Microsoft Word tanbehul gofilin ziyouz com doc

“Ularning orasida: “Qasamki, agar (Alloh) bizga o‘z fazli karamidan (mol-
davlat) ato qilsa, albatta biz kambag‘allarga sadaqotlar qilurmiz va solih 
bandalardan bo‘lurmiz”, deb Allohga ahd-paymon beradigan kimsalar ham 
bordir. Endi qachonki (Alloh) ularga o‘z fazlu karamidan (mol-dunyo) ato qilsa, 
unga baxillik qilurlar va yuz o‘girgan hollarida keturlar. Bas, (sadaqalar 
berurmiz) deb Allohga bergan va’dalariga xilof qilganlari va (imon keltiramiz) 
deb yolg‘on gapiruvchi bo‘lganlari sababli (Alloh) ularga to uning o‘ziga 
ro‘baro‘ bo‘ladigan kungacha dillarida nifoq bo‘lishini oqibat qilib qo‘ydi” 
(Tavba, 75-77). 
 
198. Luqmoni Hakimdan so‘raldi: “Sizni shu darajaga nima yetkazdi?” Aytdi: 
“To‘g‘riso‘zlik, omonatni ado qilish va keraksiz bo‘lgan narsalarni tark qilish”. 
 
199. Aytildi: “Yo Rasulalloh, mo‘min qo‘rqoq bo‘ladimi?” Aytdilar: “Ha”. “Mo‘min baxil 
bo‘ladimi?” “Ha”, dedilar. “Mo‘min yolg‘onchi bo‘ladimi?” “Yo‘q”, dedilar. 
 
200. Payg‘ambar (s.a.v.) aytdilar: “O‘zlaringizdan olti narsada men uchun kafil 
bo‘lingizlar, sizlarga jannatning kafolatini bergayman. Gapirsangizlar, to‘g‘ri 
so‘zlangizlar; va’da bersalaringiz, vafo qilingizlar; omonat olsangizlar, ado qilingizlar va 
farjlaringizni saqlangizlar, ko‘zlaringizni tiyingizlar. Va qo‘llaringizni harom yo‘llardan 
tutib turingizlar”. 
 
Faqih aytadi: Payg‘ambar (s.a.v.) bu olti narsada jamiki yaxshi narsalarni jam qildilar. 
 
1. “Gapirsangiz, to‘g‘ri gapiringizlar”. Bunda ko‘zda tutilgani tavhid kalimasidir va 
boshqa kalimalar ham kirgan. Ya’ni, vaqtiki “La ilaha illalloh”, desa uning so‘zi o‘zi uchun 
to‘g‘ri bo‘ladi va odamlar bilan gaplashganda ham to‘g‘ri bo‘ladi. 
 
2. “Va’da bersangizlar, vafo qilinglar”, ya’ni Alloh va uning orasidagi o‘zaro va’dadir. 
Ya’ni o‘zi va Alloh oldidagi va’dasi o‘z imonida sobit bo‘lmog‘idir, to o‘limi-gacha. Ammo 
u (banda) orasida va odamlar orasidagi va’da, odamlar bilan hamma va’dalariga vafo 
qilishdir. 
 
3. “Omonat olsangizlar, ado qilinglar”. Omonat ikki xil bo‘ladi: 1) o‘zi va Alloh orasidagi 

---

Tanbehul g’ofilin. Al-Faqih Abu Lays as-Samarqandiy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
94
omonat; 2) o‘zi va odamlar orasidagi omonat. Alloh va o‘zi orasidagi omonat Alloh taolo 
o‘z bandalariga farz qilib bergan farzlaridir. Bu omonat Alloh omonatidir. Bu omonatni 
o‘z vaqtida ado qilishlik vojib bo‘ladi. Ammo odamlar va o‘zi orasidagi omonat, bu unga 
kishi moliga, so‘ziga va boshqa narsalarga omonat berishligi, so‘ngra uning omonatiga 
vafo qilmog‘i vojib bo‘ladi. 
 
4. “Farjlaringizni saqlangizlar”, buni saqlashlik ikki xil bo‘ladi: 1) farjini harom va 
shubhadan saqlamoqligi; 2) unga birovning ko‘zi tushmasligi. 
 
201. Chunki Payg‘ambar (s.a.v.) aytdilar: “Alloh qarovchiga va qaralganga la’nat 
o‘qiydi”. Bas, qazoi hojat vaqtida va istinjo vaqtida qarashlari mumkin bo‘lmaydigan 
narsalarga erkak va ayollarning ko‘zi tushmasligi uchun muslimga o‘zini ehtiyot qilmog‘i 
vojib bo‘ladi. 
 
“Ko‘zlaringizni tiyingizlar”, odamlarning avratlaridan ko‘zlaringizni yerga 
qaratmoqliklaringiz va xotinlarga qarashlikdanki, ularga qarashlik halol bo‘lmaydi ham 
dunyoga rag‘bat ko‘zi bilan qarashlikdanki, Alloh taolo aytganidek: