Microsoft Word shaytanat1 ziyouz com doc

XVIII b o b 
 
1 
 
Bir gala farrosh lo‘li xotinlarga yakka o‘zi bas kelib, ularning nozik nuqtalaridan ushlab — 
mag‘lub etib, idoradan chiqarib yuborgan boshliq esingiz-      dadir? Xuddi o‘sha boshliq 

---

Shaytanat (1-kitob). Tohir Malik 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
161
Zohidga telefon qildi. Zohid xizmatga barvaqt kelgan edi. Telefonning      jiringlashini 
dahlizda eshitib, eshigini shoshib ochdi-yu, tez-tez yurib borib go‘shakni ko‘tardi. 
— O‘rinbosarimni chaqirtirdim,  kecha oqshomda keldilar, — dedi boshliq, 
salomlashgach. Zohid uning ovozida qandaydir horg‘inlik sezdi. «Kechasi bilan uxlamay 
meni qidirganmi, nima balo?» deb o‘yladi. 
— Dam olishning ham beliga tepibsiz-da, — dedi Zohid, yasama lutf bilan. Lutf yasama 
bo‘lsa-da, boshliqning vatanparvarlik tuyg‘ularini jo‘shtirib yubordi: 
— Ishlaridan ishkal chiqib turganda dam olishga balo bormi? Men, ko‘nglim sezgan ekan, 
boshidayoq «uzoqqa ketmang», devdim. Bu qari byurokratlarga qayta qurishning 
mohiyatini tushuntirib bo‘lmayapti. 
— O‘rinbosaringiz bilan qachon ko‘rishishim mumkin? 
— Hozir desangiz, hozir yetib boradilar. 
Boshliqning jonkuyarligi sababi Zohidga ayon edi. Bunaqa zotlar ishni qayta qurishga 
emas, zamonga moslashtirishga usta bo‘lishadi. Idoraning har qadamiga qayta qurish 
afzalliklari haqida shiorlar osib tashlashadi. Agar uylarida, aniqrog‘i, yotoqlarida, yanada 
aniqroq aytilsa — to‘shaklari ustida «Xotin — qayta qurish avangardi!» degan shiorga 
ko‘z tushsa, sira ajablanmaslik kerak. 
Zohidga ayon bo‘lgan sabab shuki, idoradagi  moliyaviy nayranglarning bir uchi qonun 
himoyachilariga endi ma’lum. Jalol Komilov nomiga yozilgan maoshu mukofotlar 
hisoblansa, falon so‘m bo‘ladi. Uning hammasini, shubhasiz, o‘rinbosar yemaydi. 
Aksincha, eng kam ulush unga tegadi. Boshliq o‘rinbosaridan ko‘proq oladi, ammo u 
ham o‘z navbatida yuqoriga uzatadi. Nyuton boshiga olma tushganida Yerning tortish 
qonunini ixtiro etgan ekan. Kimyodagi zanjir reaktsiyasini topgan olim rahbariyatning 
pora taqsimlash usuli va  san’atidan ilhom olgan bo‘lsa ne ajab? 
Boshliqning shu «zanjir reaktsiya» avjiga chiqmay turib, birinchi halqadayoq ishni bir 
yoqlik qilish maqsadida ekanini eng landavur tergovchi ham tushunadi. Xudoga shukrki, 
Zohid undaylardan emas. 
O‘rinbosar chindan ham tezgina yetib keldi. Yaratilganda Xudoda haqqini qoldirmagan, 
deb shu bandaga aytilsa kerak. Xudo bo‘ydan urganida u eniga qo‘shtirib olgan, «falon 
yoshida boshidan sochi to‘kilib kal bo‘ladi», deb yozug‘ bitilganida boshdan to‘kiluvchi 
sochni ko‘kragiga, jag‘iga ko‘chirgan — ko‘krakdagi jun ko‘pligi va uzunligidan ko‘ylak 
yoqasidan chiqib, ko‘rgan odamning g‘ashini keltirardi. Kunda ikki marta qirtishlamasa 
bo‘lmaydigan soqol esa, yonoqlarining naq cho‘qqisiga qadar bostirib borgan. Yana bir 
harakat qilsa, soqol deganlari kipriklaru qoshlarga qo‘shilib ketishi hech gapmas. 
O‘rinbosarga salobat baxsh etib turgan ko‘zoynak gardishining pastki qismi aynan 
soqolning o‘sha chegarasiga qadaladi. 
O‘rinbosarning Yaratgandan undirgan eng ulug‘ ne’mati — ko‘zlari. Bunaqa muloyim 
boquvchi, uzun kipriklar bilan himoyalangan ko‘z qizlarda ham kam uchraydi. O‘rinbosar 
Zohidning xonasiga kirdiyu darsga  kech qolgan boladay boshini egib, yer ostidan qarab 
qo‘ydi. Asta so‘z boshlasa, ko‘zlari shunchalar muloyim boqardiki, odam o‘ldirib kelgan 
taqdirda ham hibsga olish haqidagi qarorga imzo chekishga qo‘l bormasdi. U gavdasiga 
monand semizgina jigarrang sumka ko‘tarib olgan edi. O‘rinbosar Zohidning ro‘parasiga 
o‘tirib, sumkani tizzasiga qo‘ydi-da, «qamaysizmi yo rahm qilasizmi?» deganday 
mo‘ltillab qaradi. 
— Boshlig‘ingiz aytgandirlar, a? — dedi Zohid. 
— Aytdilar, yaxshi ish bo‘lmabdi. Ammo biz bu  pullarni o‘zimiz yeb yuborganimiz yo‘q. 
Birovning haqidan qo‘rqamiz. O‘zingiz bilasiz, shahar katta, keldi-ketdi ko‘p. Mehmon-
izmon kutishning o‘zi bo‘lmaydi. Oldin hukumat uncha-buncha pul ajratardi. Endi u ham  
yo‘q. O‘nta mehmonni kutasan, deyishadi, tamom. Yeb-ichib ketsa ham mayli. Maskov 

---

Shaytanat (1-kitob). Tohir Malik