|
RAID diskli massivlari
Ma’lumotlar bazasining mashina-serverlarida va surer-ЕHM larda tez-tez RAID diskli massivlar (Redundant Arrays of
Inexrective Disk) qo’llaniladi, ularda qattiq disklardagi bir nechta yig’uvchilar bitta katta mantiqiy blokka birlashtirilgan,
bunda ortiqcha ma’lumotlarni kiritishga asoslangan, tizim ishlashining ishonchliligini sezilarli oshiradigan malumotlar
aniqligini ta’minlash usullari ishlatiladi (xalaqitga uchragan ma’lumot rayqolganda u avtomatik ravishda to’g’rilanadi,
to’g’rilanmagan yig’uvchi Rlug&Rlay rejimida to’g’risi bilan almashtiriladi).
RAID massivlarini bazaviy komronovkalashning bir necha darajalari mavjuddir:
— 1-daraja ikkita diskni o’z ichiga olib, ularning ikkinchisi birinchisini aniq nusxasidir;
— 2-daraja nazorat yig’indisini maxsus saqlash uchun bir nechta disklarni ishlatadi hamda еng murakkab funkcional va
еng samarali xatoliklarni to’g’rilash usulini taminlaydi;
— 3-daraja 4 ta diskni o’z ichiga oladi: 3 tasi ma’lumotli, to’rtinchisi еsa birinchi uchtasidagi xatoliklarni to’g’rilashni
ta’minlaydigan nazorat yig’indilarini saqlaydi;
— 4 va 5-darajalar har birida o’zining shaxsiy nazorat yig’indilari saqlanadigan disklarni ishlatadi.
RAID6 va RAID7 — ikkinchi avlod diskli massivlaridir. RAID7 120 tagacha mantiqiy disklarni shakllantiruvchi,
istalgan sig’imdagi 48 tagacha fizik disklarni birlashtirishi mumkin; u 256 Mbaytgacha ichki kеshga va SCSI tiridagi tashqi
interfeyslarni ulash uchun raz’yomlarga еga. Ichki X-bus shinasi 80 Mbayt/s o’tkazish qobiliyatiga еga (taqqoslash uchun:
SCSI-3 transferi 40 Mbayt/s gacha, fizik diskdan o’qish tezligi еsa 5 Mbayt/s gacha bo’ladi ).
RAID diskli massivlarida ishdan chiqquncha ishlashning o’rtacha vaqti yuz ninglab soat, 2 darajali komronovkada еsa
million soatgacha boradi. Oddiy MDY larda bu kattalik ning soatdan oshmaydi. RAID diskli massivlarining ma’lumot
sig’imi — 3 dan 700 Gbaytgacha (diskli yig’uvchilarning 1997 yilda еng katta еrishgani 10 Tbaytq10000 Gbayt).
Taqqoslash uchun: 10 Tbayt sig’imli xotira Rossiya Davlat milliy kutubxonasidagi hamma kitoblardagi ma’lumotlarni
yozish uchun etarlidir, boshqacha aytganda, har biri 1600 betli 14 mln tom, ular har biri 10 ta tokchadan tashkil torgan
qariyb 100 km li shkaflar.
Olinadigan disk raketli (Bernulli yig’uvchisi) QMDY ham ishlatiladi, ularda diametri 13 mm li disklardan iborat raketlar
qo’llaniladi, bu raketlar 20 dan 230 Mbaytgacha sig’imga va kichikroq tezkorlilikka еga, lekin vinchesterga qaraganda
qimmatroqdir.
Bu yig’uvchilarda magnit kallagi va tashuvchi — magnit disk orasidagi tor tirqishni minimallash va rostlash uchun
Bernulli qonuni ishlatiladi: jism sirti bo’ylab harakatlanayotgan suyuqlik yoki gaz oqini yaratayotgan bosim shu oqimning
tezligiga borlik bo’ladi va bu tezlik oshishi bilan kamayadi. Magnit kallaklar еlastik disklar sirti ustida joylashadi: disklar
qo’zg’almas bo’lganda, ular o’zining og’irligi ta’siri ostida osilib turadi va kallaklardan chetroqda bo’ladi, disklar tez
aylanganda hosil bo’ladigan havoning siyraklashishi ta’siri ostida ular kallakka deyarli yorishib tortishadi, lekin unga
tegmaydi. Bu kallak magnit oqinining еng kam tarqalishini ta’minlaydi va diskda ma’lumotlarning yozilish zichligini
oshirish imkonini beradi.
Bernulli yig’uvchilarining asosiy afzalligi — SHK dan tashqarida disklar raketlarini yig’ish va saqlash imkoniyatidir.
QMD tavsiflarini yaxshilashni asosiy yo’nalishlari:
• yuqori samarali diskli interfeyslarni ishlatish (EIDE, SCSI);
• yozish zichligini oshirii va oqibatda disk siqimini va transferni (diskning aylanish tezligini oshirmasdan) oshirish
imkonini beradigan yanada mukammal magnit kallaklarni ishlatish;
• zonali yozishlarni qo’llash, bunda diskning tashqi yo’lkalarida ichkisiga nisbatan ko’rroq qiymatlar joylashadi;
• diski i samarali kеshlash.
SHK da yuqori yozish zichlikli disklar ham ishlatiladi, unda magnit kallakni sirtda yanada aniqroq roziciyalash uchun
lazer nuri ishlatiladi. Tashqi ko’rinishi bo’yicha bu disklar 3,5 dyuymli (kamroq 5,25 dyuymli) disklarni еslatadi, lekin
yanada mustaxkamroq tuzulishga еga.
Bunday disklarni ishlatuvchi yig’uvchilar orasida quyidagilarni aytib o’tish kerak:
Do'stlaringiz bilan baham: | 
