Riyozus solihiyn. Abu Zakariyo
Yahyo ibn Sharaf Navaviy
www.ziyouz.com
kutubxonasi
285
bajaradi. Undan to‘xtashning iloji yo‘q. Ikki ko‘z zinosi harom narsalarga qarashdir. Ikki
quloq zinosi harom narsalarni tinglashdir. Tilning zinosi esa harom narsalarni gapirishdir.
Qo‘lning zinosi harom narsalarni ushlashdir. Oyoqning zinosi harom narsalarga qadam
bosib borishdir. Kishini ko‘ngli tusaydi va orzu qiladi. O’sha orzuni jinsiy a’zolar rostga
chiqaradi yoki yolg‘onga chiqaradi», dedilar.
Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. Bu lafz
Muslimniki. Buxoriy rivoyatlarida esa qisqaroqdir.
1622/2. Abu Said al-Xudriydan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.)
«Yo‘l
yuzasida o‘tirishdan chetlaninglar!» deganlarida, sahobalar: «Ey
Allohning rasuli, yo‘l
yuzasida o‘tirishga majburmiz. Chunki biz u yerda ba’zi narsalarni gaplashamiz»,
deyishdi. Rasululloh (s.a.v.)
«Agar gapimga kirmasdan o‘tiradigan bo‘lsanglar, unda
yo‘lning haqqini ado qilinglar», dedilar. Sahobalar yana: «Ey Allohning rasuli, yo‘lning
haqqi nima?» deyishganida, Rasululloh (s.a.v.)
«Ko‘zni (har xil narsalarga) qaratishdan
tiyish, ozor beruvchi narsalarni to‘xtatish,
salomga alik olish, yaxshilikka buyurib,
yomonlikdan qaytarib o‘tirish», deb aytdilar.
Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari.
1623/3. Abu Talha Zayd ibn Sahldan (r.a.) rivoyat qilinadi: «Bizlar uy oldidagi sahnda
o‘tirib gaplashayotsak, Rasululloh (s.a.v.) kelib, ustimizda turib: «Sizlarga nima bo‘ldiki,
yo‘llar ustida o‘tiribsizlar?» dedilar. (Sahobalar): «Bizlar bezarar gaplashib va ba’zi
narsalarni muhokama qilib o‘tiribmiz», deyishdi. Shunda Rasululloh (s.a.v.)
«Agar
o‘tirmaslikning chorasi yo‘q bo‘lsa, unda yo‘lning
quyidagi haqlarini ado etib
o‘tiraveringlar. Ular: ko‘zni (har xil narsalarga) qaratishdan tiyish, salomga alik olish va
yaxshi so‘zlarni gaplashish», dedilar».
Imom Muslim rivoyati.
1624/4. Jarirdan (r.a.) rivoyat qilinadi: «Rasulullohdan (s.a.v.) nomahramlarga ko‘z
to‘satdan tushib qolishi haqida so‘rasam, u zot: «Ko‘zingni tezlik bilan boshqa tarafga
qaratgin», dedilar».
Imom Muslim rivoyati.
1625/5. Ummu Salamadan (r.a.) rivoyat qilinadi: «Men Rasululloh (s.a.v.) huzurlarida
tursam, Maymuna (r.a.) ham u zot huzurlarida edilar. Shu payt ko‘zi
ojiz Ummu Maktum
kelib qoldilar. Bu narsa nomahram erkaklardan to‘sinishga buyurilganimizdan keyin
bo‘lgan edi. Rasululloh (s.a.v.)
«Bu kishidan to‘sininglar», dedilar. Biz: «Ey Allohning
rasuli, bu kishining ko‘zi ojiz-ku, u bizni ko‘rmaydi ham, tanimaydi ham», desak, u zot:
«Sizlarning ikkovingizning ham ko‘zingiz ojizmi? Sizlar ham uni ko‘rmayapsizlarmi?»
dedilar».
Abu Dovud va Termiziy rivoyatlari.
1626/6. Abu Saiddan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.)
«Erkak kishi boshqa
erkakning avratiga qaramasin. Ayol kishi boshqa ayol kishining avratiga qaramasin.
Erkak kishi boshqa erkak bilan yalang‘och bir ko‘rpada yotmasin.
Ayol kishi boshqa bir
ayol bilan yalang‘och bir ko‘rpada yotmasin», dedilar.
Imom Muslim rivoyati.
Do'stlaringiz bilan baham: