Microsoft Word qoshma korxonalar va ularning ichki bozorni rivojlantirishdagi roli

1.1-rasm.  Qo’shma  korxonalarning  iqtisodiy  qonunlarning  faoliyat  maydoni 

sifatida

 

 

Umumiqtisodiy  qonunlardan:  ehtiyojlarning  yuksalish  qonuni  va  mehnat 

unumdorligini o’sish qonuni alohida uzviy bog’langan, birinchisi o’sib borayotgan 

jamiyat  extiyojlarini  qo’llab-quvvatlasa,  ikkinchisi  bu  extiyojlarni  kondirish 

vositasidir.  Birgalikda  olganda  bu  qonunlar  jamiyat  rivojining  yagona  strategik 

maksidini aniqlab beradi. 

Korxona  samaradorligini  asosiy  ko’rsatkichi  bo’lib,  uning  foydaliligi 

hisoblanadi.  Mikrodarajada  iqtisodiy  munosabatlarning  rivojlanishida,  qo’shma 

korxona  qatnashchilari  iqtisodiy  manfaatlarini  amalga  oshirishning  alohida 

Mehnat unumdorligini 

o’sish qonuni 

Ehtiyojlarning yuksalish 

qonuni 

Qiymat qonuni 

Qo’shma korxonalarning iqtisodiy 

qonunlarning faoliyat maydoni sifatida

 

---

 

12 

bosqichlarida  aralashish  vujudga  keladi.  Birinchi  o’ringa  foyda,  qo’shma 

korxonaning  ichki  dvigateli  sifatida  ko’tariladi.  Mana  shu  foyda  ishlab  chiqarish 

resurslarining  qo’llanishi  samaradorligini  belgilovchi  yagona  ko’rsatkich  bo’lib 

hisoblanadi.  

Qo’shma  korxonaning  asosiy  maqsadi  bo’lib  -  ishlab  chiqarish  resurslari, 

bilimlari  va  ularni  birgalikda  kullanilishi  natijasida  olinadigan  katta  iqtisodiy 

samara hisoblanadi. 

Qo’shma  korxonaga  ikkala  sheriklarning  qilgan  sarmoyasi  o’zining  maqsadi 

sifatida  har  kaysisini  iqtisodiy  manfaatlarini  amalga  oshirishni  ko’zda  tutadi. 

Chuqur iqtisodiy manfaatlar quyidagi maqsadlarda aniqlanadi:  

1. Chet ellik sherik uchun kapitalni o’z-o’zidan ko’payishi bo’lsa, biz uchun 

ishlab  chiqarishni  makro  va  mikrodarajadagi  maqsadlariga  erishish,  ilg’or 

texnologiyani jalb qilish va zamonaviy boshqarish metodlarini 

2.  Qo’shma  korxona  qatnashchilarini  qo’shgan  xissalari  qanday  shaklda 

bo’lmasin,  qiymat  ko’rinishida  tasavvur  etish  mumkin.  Sarmoyalangan  fondlar 

qiymatining  yuksalishi  harakatdagi  mehnatni  o’tgan  mehnatga  qo’shilishi 

natijasida vujudga keladi.

 

 

Xulosa qilib shuni aytish kerakki, maqsadga erishishning istiqbolli yo’llaridan 

biri  -  qo’shma  korxonalar  tashkil  etishdir.  Shuni  alohida  ta’kidlash  lozimki,  vaqt 

o’tishi bilan xorijiy sheriklar bilan aloqa o’rnatmagan korxona yoki tadbirkorning 

istiqboli porloq emasligi ko’zga ko’rinadi.