Microsoft Word shaytanat1 ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
41
Bu gapdan keyin oraga sukut cho‘kdi. Qilichning ko‘z oldiga miyig‘ida kulimsirab turgan 
Hosilboyvachcha keldi. Asadbekning qanotida yurgan odamdan bunday gapni eshitish 
Hosilboyvachcha uchun tushunarsiz, zavod boshqoni chin dildan aytyaptimi yo ig‘vo 
boshlayaptimi — unga qorong‘i edi. Shahardagi ikki qo‘chqorning biri Hosilboyvachcha 
sanalsa-da, kuch Asadbek tomonda ekani barchaga ma’lum edi. Ikki qo‘chqor ko‘prik 
ustida uchrashsa, birining qulashi tayin. Bu haqiqat har ikkisiga oydin bo‘lgani uchun 
kalla qo‘yishga shoshilishmaydi. Ikki qo‘chqor orasida kelishuv borligi juda oz odamga 
ma’lum. Qilich nodonlik qilganini, bularning tili bir ekanini anglab yetdi. Endi 
magnitofondan chiqayotgan ovozlar uning qulog‘iga kirmadi. Xayoliga asta-sekin 
o‘rmalab kirib portlagan, «O‘ldiradi!» degan vahimali fikr tanasidagi jonni quvib 
chiqarganday edi. Kesakpolvon g‘azabdan jo‘shib, sapchib turib tumshug‘iga musht 
tushirdi-yu, uning tanasiga jon qaytdi. Yiqilib yotgan yerida avval dumbasidan so‘ng 
belidan bir-ikki tepki yegach, xayoli yanada ravshanlashdi. 
Chuvrindi Kesakpolvonni qo‘lidan ushlab ajratib qo‘ygach, Qilich o‘rnidan turdi. 
Cho‘ntagidan ro‘molchasini chiqarib, burnidan oqayotgan qonni artdi. «Endi o‘ldirishadi. 
Meni bu yerga ajal haydab kelgan ekan,— deb o‘yladi u. — Bitta boshga bitta o‘lim. 
O‘zim ahmoqman. Bularning baribir go‘r ekaniga aqlim yetmabdi. O‘zimni o‘ldirishsa 
mayli, bolalarimga tegishmasa bo‘lgani...» U o‘lim oldida so‘nggi gapimni aytib olay, 
degan maqsadda «Bolalarim...» deb so‘z boshlamoqchi edi, g‘o‘diranishdan nariga 
o‘tmadi. Kesakpolvonning bir zarbidan singan tilla tishlari gapirtirmadi. 
— Senga ijozat, — dedi Asadbek, yumshoq ohangga o‘tib. — Aytilgan ishni qil. 
Sharifning o‘rnini sovutma. 
Qilich «xato eshitmadimmi?» degan ajablanish bilan Asadbekka boqdi. Asadbek 
yumshoqroq ohangda gapirgan bo‘lsa-da, qarashi o‘sha-o‘sha o‘tkir, sovuq edi. 
«Sharifning o‘rnini sovutma, deb nimani nazarda tutdi? Vazifasiga tiklab qo‘y, dedimi yo 
qamoqdagi o‘rnini sovutma, demoqchimi?» Qilich singan tishlarini ro‘molchasiga tupurib, 
shu muammoni oydinlashtirish maqsadida so‘radi: 
— Joyida ishlayversinmi? 
— Qaerda ishlashini bizga qo‘yib ber. Sen uning o‘rnini sovutma. 
«Demak, qamoqdagi o‘rnini... Bir jihatdan shu durust. Bulardan bir-ikki yil nari 
yashaysan...» Qilich jonini qaytarib bergan hotamtoy akalariga ta’zim qildi. Ta’zimga 
javob bo‘lmagach, chiqib ketishi lozimligini uqdi. Tislanib yurib eshikka yaqinlashdi. 
— Bir umr qulingiz bo‘lmasam, kalomullo ursin, ko‘zim ochildi, aka! 
Bu gapdan ular quvonib ham ketishmadi, ajablanishmadi ham. 
Qilich quvonib ketganidan yoki mehri tovlanganidan ichmadi bu qasamni. Uning nazarida 
qirqqa kirib, lahadga tushib chirib yotgandan ko‘ra qolgan yigirma yilmi, o‘ttiz yilmi, 
umrini yorug‘ olamda, qullikda o‘tkazgani ma’qul edi. Yer yuzidagi odamlar turfa xil umid 
bilan umr o‘tkazadilar. Birovlar Vatan uchun jonni tikadilar, ba’zilar din pokligi, yana 
ayrimlar fan rivoji uchun... Qilichlar alohida toifaga mansub — ular shirin jonlari uchun 
Vatanni ham, dinni ham... tikib yuboradilar. Shunday ekan, joni foydaga qolgan damda 
bitta qasam ichib yuborsa, osmon uzilib yerga tushibdimi? 
3 
 
— Bekorga qo‘yib yubording. Tinchitish kerak edi, — dedi Haydar, barmoqlarini qisirlatib. 
Uning odatini bilmagan kishi hozir musht urganda panjalari chiqib ketgan ekan, endi 
joyiga solyapti, deb o‘ylashi mumkin. Barmoqlarini qisirlatish — asabiylashayotganidan 
darak. Asadbek uch narsaga toqat qilolmaydi: laganga qoshiq yoki sanchqi tegib 
taraqlasa, yonidagi odam ovqatni chapillatib yesa, barmoqlar qisirlasa g‘ashi kelib 

---

Shaytanat (1-kitob). Tohir Malik