|
Korxonalarda shamollatish va shamollatish turlari
Umumiy shamollatish. Sanoat korxonalari ishlab
chiqarish binolarida ajralib chiqayotgan har xil zararli
moddalarni shamol yo‘nalishtirish vositasi bilan
birgalikda chiqarib yuborishning imkoniyati bo‘lmasa,
yoki ajralib chiqayotgan moddalar texnologik
jarayonning
hamma
uchastkalaridan
ajralib
chiqayotgan
bo‘lsa,
unda
yakka
tartibdagi
shamollatish
vositalarini
qo‘llash
imkoniyati
yo‘qoladi.
Ana
shunday
hollarda
umumiy
shamollatish
usulidan
foydalaniladi.
Umumiy
shamollatish vositasini zararli moddalar yoki issiqlik
eng ko‘p ajralib chiqayotgan zonaga o‘rnatish kerak.
Ishlab chiqarish zonalarida yig‘ilgan havodagi
zararli moddalar shaxta va fonarlar, shuningdek havo
almashtirish maqsadida o‘rnatilgan havo qabul qilish
vositalari orqali chiqarib yuborilishi mumkin. Sof
havoni esa yuqorida ko‘rsatib o‘tilgan vositalarning
biri yordamida amalga oshirish mumkin.
74
Shamollatish
vositalarini
o‘rnatishda,
shamollatish sxemasining iqtisodiy kamxarj bo‘lishi
bilan birga, iloji boricha kam metall sarf
qilinadiganini tanlash zarur.
Issiqlik ajralib chiqadigan xonalarda havo
almashtirishni
ta’minlash.
Sanoat
korxonalari
xonalarida ajralib chiqadigan zararli omil faqat
issiqlik bo‘lsa, unda hisoblab almashtiriladigan havo
miqdori quyidagi formula bilan aniqlanadi.
G
1
=
Bu erda G
1
- chiqarilib tashlanishi kerak bo‘lgan
havo miqdori, kg/s;
Q
ort
- ortiqcha issiqlik miqdori.
Ortiqcha issiqlik miqdori, xonada ajralayotgan
issiqlik miqdori orasidagi ayirmadan iborat bo‘ladi.
Bunda issiqlik balansini o‘rtacha issiq, sovuq va issiq
davrga ayrim-ayrim hisoblash tavsiya qilinadi.
)
(
24
,
0
o
х
ort
t
t
Q
-
75
Issiq sharoit uchun issiqlik balansini quyidagicha
yozish mumkin.
,
O‘rtacha va sovuq davr uchun
,
Bunda
å
Q - xonadagi hamma issiqlik
manba’laridan
ajralayotgan
issiqlik
miqdori,
kkal·soat;
Q
rad
- quyosh nuri ta’sirida hosil bo‘ladigan
issiqlik miqdori, kkal·soat;
Q
1
-xonaga kiritilgan materiallarning isishi uchun
sarflanadigan issiqlik, kkal·soat;
Q
2
- sovuq yuzalar bilan yutiladigan issiqlik
miqdori, kkal·soat;
Q
3
- joylardagi shamollatish vositalari orqali
yo‘qotiladigan issiqlik miqdori, kkal·soat;
C
t
T
°
>
10
)
(
4
3
2
1
Q
Q
Q
Q
Q
Q
Q
rad
ort
+
+
+
-
+
=
å
C
t
T
°
>
10
)
(
6
5
4
3
2
1
Q
Q
Q
Q
Q
Q
Q
Q
ort
+
+
+
+
+
-
=
å
76
Q
4
- devorlar orqali yo‘qotiladigan issiqlik
miqdori, kkal·soat;
Q
5
- xonaga tirqishlardan kirgan havoni isitishga
sarflanadigan issiqlik, kkal·soat.
Yuqorida keltirilgan formulada t
h
-chiqarib
yuborilayotgan havoninng temperaturasi hisobga
olingan. Uni belgilash uchun issiqlik ajralayotgan
jihozlarning
sathini,
xonaning
balandligi
va
o‘rnatilgan jihozlarning zichligini hisobga olish kerak
bo‘ladi.
Ishchi zonasidagi havoni isitishga esa, hamma
ajralib chiqayotgan Q
ort
issiqlik sarflanmasdan balki
isitish issiqliqligi Q
ii
gina sarflanadi. Hisoblashlarda
xatoliklarning oldini olish maqsadida quyidagi
koeffitsiontni kiritamiz.
; yoki
ort
ii
Q
Q
m
=
o
x
o
ii
t
t
t
t
m
-
-
=
77
Bunda
- ishchi zonadagi havoning issiqligi,
o
C;
t
- oqim bilan berilayotgan havoning issiqligi,
o
C;
t
-chiqarib yuborilayotgan havoning issiqligi,
o
C.
Bu koeffitsient havoning amaliy miqdorini
bilgan holda chiqarilib yuborilayotgan havoning
haroratini aniqlash imkoniyatini tug‘diradi.
Ba’zi bir xonaning balandligi 4 m dan ortiq
bo‘lgan holatlardan chiqarib yuborilayotgan havoning
miqdori harorat gradienti usuli bilan aniqlanishi
mumkin.
Bu erda
D
-xonaning har metr balandligiga
belgilangan harorat gradmenti,
o
C; N-xonaning
polidan havo chiqarib yuborish zonasigacha bo‘lgan
balandligi, m.
ii
t
o
х
0
t
m
t
t
t
o
ii
h
+
-
=
)
2
(
-
D
+
=
H
t
t
ii
h
78
Hisoblangan almashtiriladigan havo miqdori
yuqorida belgilangan havo almashtirish koeffitsientini
qo‘shib hisoblanganda quyidagi holga keladi.
(1)
Agar binoning ba’zi uchastkalarida mahalliy
shamollatish sisitemalari o‘rnatilgan bo‘lsa, unda
(2)
Bu erda Q
4
-mahalliy shamollatish vositalari
yordamida chiqarib yuboriladigan issiqlik miqdori,
kkal·soat; G
4
-mahalliy shamollatish vositalari
yordamida chiqarib yuborilayotgan havo miqdori,
kg/soat.
Mahalliy shamollatish natijasida chiqarilib
yuborilayotgan
issiqlik
miqdori
quyidagicha
aniqlanadi.
(3) (3) ni (2) ga qo‘ysak
)
(
24
,
0
o
ii
ort
t
t
mQ
G
-
=
4
4
)
(
24
,
0
G
t
t
Q
mQ
G
o
ii
ort
+
-
-
=
4
0
4
)
(
24
.
0
G
t
t
Q
ii
-
=
79
Agar koeffitsient m ni yuqorida keltirilgan
qiymat bilan almashtirsak
Xonalarga barilayotgan umumiy shamollatish
samaradorligini
havo
almashtirish
jarajasini
belgilovchi koeffitsient orqali ifodalanadi
bunda K - havo almashtirish darajasini
belgilovchi koeffitsient;
L - ventilyator yordamida xonaga yuborilayotgan
yoki xonadan so‘rib olinayotgan havo miqdori,
m
3
·soat; V -xonaning hajmi, m
3
.
Bu birlik bir soat davomida xona ichidagi havo
necha marta yangilanayotganini ko‘rsatadi.
4
)
1
(
)
(
24
,
0
G
m
t
t
mQ
G
o
ii
ort
-
+
-
=
4
4
)
(
24
,
0
G
t
t
Q
mQ
G
o
ii
ort
+
-
-
=
V
L
K
=
80
Do'stlaringiz bilan baham: |
