Microsoft Word shermuhammadbek qurboshi ziyouz com doc

OLOY SAFARI 
Qish boshlanishi arafasida qizil qo‘mondonlik milliy-ozodlik kuchlariga hal qiluvchi zarba berish 
rejasini ishlab chiqdi. Marg‘ilon va Farg‘ona (sobiq Skobelev)ga vodiyning har tarafidan va 
Toshkentdan yangi kuchlar olib kelina boshlandi. O’z ayg‘oqchilari vositasida bundan xabar topgan 
Shermuhammadbek qo‘shinini saqlab qolish maqsadida vaqtincha tog‘larga chekinishga qaror berdi. 
Oloyning ostonasi bo‘lmish G’ulcha shaharchasida kichik bir garnizon bor edi. Shermuhammadbek 
bilan Xolxo‘ja Eshon shu tomonga qarab yo‘l oldilar. Garnizon boshlig‘i kuch qo‘rboshilar tomonida 
ekanligini anglab, jangsiz taslim bo‘ldi. Shu tufayli uni va jangchilarini asir olmay, qo‘yib yubordilar. 
Bu yerda bir necha kun turilgach, Xolxo‘ja Eshon Novqatga yo‘l oldi. G’orbuvodan G’ulchagacha 
bo‘lgan yo‘l ustiga qo‘yilgan xabarchilar, qizil qo‘shin Shermuhammadbekni ta’qib etib, izma-iz 
kelayotganini ma’lum qildilar. Shermuhammadbek mudofaaga hozirlik ko‘rdi. Qizillar uni uch 
tomondan o‘rab oldilar. Faqat sharq tomon — Oloy yo‘ligina ochiq qolgan edi. Bir necha kunlik 
jangdan so‘ng qizillar tobora qurshovni siqib kela boshladilar. Buning ustiga, bu yerlar tog‘ etagi 

---

Mansurxo‘ja Xo‘jaev. Shermuhammadbek qo‘rboshi 
www.ziyouz.com
кутубхонаси
62
emasmi, qalin qor tashladi. 
Shermuhammadbek: — “Kofirlar o‘qidan o‘lgandan ko‘ra tog‘da muzlab qolganimiz afzalroq. 
Nima bo‘lsa ham xudodan ko‘rdik”, deb Terakdovon tomon chekinishga buyruq berdi. Yog‘ib turgan 
qor ostida dovon sari yurdilar. Qizillar ham izma-iz kelaverdi. Dam jang qilib, dam ilgari yurib, baland 
tog‘lar boshlanadigan joydagi Bo‘sag‘a degan qishloqqa yetib keldilar. Bu yerning aholisidan 
qirqtacha qo‘tos, qorkurak va yo‘l ko‘rsatuvchi olib, toqqa chiqib ketdilar. Azaliy tog‘ hayvoni 
bo‘lmish qo‘toslar ko‘kragigacha qorga botib, otlar uchun yo‘l ochib borar, ba’zi joylarda 
qorkuraklarni ishga solishga to‘g‘ri kelardi. Qor qalinligi yetmaganday, yog‘ishi ham tuxtamas, ikki 
qadam narini ko‘rib bo‘lmasdi. Hatto bu yerlarni yaxshi biladigan yo‘l ko‘rsatuvchilar ham yog‘ib 
turgan qor dastidan yo‘l topa olmay qoldilar. Ularning aytishicha, Oloy tomonga faqat bitta tor, chuqur 
dara orqali o‘tish mumkin ekan. Dara topilguncha ko‘p sarson bo‘ldilar. Bir qancha otlar sovuqdan 
o‘ldi, odamlarning oyoq qo‘llarini sovuq urdi, oziq-ovqat tamom bo‘lib, otlarni so‘yishga to‘g‘ri keldi. 
Nihoyat, yo‘lboshlovchilardan biri dara yo‘lini topishga muvaffaq bo‘ladi.
“Bosmachilar qor bo‘roni ostida qolib, qirilib ketgandir” deb o‘ylagan qizil askarlar orqaga qaytib 
ketdilar. Bir qancha vaqt tog‘ma-tog‘ yurgach, Shermuhammadbek yigitlari kichikroq Oloy kentiga – 
Oloy vodiysi markaziga yetib keldilar. Bu yerda dam olib, bir oz o‘zlariga keldilar. Shahidlarni shu 
yerga dafn etib, Farg‘onaga qaytish harakatiga tushdilar.