Microsoft Word shajarayi xorazmshohiy lotin ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 

60

Hijratning ming uch yuz yigirma sakkizlanchisi, muvofiqi it yili va sunbulaning sakkizlanchisi va 

sha’bon oyining yigirma to‘rtlanchisi va dushanba kuni erdi, jahon bo‘stonidin jannat gulistonig‘a 

xirom etdilar. Faqir vafotlari tarixin bu tariqada aytib erdimkim, tarix: 

 

Darig‘oki, shohi Muhammad Rahim  

Edi olam ichra adolatshior.  

Jahon ichra anvoyi xayrotni  

Qo‘yub ketdi o‘zdin qilib yodgor. 

Raiyat zamonida emin bo‘lub,  

Duosini mashg‘uli laylu nahor.  

Vafotidin o‘ldi bori el g‘amin,  

Taqassur bila yig‘labon zor-zor. 

Bayoniy to‘kub ashk, tarixini  

Dedim: «Ketdi xusravi jami nomdor». 

 

Bu tarix hisobda «uch yuz yigirma bir» adad ziyod kelib erdi. Amali ta’miya bila «ashk» lafzin 

isqot etildi. Ul hazratning ayyomi hayotlari oltmish olti yil va muddati saltanatlari qir yetti yilu o‘n 

besh kun erdi. Hazratlaridin olti o‘g‘ul yodgor qoldi. Avvalg‘isi Asg‘ar to‘ra, ikkilanchi Mehdiyor 

to‘ra, uchlanchi Sayyid Abdullo To‘ra, to‘rtlanchi hazrati valiahdi davron Sayyid Asfandiyor to‘ra 

doma umrahu va davlatahu, beshlanchi Ubaydulll to‘ra, oltilanchi Muhammad Yusuf to‘radurlar. Ul 

hazrat ulamoni ko‘p do‘st tutar erdilar va she’riyati g‘arroning

250

 irtivojig‘a sa’y etar erdilar va 

bag‘oyat raiyatparvar va shafqatgustar va odilu bozil

251

 kishi erdilar va namozi panjagonani

252

 avqoti 

panjagonada ado etmakka mudavomat etar erdilar. Aslo namozni qazo etgan ermasdurlar. Hatto, 

marazi

253

 mavtlarida

254

 ham namozlarin imovu ishorat bila ado qildilar va har kecha sahar vaqtida 

bedor bo‘lub kalomi majid va furqoni hamiddin to‘rt porani tilovat etib, bomdod vaqti bo‘lg‘ondin 

so‘ng namozi bomdodni o‘qub, ondin so‘ng o‘zga umurg‘a ishtig‘ol ko‘rguzur erdilar. Faqiri haqir bir 

kun, ramazon oyi erdi, tilovati qur’onning ta’rifida ushbu bir necha abyotni aytib eltib muborak 

qo‘llarig‘a berib erdim, o‘qub bag‘oyat maqbuli xotiri muboraklari bo‘ldi. 

 

Xatmi qur’on

255

 ramazon onida bordur anab,  

Mohi ummat dedilar chunkim, oni shohi arab.  

Chunki Rahmon oni ta’limini etmish ersa,  

Bandadin tarkini etmak oni ermasmu ajab.  

Vu jahoni davlatining vus’atig‘a ham boyas, 

Ul jahonning dog‘i bu bo‘ldi najotng‘a sabab. 

Haqni qurbi muni qurbi bila bordur mumkin,  

Lek bu bobdadur sharti oning ilmi adab. 

Qimki ihlos ila qur’onni saharlarda o‘qur,  

Ne ajab davlati umrini fuzun aylasa rab. 

Bu ravish bo‘lmag‘usi dahrda har kimga nasib, 

Avni haqdur sababi ne hasab o‘lmish ne nasab,  

Shukrulillohki, Bayoniy ham erur qur’onxon,  

Bu sababdin onga ash’orida bu bo‘ldi laqab. 

                                                      

250

 She’riyati g‘arro — yorqin, jo‘shqin nazm. 

251

 Bozil— bagishlovchi, ehson qiluvchi, saxiy 

252

 Panjagona—besh marta, besh mahalli. 

253

 Maraz—kasal. 

254

 Mavt—o‘lim, vafot etish. 

255

 Xatmi qur’on—qur’onni boshidan oxirigacha qiroat bilan o‘qib tamomlash. 

---

Muhammad Yusuf Bayoniy. Shajarayi Xorazmshohiy