Microsoft Word safety(eng, rus, uz). doc

3-MAVZU: ELEKTR XAVFSIZLIGI. ELEKTR 
TOKINING INSON ORGANIZMIGA TA’SIRI. 
Reja: 
1. Inson tanasiga elektr tokini ta’siri. 

---

186 
2. Inson tanasini elektr tokiga ko’rsatayotgan 
qarshiligi. 
3. Elektr tokidan sikastlanishning asosiy 
sabablari. 
4. Elektr qurilmalarini himoya vositalari. 
5. Inson tanasining elektr qarshiligi. 
6. Elektroxavfsizlik shartlari tahlili. Qadamli 
kuchlanish. 
7. Elektr tokidan talofat ko‘rgan insonga birinchi 
yordam. 
Tayanch iboralar: e
lektr toki, kuchlanishelektr 
energiyasi, elektr jarohat, termik ta’sir, elektrolitik 
ta’sir, biologik ta’sir, elektr jarohatlanishi, mehanik 
jarohatlanish, shikastlanishi, elektrdan kuyish, elektr 
metallanish,
 
yerga ulash tizimi, elektr izolyatsiya, 
nollanish, erga ulash, inson tanasining elektr qarshilik, 
sun’iy nafas berish va yurakni uqalash. Elektr tokini 
insonga ta’sirini XVII asrni oxirgi choragida 
aniqlangan. Baland voltli elektrkimyo kuchlanishlarini 
manbaini xatarliligini birinchi bo’lib V.V.Petrov 
aniqlagan. Ishlab chiqarishdagi elektr jarohatlarini 

---

187 
ancha keyin: 1863 yilda o’zgarmas va 1883 yilda 
o’zgaruvchan tokni ta’siri yozilgan. 
Sanoatda elektr energiyasidan keng qo’lamda 
foydalanish yo’lga qo’yilganligi sababli elektr toki 
tasirida ro’y berisi mumkin bo’lgan bahtsiz xodisalar 
va ulardan saqlanish muhim masalalar qatoriga kirib 
bormoqda. 
Elektr toki tasirining eng xavfli tomoni shundaki, 
bu xavfni oldinroq sezish imkoniyati yoq. 
Shuning uchun ham elektr toki xavfiga qarshi 
tashkiliy va texnik chora-tadbirlar belgilas, to’siq 
vositalari bilan taminlash, shaxsiy va jamoa muhofaza 
tizimlarini o’rnatish nihoyatda muhim. 
Umuman elektr toki tasiri faqat birgina biologik 
tasir bilan chegaralanib qolmasdan, balki elektr yoki 
tasiri, magnit maydoni tasiri va statik elektr tasirlariga 
bo’linadiki, bularni bilish har bi kishi uchun kerakli va 
zaruriy malumotlar jumlasiga kiradi. 

---

188