Microsoft Word shaytanat1 ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
203
havoni surishtirgan bo‘ldi. Tabiatan kamgaproq Ahadbey Zelixon ta’rifidagi «zo‘r 
ashulachi» bilan nima haqda suhbatlashishini bilmas edi. Bir paytlar lashkari shonu 
shuhratdan iborat bo‘lgan Elchinning nomi avvaldan tanish, uning keyingi umri esa, 
tabiiyki, unga qorong‘i edi. 
Elchin Ahadbeyni sirtdan bilardi. Zelixon qamoqdaligida ham, ozodlikka chiqqanidan 
keyin ham u haqda gapirgan edi. Biroq Elchin Vatan hajrida dillari vayron bu 
odamlarning qismati haqida o‘ylab ko‘rmagandi. Hozir unga qarab turib, kam aytgan 
ashulalaridan birini eslamoqchi bo‘ldi: 
 
«Sen ey, bedard, naylaykim, ko‘ngul dardini bilmaysan...» 
 
Shuhrat bulutida suzgan choqlarida, dili qayg‘uga begona, maishatga oshno damlarda 
ko‘ngul dardi haqida qanday kuyladi ekan? Ajab, qo‘shiqning ohangini ham unutibdi. 
Endi u dil azobi nima ekanini biladi. Lekin bu odamga dardkash bo‘la oladimi? Eski 
«Zaporojets»iga suyanib turgan Ahadbey dardini tushunish, boshi uzra to‘planayotgan 
hasrat balolarini haydashga kimning qurbi yetadi? Xo‘rlik ko‘chasidan o‘tib kelgan 
Zelixon ham uning dardini to‘laligicha his qila olmas... Bu dunyoda qasos jomini sipqorib 
lazzatlanish uchungina tirik qolganman, deb hisoblovchi Elchin Vatandan quvilgan, 
begona tuproq uzra tariqday sochilgan xalqi taqdiridan kuyayotgan odam dardiga 
qanday sherik bo‘lishi mumkin? Ahadbey yuragi jahannam azoblarining 
yaqinlashayotganini sezib behalovat tepadi. Hademay «Vatani yo‘qning imoni yo‘qtur», 
degan  tillarning, Vatan tomon termilib, nuri qochgan ko‘zlarning gulxanda kuyajagini 
bilmasa-da, qalbini o‘sha bo‘lajak alanga tafti kuydira boshlagan. 
Ahadbey mezbonning hadeb jim turaverishi odobdan emas, degan qarorga kelib, 
yonidan Zelixon bergan pulni chiqardi-da, Elchinga uzatdi: 
— Mendan olmaydi, siz berib qo‘ying...— dedi. 
Elchin uning maqsadini tushundi — yo‘q to‘yga to‘yona olishni istamayapti. Balki 
Zelixonning «bitta buqa topib, ag‘darasan...» degani malol kelgandir? Mol so‘yishga 
qurbi yetmagan odam to‘y boshlamaydi. Zelixon sof ko‘ngilda to‘yona bergan bo‘lsa-da, 
gaplaridagi ohangda bir oz manmanlik, minnat sezilgan edi. Elchin Ahadbey shundan 
og‘ringan, deb o‘ylab, bosh chayqadi: 
— Mendan ham olmaydi. Fe’lini bilasiz-ku? Sal qo‘polroq gapirgani bilan ko‘ngli toza. 
Ahadbey kulimsirab, bosh chayqadi. «Men uning gapidan xafa bo‘lmadim», demadi. 
Shuni aytsa, «demak, baribir qo‘pol gapi dilini og‘ritgan ekan-da», degan fikr chiqishi 
mumkin edi. 
— Sizdan iltimos uka... Otam aytdilar. Gaplarini qaytara olmayman. Xudo xohlasa, 
zamon tinchisa, to‘yni qoldirmaymiz. — Ahadbey shunday deb, Elchinning tislanishiga 
qaramay, pulni pidjagining cho‘ntagiga solib qo‘ydi. — Xudo xayringizni bersin, uka... 
Ko‘p o‘tmay ularning yonida Selimning mashinasi kelib to‘xtadi. Selim ish bitdi, degan 
maqsadda xayrlashish uchun Ahadbey sari qadam qo‘yganida Zelixon uni to‘xtatdi: 
— Uyingga yur, — dedi g‘azab bilan. 
Ahadbey do‘stining avzoyi buzilganini bilib, unga yaqinlashdi-da, bilagidan ushladi. 
— Zeli, ketdik, — dedi qat’iy ohangda. 
— Sen nari tur, — Zelixon bir siltanib, qo‘lini bo‘shatdi-da, bezrayib turgan Selimga 
o‘shqirdi: — Uyingga kir, xunasa! 
Selim ahvol chatoqligini sezib, qafasdagi qush holiga tushdi. Bir Zelixonga, bir xotirjam 
Elchinga qaradi. Elchinni Zelixonning kallakesar shogirdlaridan deb gumon qilib, 
oyoqlariga qaltiroq yugurdi. Zelixon uni bo‘yniga chang solib, sudradi. 
— Zeli og‘a, sizga nima bo‘ldi? Sizga nima yomonlik qildim... 

---

Shaytanat (1-kitob). Tohir Malik