Microsoft Word +Shax kom arxit doc

Ikkilik sanoq, tizimi Rq2 asosga еga va axborotni aks еttirish uchun bor-yuғi ikkita raqamni: 0 va 1 ni ishlatadi. Sonlarni 

bir sanoq tizimidan boshqasiga utkazish qoidalari, shu jumladan (1) munosabatga asoslangan qoidasi mavjuddir. 

Misol: 

101110,101

(2)

 q1 •2

5

+|0*2

4

+1*2

3

+1*2

2

+1*2

1

+0*2

0

+1*2

-1

+0*2

-2

++1*2

-3

q46,625 

(10)

 

    YA’ni ikkilik 101110,101 soni unlik 46,625 soniga tengdir. 

    Хisoblash mashinalarida ikkilik sonlarni tasvirlashning ikkita shakli qullaniladi: 

• tabiiy shakl yoki qayd qilingan vergul (nuk,ta) shaklida; 

•

 

me’yoriy shakl yoki kuchib yuradigan vergul (nuqta) shaklida. 

qayd qilingan vergul kurinishda barcha sonlar butun qismini kasr qismidan ajratuvchi va хamma sonlar uchun vergulning 

хolati doimiy bulgan raqamlar ketma-ketligi kurinishda tasvirlanadi.     

    Masalan, unlik sanoq tizimida sonning butun qismida 5 ta razryad (vergulgacha) va sonning kasr qismida 5 ta razryad       

(verguldan keyin) bulsin; shunday razryad turiga yozilgan son quyidagi kurinishga еga buladi: 

00721,35500; 00000,00328; -10301, 20260. 

    Bu shakl, tabiiy, oddiydir, lekin sonlarni tasvirlashning unchalik katta bulmagan oraliғiga  еga va shuning uchun 

хisoblashlarda хar doim хam qullanilavermaydi. 

     Qiymatli  sonlar  oraliғi (N) R asosli sanoq tizimida sonning butun qismida t  ta razryad va kasr qismida s  ta razryad 

bulganda (sonning ishorasi хisobga olinmaydi ) bunday buladi: 

  

---

 

10

R

-s



m

-R

-s

 

R 2, m 10 va s 6 bulganda 0,015

    Agar amalning bajarilishi natijasida ruxsat еtilgan diarazondan chiqib ketadigan son raydo bulsa, razryad turini tulib 

ketishi sodir buladi va kelgusidagi хisoblashlar ma’nosini yuqotadi. Zamonaviy ЕХM larda tabiiy aks еttirish shakli 

yordamchi sifatida va faqat butun sonlar uchun ishlatiladi.