Microsoft Word rizyozus solihiyn ziyouz com doc

 
355-bob
Shaharliklarning qishloqdagilar olib kelgan (g‘alla, meva,
sabzavot va boshqa) narsalarni sotishi, karvondagilar bilan
tashqarida ko‘rishib (sotib berish maqsadida) ularning
mollarini qo‘lga kiritishi, birodari savdosini buzib, o‘z molini
sotishi va o‘zi qaytmay yoki izn bermay turib birodari sovchi
bo‘lgan ayolga sovchi yuborishining haromligi haqida 
1774/1. Anasdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) shaharlik odamning 
qishloqdan kelgan kishining molini sotib berishidan man qildilar. Garchi u qishloqlik kishi 

---

Riyozus solihiyn. Abu Zakariyo Yahyo ibn Sharaf Navaviy 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
309
ota-ona bir inisi bo‘lsa ham. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
1775/2. Ibn Umardan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rpasululloh (s.a.v.) «Tashqaridan kelgan 
mollarni shahar bozoriga yetib kelmasidan oldin yo‘liga chiqib sotib olmanglar», deb 
aytdilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
1776/3. Ibn Abbosdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Karvon yo‘liga 
chiqib, molini sotib olmanglar va shaharlik odam tashqaridan kelgan kishining molini 
sotmasin», deganlar. Imom Tovus Ibn Abbosdan (r.a.): «Shaharlik qishloqdan 
keladiganning molini sotmasin, deyilgani nima?» deb so‘raganlarida, Ibn Abbos: 
«Dallollik qilmasin, ya’ni qishloqdan kelgan kishi o‘zi olib kelgan narsasini o‘zi sotsin», 
dedilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
1777/4. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) shaharlik 
qishloqdan kelgan kishining molini sotishdan man etdilar. Va: «Boshqalarni aldab narxini 
oshirmasin, birodari savdosi ustiga savdolashmasin, birodari sovchi bo‘lgan qizga sovchi 
yubormasin, kundoshli xotin kundoshini taloq qilib yuborishini, ya’ni hamma narsaga o‘zi 
ega bo‘lib olishni eridan so‘ramasin», dedilar. 
Boshqa rivoyatda aytilishicha, Rasululloh (s.a.v.) karvon hali shaharga kirmay turib 
uni sotish niyatida qo‘lga kiritishdan, xotin bo‘lajak kundoshiga taloq berilsa, nikohga 
chiqishini shart qilishdan va birodari savdosi ustiga savdolashishdan hamda narxlarni 
soxtalik bilan oshirishdan va sog‘iladigan hayvonni bir necha kun sog‘masdan sutini 
ko‘paytirib sotishdan man qildilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
Foyda: qishloqda yashovchi kishi qiyinchilik bilan narsalarni yig‘ib-terib olib kelsa-yu, 
shaharda yashovchilar uni aldab bozorda narx-navo pastlab ketganini aytib, dehqonni 
shunga ishontirishlari g‘irromlikdir. Islom g‘irromlikning barcha turini man etadi. 
1778/5. Ibn Umardan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Ba’zilaringiz 
ba’zilaringiz savdosini buzib o‘z narsalarini sotmasin. Birodari sovchi bo‘lgan ayolga 
sovchi yubormasin. Lekin o‘zi izn bersa, unda joiz», dedilar. Imom Buxoriy va Muslim 
rivoyatlari. Bu lafz Muslimniki. 
1779/6. Uqba ibn Omirdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.) «Mo‘min 
mo‘minning birodaridir. Mo‘min kishiga birodari savdosini buzib o‘z narsalarini sotmasin 
hamda birodari sovchi bo‘lgan xotinga to o‘zi tark qilmaguncha sovchi yubormasin», 
dedilar. Imom Muslim rivoyati.