Microsoft Word статистика лотин 14. doc

              Hisobot davr haqiqiy miqdori 
Dnm = ---------------------------------------------- 
                O‘tgan davr  hiqiqiy miqdori 
Dinamika  nisbiy  miqdorda  miqdorlarning  taqqoslama  bo‘lishiga 

---

 
32 
katta  ahamiyat  berish  kerak.  Agarda  ushbu  taqqoslanuvchi  davrda 
taqqoslanuvchi 
miqdorlarni 
hisoblash 
uslubida, 
xududlarda, 
miqdorlarning tarkibida yoki boshqa jihatlarida o‘zgarish bo‘lgan bo‘lsa, 
ularni  taqqoslama  miqdorga  keltirish  yoki  ushbu  o‘zgarishlarni  hisobga 
olish  lozim.  Shahar  aholisining  tabiiy  ko‘payishini,  uning  xududiy 
o‘zgarishini e’tiborga olmasdan hisoblab bo‘lmaydi. 
Dinamika  nisbiy  miqdorlar  bazisli  yoki  zanjirsimon  bo‘lishi 
mumkin.  Bazisli  dinamika  nisbiy  miqdorlar  ko‘rsatkichning  joriy 
davrdagi  miqdorini  o‘tgan  davr  miqdoriga  bo‘lish  bilan  aniqlanadi. 
Umuman  dinamika  nisbiy  miqdorlar  foizlarda  ,  koeffitsiyentlarda 
(martalarda) ifodalanishi mumkin. 
Misol:  Korxona  ushbu  yilda  12000  tonna  mahsulot  ishlab 
chiqargan.  O‘tgan  yil  esa  korxona  11000  tonna  mahsulot  ishlab 
chiqargan edi.  
Dinamika  nisbiy  miqdor  koeffitsiyentda  aniqlanganda  =  12000  : 
11000 = 1,09 
Dinamika nisbiy miqdor foizlarda aniqlanganda =  
12000 x 100  
---------------- = 109,1 % 
     11000 
Yuqoridagi dinamika nisbiy miqdor bazislidir. 
Agarda  xodisa  va  jaryonlarni  birnecha  davrga  taqqoslamoqchi 
bo‘lsak,  bazisli  dinamika  nisbiy  miqdorda  bazisli  davr  doimiy  bo‘lib 
qoladi, qolgan davrlar miqdorlari unga nisbatan hisoblanadi. 
Zanjirsimon  dinamika  nisbiy  miqdorda  har  bir  davr  miqdor 
ko‘rsatkichi  undan  oldingi  davr  miqdor  ko‘rsatkichi  nisbati  bilan 
topiladi. 
Bazisli  dinamika  nisbiy  miqdorlar  ko‘rsatkich  miqdorlarining 
o‘rganilayotgan davr mobaynida o‘zgarishini ko‘rsatadi. 
Zanjirsimon  dinamika  nisbiy  miqdor  ko‘rsatkich  miqdorlarining 
o‘tgan yilgi miqdorga nisbatan o‘zgarishini ko‘rsatadi.