Microsoft Word shaytanat1 ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
50
kavlashtirganida ahmoq bo‘lardi. 
— Biz mo‘ljalni aniq oldik, muhimi — shu! 
— Aniqlikka aniq, lekin sen yo‘lbarsning peshonasini mo‘ljalga olmading-da. O‘qing 
qovurg‘asini yalab o‘tdi. Endi yarador yo‘lbarsdan qo‘rqishing kerak. 
— Menga uning o‘limi emas, yaralanib, azoblanib o‘kirishi kerak. Bir o‘q bilan o‘lishining 
keragi yo‘q. 
Zelixon Elchinning yelkasiga qo‘l tashladi. Uning odati shu — mehri tovlanib ketsa, 
shunday qiladi. 
Elchin Sibirdagi lagerga ko‘chirilganda, hali «o‘qilon»ning ovozasi yetib kelmay turib, shu 
Zelixonning panohida jon saqlagan edi. O‘zbekistondan kelgan, bo‘sh-bayov ko‘ringan 
bu yigitni dastyorga, aniqrog‘i, qulga aylantirmoqchi bo‘lgan zo‘ravon mahbuslar 
Zelixonning «bu mening zemlyagim» degan gapidan keyin tinchishdi. «Senam 
musulmonsan, men ham musulmonman. Yonimda yur», degan gapi Elchinga «Men 
akangman» deganday tuyuldi. Cho‘ntakkesarlikdan ish boshlab, katta xazinaga hujum 
qilishgacha borib yetgan Zelixon turmalarning ham, mahbuslarning ham turli toifasini 
ko‘rib ko‘zi pishgan edi. U Elchinning birinchi marta qamalganini yurish-turishidanoq 
bilgan edi. To Elchinning o‘zi aytib bermagunicha qamalishi sababini so‘ramadi. Elchin 
Sibirda yurganlarida to‘g‘ri gapni yashirdi. Haqiqatni keyinroq, qamoqdan chiqqach 
aytdi. Rejasini amalga oshirish uchun ishonchli, mard odamlar kerak edi. Eng ishongani 
Zelixon bo‘lgach, undan haqiqatni yashirolmasdi. 
— Senga bir qarashdayoq yuragingda o‘ch borligini sezganman. Erkakning o‘ch olishi 
yaxshi. Chechenlar yomonlikni hech qachon kechira olmaydi. Biz mayda-chuyda 
gaplarga o‘ralashmaymiz. Qasos yaxshi narsa. Dunyoning lazzati shu qasosda. Sen 
qasos olib mazza qilsang, men ham mazza qilaman. Ammo mensiz bir qadam ham 
bosmaysan. Sen atak-chechak qilayotgan bolasan. Men bu olamda yugurib yurib katta 
bo‘ldim. Qaysi teshikda ilon, qaysi teshikda chuvalchang yotishi menga aniq. 
Chindan ham Zelixon biz jinoyatchi deb ataydigan odamlar olamining pastu balandini 
yaxshi bilardi. Birinchi marta cho‘ntak kesganidan to so‘nggi xazinani urganiga qadar 
yagona aqidaga amal qiladi — u faqat o‘zigagina ishonadi. Sheriklariga «Men hatto 
o‘zimga ham ishonmayman!» derdi. Bu gapida ham jon bor edi. Zelixon yolg‘iz ishlashni 
yoqtirardi. Lozim bo‘lganda bir-ikki sherikka suyanardi. Uning qoidasiga ko‘ra, sheriklar 
ko‘paygani sayin ishning muvaffaqiyatli yakunlanishiga ishonch kamayib, aksincha, 
xoinlik uchun sharoit ortib boradi. «Ish taqdirini kuch emas, aql hal etadi». Zelixon faqat 
shu qoidani tan olardi. Elchin qasos haqida so‘z ochib, odam to‘plashni taklif etganida 
Zelixon «uch kishi yetarli» dedi. Jinoyatchilar olamining to‘s-to‘polonini chiqarmoqchi 
bo‘lgan Elchin bu gapdan hayratlandi. U atrofiga kamida yuz kishilik lashkar 
to‘plamoqchi edi. «Yuz kishi» degan gapni eshitib, Zelixon kulib qo‘ydi. Keyin shu 
bolaning sazasi o‘lmasin, deb besh kishiga rozi bo‘ldi. «Qancha odam kerak bo‘lsa, keyin 
sotib olaveramiz», deb ko‘nglini tinchitdi. 
Zelixon o‘ttiz yildan ortiq ot surib yurgan bo‘lsa, uch marta qo‘lga tushgan. O‘smirligida 
bir yarim yil, so‘ng uch yil, oxirgi marta besh yilga kesilgan edi. Birinchisida ayb o‘zida, 
tan oladi. Qolgan ikkitasi sheriklarining landavurligi tufayli bo‘ldi. Barcha qilgan 
jinoyatlarini qamoqdagi kunlariga taqsimlab chiqilsa har bir ishi uchun besh-o‘n daqiqa 
o‘tirgan hisoblanardi. 
Zelixonning laqabi «akademik» edi. Bunga sabab — u puxta o‘ylab olib, so‘ng ishga 
kirishardi. Uning boshqalardan farqi — odamlar ruhiyatini albatta hisobga  olardi. Lozim 
bo‘lganda katta idoralarga boshqa bir idora boshlig‘iday bemalol kirib chiqaverardi. Eshik 
og‘zidagi soqchiga kiborlik bilan so‘z tashlab, «ha, o‘tiribsanmi» deb kirib ketaverardi. 
Elchin uning bu «fazilati»ni shaharda uchrashganda bildi. Bir kuni Zelixon mashinasini 

---

Shaytanat (1-kitob). Tohir Malik