Microsoft Word shaytanat1 ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
89
ketmaysanmi? — shunday deb fotihaga qo‘l ochib uzundan-uzoq duo qilgach, Habib 
uning yonoqlaridan o‘pib qo‘ydi. Ko‘chaga qadar kuzatib chiqqan ukasiga qo‘l uzatdi-da: 
— Kalovlanib yurganing ham yetar, a? Avval haq gapni ayttirishmaydi, deb nolirding. 
Yolg‘on gap bilan tarix ilmini yaratib bo‘lmaydi, derding. Endi ham sharoit yetilmadimi? 
Hammayoqni oshkoralik bosib ketdi-ku? Shoirchiligingni yig‘ishtirib, ilm bilan shug‘ullan. 
Keyin afsuslanasan. Bunaqa sharoit uzoq davom etmasa kerak, — dedi. 
Anvar akasiga qarab jilmaydi-da: «Xudo poshsho!» deb qo‘ydi. 
Akasini kuzatib kelib, onasi bilan ikki og‘iz so‘zlashishga ulgurmay, darvoza qo‘ng‘irog‘i 
bir uzun, ikki marta qisqa-qisqa jiringladi. 
— Hofiz o‘rtog‘ing keldi, — dedi Risolat kampir. 
Anvar o‘rnidan turishga ulgurmay, hovlida Elchin paydo bo‘lib, «Mirzo Anvarbek!» deb 
chaqirdi. Maktabda o‘qib yurishganida o‘rtoqlari uni «Mirzo Anvar», ko‘ngil qo‘ygan qizi 
Lolani esa «Ra’no» deb chaqirishardi. Bolalik sururi moziyga ko‘chgan bo‘lsa ham Elchin 
do‘stini erkalagisi kelganda «Mirzo Anvarbek!» deb yo‘qlar edi. Hozir ham lutf bilan 
shunday deb kirib kelishi Anvarni iydirib yubordi. 
— Opoqijon, quvonib o‘tiribsizmi? — dedi Elchin, kampirning duosini olgach. — Bir 
oshnamdan xabar olay devdim, niyat xolis-da, o‘zi kelib qolibdi. 
Anvar unga qarab «quvligingga qoyilman», deganday bosh irg‘ab qo‘ydi. U yo 
tabibboshiga qo‘ng‘iroq qilgan, yo o‘zi yana borib kelgan. Anvarning qaytganini bilib 
kirgan. «Niyat xolisligiga» kampirni ishontirdi, ammo Anvarni laqillata olmadi. Shunga 
qaramay Elchin Anvardagi o‘zgarishlarga parvo qilmadi. Xuddi uni emas, opoqisi Risolat 
kampirni ko‘rgani kirganday laqillab o‘tiraverdi. Anvarga «yaxshi keldingmi?» deyishdan 
boshqa so‘z aytmadi. Kampirning yoniga o‘tirib olib, gapni ahvoli olamdan boshlab, so‘ng 
barmoqlarini shaqillatib «yovvoyi tanovar»ni xirgoyi qildi. U gaplari bilan kampirni 
charchatdimi yo ko‘pni ko‘rgan sezgir Risolat ikki o‘rtoqning o‘z gaplari borligini 
fahmladimi, har nechuk Elchinning nafas rostlashini kutib turib, suhbatni uzdi. 
— Endi men uyimga chiqay, o‘ruscha ustalingda belim qotib qoldi. Sanlar gurunglashib 
o‘tiringlar. Ammo ichmanglar. Anvarimga sirayam yoqmaydi. San, hofiz bolam, to‘yma-
to‘y yurib, ichishga o‘rganib qolgansan. Sanam tashlagin ichkilikni. 
— Otliqqa yo‘q-ku, hozir, — dedi Elchin kulib. 
— Qassobga mol qahatmi, voy bolam, sanlarni bilaman-ku, tomoqlaring qichishsa 
yerning tagidan bo‘lsayam topasanlar. Shiri-in gaplashib o‘tiringlar. Mana, Xudoga 
shukr, san oqlanib kelding. O‘rtog‘ing ham keldi. Endi san uylangin, bolam. 
O‘rtog‘ingning qayinsinglisini bi-ir ko‘rgin. Husni ham, aqli ham bebaho. Qaynonasi 
noshukr banda ekan, sig‘dirmay turmushini buzdi. Bitta o‘g‘li bor — olamga tatiydi. San 
xo‘p desang, bo‘ldi, bu yog‘ini manga qo‘yib beraverasan. Xudo xohlasa, baxting ochilib 
ketadi. Ko‘nglim sezib turibdi, o‘rtog‘ingning ham baxti ochiladi. Shu bolamning bolasini 
bi-ir o‘pib keyin o‘lsam armonsiz ketardim. Xudo «shu nevarangni ko‘rasan» deb jonimni 
saqlab turibdi-da... 
Risolat kampir keyingi gaplarini yig‘lamsirab aytdi. Qayinsinglisidan gap ochilganida 
Anvar «Elchinboy katta odamga kuyov bo‘ladigan, juvonga emas, qizga uylanadigan 
yigit, uni yerga urmang», deb bir uzib olmoqchi bo‘ldi-yu, onasining kayfiyati buzilganini 
bilib, indamadi. 
Farzanddan gap ochilsa, Anvarning ham yuragi siqiladi. Dastlab tanish-notanishlar 
«bola-chaqa omonmi?» deb so‘rashganida o‘ng‘aysizlanib yurdi. Farzandsizlik katta 
gunohdek tuyuldi. Shunda xotinining gapiga kirib davolanmoqchi ham bo‘ldi. Keyinchalik 
bola boqib olishga rozilik ham beray dedi. Ammo yon-atrofdagi razilliklarga duch 
kelavergach «shu azoblarga giriftor qilish uchun bola ko‘ramanmi», deb qaysarlik qildi. 
Asta-sekin «bola-chaqa omonmi?» degan so‘roqqa bosh irg‘ab qo‘yar, kayfiyati yaxshi 

---

Shaytanat (1-kitob). Tohir Malik