturib qiladi. Qilgan ishi xususida fikr 
yuritmaydi, yomonlikdan qochmaydi”. 
 
Ibn Muborak (r.a.) aytadilar: “Haromdan topilgan bir so‘mni tark etish yuz ming so‘mni 
sadaqa qilishdan afzaldir”. 
 
Abdulloh ibn Muborak haqida bunday rivoyat ham bor. U kishi Shom shahrida hadis 
yozayotgan edilar, yozayotgan qalamlari sinib qolib, bir kishidan qaytarib berish sharti 
bilan qalamini oldilar. Yozib bo‘lgach, qaytarish yodlaridan ko‘tarilib, qalamdonga solib 
qo‘ydilar. So‘ng Marv shahriga kelganlarida, qalamni ko‘rib qoldilar va uni qaytarishni 
unutgani yodlariga tushdi, so‘ng qalamni egasiga yetkazish uchun yana Shom safariga 
hozirlandilar.   
 
736. Sha’biy (r.a.) No‘’mon ibn Bashirdan (r.a.) rivoyat qiladilar. U kishi aytadilar: 
Payg‘ambarning (s.a.v.) bunday deganlarini eshitdim: “Harom va halol narsalar bayon 
etildi. Ikkovining o‘rtasida ko‘p shubhali narsalar bor. Ularni ko‘pchilik insonlar 
bilishmaydi. Kim harom narsalardan saqlansa, dini va nomusini pok saqlabdi. Kim 
shubhali narsalarga tushib qolsa, harom narsalarga yo‘liqadi. Bu hol cho‘pon qo‘ylarni 
ta’qiqlangan joy yaqinida boqqanida, unga o‘tib ketishi mumkinligiga o‘xshaydi. Ogoh 
bo‘linglarki, har bir podshohning ta’qiqlari bordir. Allohning ta’qiqlari harom qilgan 
narsalaridir. Ogoh bo‘linglarki, jasadda bir parcha go‘sht bor. Agar u to‘g‘ri bo‘lsa , butun 
jasad to‘g‘ri bo‘ladi, agar buzilsa, butun jasad buziladi. Ogoh bo‘linglar, u qalbdir”. 
 
Abu Muso Ash’ariy (r.a.) aytadilar: “Har bir narsaning chegarasi bo‘ladi. Islom 
chegaralari quyidagilar: taqvo, kamtarlik, shukr, sabr. Taqvo ishlarning asosidir, 
kamtarlik kibrdan uzoq bo‘lish, sabr do‘zaxdan najot topish, shukr jannat bilan  
mukofotlanishdir”. 

---

Tanbehul g’ofilin. Al-Faqih Abu Lays as-Samarqandiy