|
www.ziyouz.com
кутубхонаси
140
qahramon yigitlari ilan yubordilar. Ortidan o‘zlari Anvar Posho marhum huzurlariga yurdilar. Baxtsiz
mamlakat Turkiston oqibatsizlig‘idin bu mujohidlar bir-biriga yetishmasdan avval Sharqiy
Buxoroning chetki hududlari bo‘lmish Boljuvon nomli shum bir yerda ruslar tarafidan dahshatli bir
hujum Anvar Posho ustiga etulib, natijada dohiy, mashhur qahramon jeneral Anvar Posho shahodat
sharobini no‘sh etdilar, ozodlik, dini islom yo‘lida darajan shahodat topdilar. Shundan so‘ng
Shermuhammadbek bu voqeani eshitib ko‘p a’ziyat chekdi, aza tutdi. Yetti kun mobaynida barcha
marosimlarini ado etub, so‘ngra Anvar Posho ishini davom ettirish uchun kelgan Somiybek ilan
birgalikda ish qilmoq bo‘ldilar. Oqibat bir necha yovuz niyatli badbaxtlar yolg‘on so‘zlar tashub,
o‘rtalariga buyuk darajada adovat soldilar.
Shermuhammadbek Somiybekdan ajrab tog‘ tarafiga yurmoq bo‘ldi. Somiybek quvlab o‘qg‘a
tuttirdi. O’rtada bir qancha adad yigitlar shahid o‘lub, quvvatlari bo‘lindi. So‘ng falokatlar biri ortidan
biri kelub, Somiybek-da, boshqasi-da bir taraf qochdi. Fursatdan foydalanib rusiyalar buyuk hujumlar
etdi. Shermuhammadbek janoblari shu 1924 da 300 askarlari ilan xoki muqaddas Afg‘oniston o‘tub,
Xonobodda davlat tarafindin bir necha oy mehmon etuldilar. So‘ngra mazkur mamlakat poytaxti
Kobulga keldilar. Bu yerda bir sana turib, Peshovar shahrina bordilar. U yer davlati Angliyadan
ko‘mak so‘rab, Rusiyaga qarshi takror muhoraba ochmoqchi o‘ldilar. So‘ngra Chatror tarafindin
yurub, takror Afg‘onistonga kelub, bu yerda davlati oliya tarafindin cho‘q ko‘mak va hadyalar olub
turdilar. Bu vaqtda taqdirga bo‘yin sunib, har bir oyda hukumat tomonidan ko‘mak olib turar edilar. Bu
orada Nurmuhammadbek birodarlari va boshqa 15—20 nafar yigitlari ila sovetlarga qarshi
muhorabalar etushub, millat vazifalarini bajo etishib turdilar. Alloh Zuljalol bek sohibning
maqsudlarini vosil etsun, omin!
Bu orada Shermuhammadbek yetti sanada qilgan ishlaridan muxtasar bayon etdim. So‘ngg‘i
betlarda tarjimai ahvolidin, keyingi vaqtlardagi ahvolidan yozmoqchiman. Kitobni ko‘rub, bo‘sh
betlaridan mutaassir o‘lmasliklarini qoroyi kiromlardan tilayman. Shahri Kobilda Bog‘i Alimardonda
yozildi.
Yashasin Millat qahramonlari. Qabrlikda rohatlansun.
Qabringda rohatda bo‘l Vatanni ozod etishda shahid bo‘lganlar. Bir kun nomlaringni xotirlajaklar!”
XOTIMA
Muhtaram kitobxon! Mana, Siz bilan birgalikda fidoyi ajdodlarimizning hurriyat uchun, istiqlol
uchun olib borgan kurashlari sahifalarini ko‘z o‘ngimizdan o‘tkazdik. Bu kurash, garchi
bosqinchilarning g‘alabasi bilan yakunlangan bo‘lsada, milliy tariximizning eng shonli sahifalaridan
biri bo‘lib qolaveradi, illo, bu milliy-ozodlik kurashidir. G’alabalar quvonchi, mag‘lubiyatlar o‘kinchi
bu kurashning doimiy hamrohi bo‘lib keldi.
Mazkur kurash fidoyilik namunasi sifatida moziy sahifasidan o‘rin oldi. Uning ishtirokchilari fidoyi
bo‘lmaganlarida Sho‘rolar hokimiyati kabi ulkan dushmanga qarshi qilich ko‘tarishga jur’at eta
olarmidilar? V.I.Lenin o‘z qo‘mondonlaridan bejiz xafa bo‘lgan emas.
Biroq, besh-olti yil uzluksiz davom etgan urush, ketma-ket kelgan qahatchilik milliy-ozodlik
harakatini barcha zaxiralardan mahrum qildi, qon tomirini quritdi. Qizil armiya esa borgan sari o‘sib,
kuchayib bordi, unga kuch, oziq-ovqat, o‘q-dori uzluksiz yetkazib berib turildi. Shu o‘rinda ozodlik
kurashi ishtirokchilarini ertaklarimizning doimiy qahramoni bo‘lmish Kenja Botirga o‘xshatgim
keladi: Kenja Botir uch boshli Ajdaho bilan urushib, uning kallalarini sapchadek uzaverdi, biroq zum
o‘tmay boshlar yana o‘sib chiqaverdi. Ertakdagi Kenja Botir buning ilojini topdi: Hizr
alayhissalomning maslahat va ko‘maklari bilan, har bir boshni kesgach, payg‘ambar tutqazgan
mash’alni ajdahoning bo‘yniga bosaverdi, natijada kallalar o‘sib chiqishdan to‘xtab, nihoyat Kenja
Botir Ajdahoni o‘ldirib, xalqni uning zulmidan qutqarishga muvaffaq bo‘ldi. Biroq, taqdir ekan
Do'stlaringiz bilan baham: |
