Microsoft Word rizyozus solihiyn ziyouz com doc

 
108-BOB 
Suyanib yeyishning karohiyati to‘g‘risida
744/1. Abu Juhayfa Vahb ibn Abdullohdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) 
«Men suyanib yemayman», dedilar. Imom Buxoriy rivoyatlari. 
Xattobiy aytadilar: Hadisning arabcha lafzidagi «al-muttakiy»dan maqsad — ostidagi 
to‘shakka yaxshi joylashib o‘tirishdir. Bu yerda Rasululloh (s.a.v.) «Taomni ko‘p yeyish 
maqsadida yostiq va boshqa narsalarga suyanib yeyuvchilar kabi emas, balki omonat 
o‘tirib kifoya qilgudek miqdorida yeyman», dedilar. Bu Xattobiyning so‘zlari edi. Lekin 
boshqalar «al-muttakiy» bir tomonga yonboshlashdir, deyishdi. 
745/2. Anasdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Bu zot: «Rasululloh (s.a.v.) ikki dumbalarini 
yerga qo‘yib va ikki boldirlarini tik qilgan holda xurmo yeb turganlarini ko‘rdim», dedilar. 
Imom Muslim rivoyatlari. 
 
109-BOB
Taomni uchta barmoq bilan yeyishning va ovqatdan keyin
barmoqlarni yalashning mahbubligi hamda barmoqni yalashdan
oldin sochiqqa artishning karohiyati va laganni yalashninghamda
to‘kilib qolgan luqmalarni yeyishning mahbubligi hamda
barmoqlarni yalagandan keyin bilak, oyoq va boshqa a’zolarga
surtishning joizligi haqida 
746/1. Ibn Abbosdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Sizlardan biringiz 
ovqatlanadigan bo‘lsa, barmoqlarini yalamasdan yoki yalatmasdan oldin artmasin», 
dedilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
Foyda: 
Barmoqlarni yuvishdan oldin yalamoqlik, shu singari qoshiqlarni ham 
yuvishdan oldin yalamoqlik, tabarrukona boshqalarning barmoqlarini yalashning joizligi 
oydinlashmoqda. 
747/2. Ka’b ibn Molikdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasulullohning (s.a.v.) uch barmoq ila 
ovqat yeganlarini ko‘rdim. Agar u zot ovqatlanib bo‘lsalar, barmoqlarini yalardilar. Imom 
Muslim rivoyatlari. 
Foyda: 
Barmoqlar ovqat tugagandan keyin yalanadi. Ovqat tanovul qilinayotgan 
asnoda emas. Chunki tupuk qoldiqlari ovqatga aralashib ketishi mumkin. Va yana 
ovqatni uchta barmoqda yeyish mahbubdir. Ular Imom Tabaroniy rivoyatlarida 
kelganidek bosh, ko‘rsatkich va o‘rta barmoqlardir. Rasululloh (s.a.v.) aksar paytlarda 
mana shundoq qilganlar. Chunki uch barmoqdan ozida ovqat tanovul qilish 
mutakabbirlik alomati. Uch barmoqdan ko‘pida ovqat tanovul qilish esa, ochofatlik 
belgisidir. 
748/3. Jobirdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) ovqatdan keyin barmoqlarni 
va laganni yalashga buyurdilar. Va: «Sizlar taomingizning barakasi qaerida ekanini 
bilmaysizlar», deb aytdilar. Imom Muslim rivoyatlari. 
749/4. Jobirdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Sizlardan birortangizning 
luqmasi tushib ketsa, uni olsin-da, changini artib, shaytonga qoldirmasdan o‘zi yesin. 
Barmog‘ini yalamasdan oldin sochiqqa artmasin. Chunki axir u ovqatining barakasi 

---

Riyozus solihiyn. Abu Zakariyo Yahyo ibn Sharaf Navaviy