Microsoft Word rizyozus solihiyn ziyouz com doc

Foyda: 
Alloh taolo nazdida dunyoning haqirligi va dunyo ishlari mukammal 
bo‘lmasdan, noqis ekanligi anglashiladi. 
 
72-BOB 
Kibr va manmansirashning haromligi
Alloh taolo aytadi: 
«Biz o‘sha oxirat diyorini Yer yuzida zulmu zo‘ravonlik va buzg‘unchilik 
qilishni istamaydigan kishilar uchun qilurmiz. Oqibat taqvo qilguvchi 
kishilarnikidir» 
(Qasas surasi, 83-oyat). 
«Yer yuzida kibr-havo bilan yurmagin» 
(Isro surasi, 37-oyat). 
«Odamlardan 
(mutakabbirlik bilan) 
yuzingni o‘girmagin va yerda kibru havo 
bilan yurmagin. Chunki Alloh barcha kibr-
havoli, maqtanchoq kimsalarni suymas» 
(Luqmon surasi, 18-oyat), 
«Albatta, Qorun o‘zi Muso qavmidan edi. Bas, u 
(qavmdoshlariga) 
kibru havo 
qildi. Biz unga xazina-dafinalardan kalitlari 
(ni ko‘tarib yurishning o‘zi) 
kuch-
quvvat egalari bo‘lgan bir jamoatga ham og‘irlik qiladigan narsalarni ato etgan 
edik. O’shanda qavmdoshlari unga: «Hovliqmagin. Chunki Alloh hovliqma 
kimsalarni suymas», deb aytgan» 
(Qasas surasi, 76-oyat). 
611/1. Abdulloh ibn Mas’uddan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Kimning 
qalbida zarra misqolicha kibr bo‘lsa, u jannatga kirmaydi», deganlarida, bir kishi: «Ba’zi 
kishilar borki, yaxshi kiyim va yaxshi poyafzal kiyishni yaxshi ko‘radi (bu amali ham 

---

Riyozus solihiyn. Abu Zakariyo Yahyo ibn Sharaf Navaviy 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
129
kibr-havoga kiradimi?)», deganida, u zot: «(Yo‘q, bu amali kibr emas). Albatta, Alloh 
ko‘rkamdir. Va ko‘rkamlikni yaxshi ko‘radi. Aslida kibr haq so‘zni rad etib, odamlarga 
past nazar bilan qarashdir», de dil ar. Imom Muslim rivoyatlari. 
612/2. Salama ibn Akva’dan (r.a.) rivoyat qilinadi. Bir kishi Rasululloh (s.a.v.) 
huzurlarida chap qo‘li bilan taom tanovul qildi. U zot: «O’ng qo‘lingda yegin», dedilar. 
Haligi kishi: «Bunga qodir emasman», dedi. Rasululloh (s.a.v.) «Qodir ham bo‘lmagin, 
bundan faqat mutakabbirligi man qildi, xolos», dedilar. Shundan keyin haligi kishi (o‘ng) 
qo‘lini og‘ziga ko‘tara olmadi. Imom Muslim rivoyatlari. 
613/3. Horisa ibn Vahbdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Sizlarga ahli 
do‘zax kimlar ekani haqida xabar beraymi? Ular qo‘pol, dag‘al, gerdayib yuruvchi 
mutakabbirlardir», dedilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
614/4. Abu Said al-Xudriydan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Jannat va 
do‘zax martaba talashib xusumatlashishdi. Do‘zax: «Menda zolimlar, mutakabbirlar 
bo‘ladi», dedi. Jannat: «Menda zaif va miskinlar bo‘ladi», dedi. Alloh taolo ularning 
o‘rtasida hukm qildi va: «Ey jannat, sen Mening rahmatimdirsan. Men xohlagan 
bandamga sen bilan rahmat qilaman (ya’ni, senga uni kirgizaman). Ey do‘zax, sen 
Mening azobimdirsan. Men xohlagan bandamga sen bilan azob beraman (ya’ni, senga 
uni kirgizaman). Ikkovlaringizni to‘ldirish Mening zimmamdadir», dedi», dedilar. Imom 
Muslim rivoyatlari. 
615/5. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.): «Kiyimini 
takabburlik bilan sudrab yuruvchi kishilarga Alloh taolo Qiyomat kuni (rahmat nazari ila) 
qaramaydi», dedilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
616/6. Abu Hurayraradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.): «Uch toifa kishilar 
borki, Alloh taolo Qiyomat kuni ular bilan gaplashmaydi va poklamaydi. Ularga (rahmat 
nazari ila) qaramaydi ham. Hamda ular uchun alamli azob bordir. 1) Zinokor qariya. 2) 
Yolg‘onchi podshoh. 3) Kambag‘al mutakabbir», deb aytdilar. Imom Muslim rivoyatlari. 
617/7. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) aytdilar: Alloh taolo: 
«Azizlik izorim, kibrlik esa ridoimdir (ya’ni bu ikki sifat menga xosdir). Kimki mening bu 
sifatlarim ustida men bilan nizo qilsa, uni azobimga giriftor qilaman», dedi. Imom 
Muslim rivoyatlari. 
618/8. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.): «Bir kishi o‘ziga 
mahliyo bo‘lib, chiroyli kiyinib, sochlarini tarab, mutakabbirlarcha qadam qo‘yib yurib 
ketayotgan edi, Alloh taolo u kishini yerga yutqizib yubordi. U kishi endi Qiyomat 
kunigacha yerga sho‘ng‘ib boradi», dedilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
619/9. Salama ibn Akva’dan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.): «Kishi gerdayib 
yurishda bardavom bo‘ladi, hattoki, shafqatsiz zolimlar qatoriga yoziladi. Va ularga 
kelgan azob bu kishiga ham keladi», dedilar. Imom Termiziy rivoyatlari.