Toshkent 2022
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT DAVLAT SHARQSHUNOSLIK UNIVERSITETI
SHARQ MAMLAKATLARI IQTISODIYOTI, SIYOSATI VA
TURIZM FAKULTETI
SIYOSATSHUNOSLIK YO’NALISHI FORS – INGLIZ GURUHI
SIRTQI TA’LIM 2- BOSQICH TALABASI ODILJONOV OTABEK
FALSAFA FANIDAN TAYYORLAGAN
MUSTAQIL ISH
MAVZU: 1 - MENING HAYOTDAN MAQSADIM
2 – INSON HAYOTINING MOHIYATI
Qabul qildi katta o’qituvchi: Sulaymonov J.
Topshirdi: Odiljonov Otabek.
Toshkent 2022
Reja:
1-
Inson hayoti falsafasi
2-
Mening hayotimning mazmuni
Hayot falsafasi - hayotning mazmuni, maqsadi, qadr-qimmati haqidagi
muammolarni tadqiq va talqin etuvchi falsafiy oqim. 19-asr oxiri — 20-asr
boshlarida Germaniya va Fransiyada paydo boʻlgan. Hayot falsafasining ibtidosida
A.Shopengauer turadi, asoschisi esa F.Nitsshe hisoblanadi. Oqim vakillari fikricha,
hayot — birinchi oʻrindagi voqelik, keyinchalik maʼnaviyat va moddiyatga, ong va
borliqqa boʻlinadigan uzviy yaxlitlik. Hayot Hayot falsafasining asosiy tushunchasi
hisoblanadi. Hayot falsafasi hayotning mohiyatini uning oʻzidan anglab olishga
intiladi. U his-tuygʻular va instinktlarni ulugʻlaydi, aqlni tanqid va inkor qiladi.
Hayot falsafasi tarafdorlariga koʻra, hayot tushunchasi murakkab, koʻp maʼnoli,
oʻzining aniq talqiniga ega emas. Shu sababli uni tabiiy-biologik (F.Nitsshe,
A.Klages), madaniy-tarixiy (V.Diltey, G.Zimmel, O.Shpengler, X.Ortega-i-Gaset)
tushunish mavjud. Tabiiy-biologik talqinda qayot biologik maʼnoda tushunilib,
biologik xossalar butun voqelikka tatbiq qilinadi. Hayot tabiiylik bilan qiyoslanadi
va har qanday sunʼiylikka qarshi qoʻyiladi. Bu yoʻnalish tarafdorlari kuch-qudratni
ulugʻlaydilar, har qanday gʻoyaning roʻyobga chiqishini kishilar yoki ijtimoiy
guruhlarning manfaatlari bilan bogʻlaydilar. K.Bergson fikricha, hayot — fazoviy
hayotiy shiddat, u dastlab yagona markazda tugʻilib, koʻp jihatlardan bir-biridan
farqlanadigan qator portlashlar, sifatli sakrashlar orqali parallel ravishda rivojlanib
boradi. Uning mohiyati ichki kechin-malardan kelib chiqadigan, qalbdagi
jarayonlar vositasida fahmlab olinadigan ong yoki aʼlo ong . Diltey, Zimmel
hayotning mohiyatni ichki ruhiy kechinmalardan izlaydi. Ortega-i-Gaset inson
hayotini tabiatga qiyos-lab oʻrganishga intilgan aqlning bunlay tadqiqot uchun
zaiflik qilishini taʼkidlaydi. U ham inson bilan olam yaxlitligini, inson hayotining
tashqi taʼsirlardan xoli, oʻz-oʻzicha ibtidoga ega ekanini hisobga oladigan, aklning
nisbatan keng maʼnodagi tushunchasini ishlab chiqishga urinadi. Nuqtai nazardagi
bunday fikrlarga qaramay, ularda hayot mexanik, tartibsiz tuzilmalarga. Barcha
qatʼiy belgilab qoʻyishlarga, qotib qolishlarga qarshi turadigan ijodiy
shakllanishning uzviy jarayoni sifatida namoyon boʻladi.
Mening hayotda yashashdan maqsadim, asosan ilm olish va bu ilmni boshqa
insonlarga ham ulashish. Muhimi borliqda inson o'zining yo'lini topishi muhim.
Chunki , aql va zakovat har bir insonga yaratgan tomonidan berilgandir. Bilim va
izlanish bizning hayotimizni yanad mazmunliroq qiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |