Microsoft Word paygambarlar tarixi 1 ziyouz com doc

 
 
َنوُﺮُﻈْﻨَﺗ
 
ْﻢُﺘْﻧَأَو
 
ُﺔَﻘِﻋﺎﱠﺼﻟا
 
ُﻢُﻜْﺗَﺬَﺧَﺄَﻓ
 
ًةَﺮْﻬَﺟ
 
َﻪﱠﻠﻟا
 
ىَﺮَﻧ
 
ﻰﱠﺘَﺣ
 
َﻚَﻟ
 
َﻦِﻣْﺆُﻧ
 
ْﻦَﻟ
 
ﻰَﺳﻮُﻣ
 
ﺎَﻳ
 
ْﻢُﺘْﻠُﻗ
 
ْذِإَو
)
٥٥
(
 
«Ey Muso, Allohni oshkora ko‘rmagunimizcha, senga hech ham ishonmaymiz» - deyishingiz bilan ko‘z 
o‘ngingizda sizlarni chaqmoq urganini ham eslangiz».
(Baqara, 55.)
 
 
 
َﺖْﺌِﺷ
 
ْﻮَﻟ
 
ِّبَر
 
َلﺎَﻗ
 
ُﺔَﻔْﺟﱠﺮﻟا
 
ُﻢُﻬْﺗَﺬَﺧَأ
 
ﺎﱠﻤَﻠَﻓ
 
ﺎَﻨِﺗﺎَﻘﻴِﻤِﻟ
 
ﻼُﺟَر
 
َﻦﻴِﻌْﺒَﺳ
 
ُﻪَﻣْﻮَﻗ
 
ﻰَﺳﻮُﻣ
 
َرﺎَﺘْﺧاَو
ْنِإ
 
ﺎﱠﻨِﻣ
 
ُءﺎَﻬَﻔﱡﺴﻟا
 
َﻞَﻌَﻓ
 
ﺎَﻤِﺑ
 
ﺎَﻨُﻜِﻠْﻬُﺗَأ
 
َيﺎﱠﻳِإَو
 
ُﻞْﺒَﻗ
 
ْﻦِﻣ
 
ْﻢُﻬَﺘْﻜَﻠْهَأ
 
ْﻦَﻣ
 
ﺎَﻬِﺑ
 
ﱡﻞِﻀُﺗ
 
َﻚُﺘَﻨْﺘِﻓ
 
ﻻِإ
 
َﻲِه
 
 
َﻦﻳِﺮِﻓﺎَﻐْﻟا
 
ُﺮْﻴَﺧ
 
َﺖْﻧَأَو
 
ﺎَﻨْﻤَﺣْراَو
 
ﺎَﻨَﻟ
 
ْﺮِﻔْﻏﺎَﻓ
 
ﺎَﻨﱡﻴِﻟَو
 
َﺖْﻧَأ
 
ُءﺎَﺸَﺗ
 
ْﻦَﻣ
 
يِﺪْﻬَﺗَو
 
ُءﺎَﺸَﺗ
)
١٥٥
(
 
َﻚْﻴَﻟِإ
 
ﺎَﻧْﺪُه
 
ﺎﱠﻧِإ
 
ِةَﺮِﺧﻵا
 
ﻲِﻓَو
 
ًﺔَﻨَﺴَﺣ
 
ﺎَﻴْﻧﱡﺪﻟا
 
ِﻩِﺬَه
 
ﻲِﻓ
 
ﺎَﻨَﻟ
 
ْﺐُﺘْآاَو
 
“Ularni qattiq zilzila tutgan paytda 
(Muso)
 dedi: «Ey Rabbim! Xohlasang ularni ham, meni ham 
oldinroq halok qilgan bo‘lur eding. Ichimizdagi nodonlarning qilmishlari uchun bizlarni halok 
qilasanmi?! Bu faqat bir sinovingdirki, u orqali xohlagan kishingni adashtirasan va xohlagan kishingni 
hidoyat qilasan. O’zing egamizsan. Bas, bizlarni mag‘firat et va bizlarga rahm qil. Sen 
kechiruvchilarning eng yaxshisidirsan. Bizlarga bu dunyoda ham, oxiratda ham yaxshilikni yozgin. Biz 
senga qaytdik”. 
(A'rof, 155-156.)
 
Alloh taolo Muso (a.s.)ning iltijolarini qabul etdi va halok bo‘lganlarni qayta tiriltirdi.
 
Alloh dedi: 
 
ٍءْﻲَﺷ
 
ﱠﻞُآ
 
ْﺖَﻌِﺳَو
 
ﻲِﺘَﻤْﺣَرَو
 
ُءﺎَﺷَأ
 
ْﻦَﻣ
 
ِﻪِﺑ
 
ُﺐﻴِﺻُأ
 
ﻲِﺑاَﺬَﻋ
 
َلﺎَﻗ
 
«Azobimni xohlagan kishimga yetkazurman. Ammo rahmatim hamma narsadan kengdir».
(A’rof, 155-156.)
 
 
َنوُﺮُﻜْﺸَﺗ
 
ْﻢُﻜﱠﻠَﻌَﻟ
 
ْﻢُﻜِﺗْﻮَﻣ
 
ِﺪْﻌَﺑ
 
ْﻦِﻣ
 
ْﻢُآﺎَﻨْﺜَﻌَﺑ
 
ﱠﻢُﺛ
)
٥٦
(
 
ﱠﻦَﻤْﻟا
 
ُﻢُﻜْﻴَﻠَﻋ
 
ﺎَﻨْﻟَﺰْﻧَأَو
 
َمﺎَﻤَﻐْﻟا
 
ُﻢُﻜْﻴَﻠَﻋ
 
ﺎَﻨْﻠﱠﻠَﻇَو
 
ْﻢُﻬَﺴُﻔْﻧَأ
 
اﻮُﻧﺎَآ
 
ْﻦِﻜَﻟَو
 
ﺎَﻧﻮُﻤَﻠَﻇ
 
ﺎَﻣَو
 
ْﻢُآﺎَﻨْﻗَزَر
 
ﺎَﻣ
 
ِتﺎَﺒِّﻴَﻃ
 
ْﻦِﻣ
 
اﻮُﻠُآ
 
ىَﻮْﻠﱠﺴﻟاَو
 
َنﻮُﻤِﻠْﻈَﻳ
)
٥٧
(
 
«So‘ngra shukr qilursizlar, deb, o‘lganingizdan keyin yana sizlarni tiriltirdik. Shuningdek, ustingizga 
bulutlarni soyabon qildik, samoviy noz-ne’matlar va 
(pishirilgan)
 bedanalar nozil etib, «Sizlarga rizq 
sifatida berilgan pok narsalarni yenglar» dedik. Ular 
(Isroil avlodi) 
Bizga zulm qilmadilar, balki 
o‘zlarigagina zulm qildilar». 
(Baqara, 56-57.)
Shunday qilib, Muso (a.s.) va u kishining qavmlariga Alloh taolo Tavrot kitobini nozil qildi. Bu kitob orqali 
Isroil qavmiga imon, amallar va shariat ahkomlari yuborildi.
Alloh taolo Qur’oni karim oyatlarida Tavrotning muqaddas kitob ekanligini Uni Muso (a.s.) va ummatlariga 
yuborilganini xabar qilgan: 

---

Payg’ambarlar tarixi Islomiyat tarixidir (1-kitob) 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
115
ﻼَﻜِﺑَو
 
ﻲِﺗﻻﺎَﺳِﺮِﺑ
 
ِسﺎﱠﻨﻟا
 
ﻰَﻠَﻋ
 
َﻚُﺘْﻴَﻔَﻄْﺻا
 
ﻲِّﻧِإ
 
ﻰَﺳﻮُﻣ
 
ﺎَﻳ
 
َلﺎَﻗ
 
َﻦِﻣ
 
ْﻦُآَو
 
َﻚُﺘْﻴَﺗﺁ
 
ﺎَﻣ
 
ْﺬُﺨَﻓ
 
ﻲِﻣ
 
َﻦﻳِﺮِآﺎﱠﺸﻟا
)
١٤٤
(
 
ٍءْﻲَﺷ
 
ِّﻞُﻜِﻟ
 
ﻼﻴِﺼْﻔَﺗَو
 
ًﺔَﻈِﻋْﻮَﻣ
 
ٍءْﻲَﺷ
 
ِّﻞُآ
 
ْﻦِﻣ
 
ِحاَﻮْﻟﻷا
 
ﻲِﻓ
 
ُﻪَﻟ
 
ﺎَﻨْﺒَﺘَآَو
 
َﻦﻴِﻘِﺳﺎَﻔْﻟا
 
َراَد
 
ْﻢُﻜﻳِرُﺄَﺳ
 
ﺎَﻬِﻨَﺴْﺣَﺄِﺑ
 
اوُﺬُﺧْﺄَﻳ
 
َﻚَﻣْﻮَﻗ
 
ْﺮُﻣْأَو
 
ٍةﱠﻮُﻘِﺑ
 
ﺎَهْﺬُﺨَﻓ
)
١٤٥
(
 
«Alloh dedi: «Ey Muso, albatta men seni o‘z payg‘ambarligim va o‘z kalomimni berishim bilan 
odamlardan ortiq qildim. Men senga bergan bu narsalarni 
(ne’matlarni)
 olgin va shukr qiluvchilardan 
bo‘lgin. Biz Muso uchun Lavhlarga 
(Tavrotga)
 har bir narsadan mav’iza yozib berdik va hamma 
narsaning tafsilini qilib berdik 
(va dedik)
: «Ey Muso, bu lavhlarni g‘ayrat bilan olgin, qavmingga 
buyurgin, uning chiroyli hukmlarini olsinlar 
(ya’ni, amal qilsinlar)
». 
(A’rof, 144-145.)
 
 
4.2. TAVROT 
Tavrot ibriy (qadimiy yahudiy) tilida yuborilgan. «Tora» – «qonun, shariat» - deganidir.
Tavrot ham Allohning hidoyat kitobi bo‘lgani uchun, uning asliy nusxasida avvalo Isroil avlodlarini Allohning 
borligi va birligiga imon keltirishga – tavhidga chaqirilgan, yahudiylarni odob-axloqqa, insoniy fazilatlarni kasb 
qilishga, payg‘ambarlariga itoat etishga va Allohga ibodat qilishga chaqirilgan. Qur’onning ko‘plab oyatlarida 
Tavrot oyatlaridan jumlalar iqtibos qilinganki, bu oyatlarning mazmunini Qur’onning boshqa oyatlari bilan 
taqqoslanganda yahudiylarga ham musulmonlarga buyurilgan amallar va ibodatlar buyurilganining shohidi 
bo‘lamiz. «Al-A’lo» surasida shunday deyilgan:
 
ﻰﱠآَﺰَﺗ
 
ْﻦَﻣ
 
َﺢَﻠْﻓَأ
 
ْﺪَﻗ
)
١٤
(
 
ﻰﱠﻠَﺼَﻓ
 
ِﻪِّﺑَر
 
َﻢْﺳا
 
َﺮَآَذَو
)
١٥
(
 
ﺎَﻴْﻧﱡﺪﻟا
 
َةﺎَﻴَﺤْﻟا
 
َنوُﺮِﺛْﺆُﺗ
 
ْﻞَﺑ
)
١٦
(
َو
 
ﻰَﻘْﺑَأَو
 
ٌﺮْﻴَﺧ
 
ُةَﺮِﺧﻵا
)
١٧
(
 
ﻰَﻟوﻷا
 
ِﻒُﺤﱡﺼﻟا
 
ﻲِﻔَﻟ
 
اَﺬَه
 
ﱠنِإ
)
١٨
(
 
َﻢﻴِهاَﺮْﺑِإ
 
ِﻒُﺤُﺻ
 
ﻰَﺳﻮُﻣَو
)
١٩
(
 
«Darhaqiqat, 
(kufru-isyondan)
 pok bo‘lgan va Parvardigori ismini yod etib, namoz o‘qigan 
(har bir)
 
kishi najot topgandir. Yo‘q, sizlar hayoti dunyoni ustun qo‘yursizlar. Holbuki, oxirat yaxshiroq va 
boqiyroqdir. Albatta bu 
(surada mazkur bo‘lgan gaplar)
 avvalgi 
(payg‘ambarlarga nozil bo‘lgan)
 sahifalarda 
– Ibrohim va Muso sahifalarida mavjuddir». 
(A’lo, 14-19.)
 
Tarixdan ma’lumki, Bobil podshohi Buxtunnasr (meloddan oldin 605-562 yillarda yashagan) hukmronligi 
davrida Isroil avlodlarining muqaddas diniy markazi bo‘lgan Yevrushalim (Quddus shahri) vayron etilib, 
yahudiylar asir olingan va barcha diniy kitoblar yoqib yuborilgan, yo‘q qilingan. Tavrotning asl nusxasi ham 
o‘sha paytda yo‘qolgan. Uni yod olgan oz sonli tavrotxonlar olamdan ko‘z yumganlar. Tavrotni yod olgan 
birgina Uzayr (a.s.) yuz yildan ko‘proq vaqt o‘tgandan so‘nggina uni qayta yozib, kitob holatiga keltirganlar. 
Alloh o‘zining qudratini namoyon qilish uchun Uzayr (a.s.)ni uzoq muddat – yuz yil uxlatib, qayta o‘zlariga 
keltirdi va bu muddatda yo‘qolib ketgan Tavrotni Uzayrning qo‘llari bilan asl holatiga keltirib yozdirdi.
«Yahudiy qomusi»da bunday deyiladi: «Ular unutilib ketgan edi, ammo Azro ularni qayta tikladi.
Iqtiboslardan ko‘rinib turibdiki, Tavrotning umumiy matni, Uzayr (a.s.) nusxalaridan qat’iy nazar, Alloh taolo 
dastlab nozil qilgan paytdagidek sof, musaffo holda saqlangan emas. 
 
Demak, Iso (a.s.)dan qariyb 450 yil avval yashagan Uzayr (a.s.) davrlarida Tavrot va boshqa kitoblar 
aralash-quralash bo‘lib ketgan. O’sha paytdayoq bu kitoblarning birorta ishonchli nusxasi yo‘q edi.
Tavrotning odamlar qo‘li bilan o‘zgartirilgani, ba’zi hukmlar olib tashlangani, keraksiz narsalar qo‘shib 
yuborilgani haqida Alloh shunday xabar beradi: