Microsoft Word O'quv qo'llanma

5.29 KBI (“KUZATISH, BAHSLASHISH, ISHONTIRISH,”
) 
 
STRATEGIYASI 
Strategiya o‘quvchilarni hayotda o‘z o‘rnini topish yo‘lida faollik 
ko‘rsatishga rag‘batlantirib, ularda yyetakchilik, sardorlik sifatlari, jamoada ishlash 
ko‘nikmalari, o‘zgalar fikrini hurmat qilgan holda o‘z pozitsiyalarini himoyalash, 
fikrini isbotlay bilish, asoslash, ishontirish, munozara olib borish, murosaga kelish, 
ijodiy izlanish kabi qobiliyatlarni shakllantirish va rivojlantirishga xizmat qiladi. 
Mashg‘ulotda strategiyani qo‘llashda quyidagi shartlarga rioya etiladi: 
O‘quvchilar texnologiya 
qo‘llaniladigan mashg’ulot 
va mavzudan avvalroq 
xabardor qilinadi 
Shartlar 
Vazifalarni bajarish uchun 
belgilanadigan aniq vaqt 
mavzu mazmuni, 
murakkablik darajasiga ko‘ra
Metodning bahs-munozaraga asoslanishi, aniq o‘tkazilish vaqti va tartibiga 
egaligi yodda tutiladi 
Strategiyadan foydalanish quyidagicha: 

---

i
v
‐
o
j
378
Izoh:
har bir guruh o‘z chiqishida tanlagan savol bo‘yicha tushunchalari, mavzuga 
yondaShuvlari, javoblarining to‘g‘ri ekanligiga jamoa a’zolarini ishontira olishlari 
zarur. 
1.30 
“
KEYS-STADI” (YOKI O‘QUV KEYSLARI
) 
 METODI
“Keys-Stadi” (ingliz tilida “case”-metodi, study –muammoli vaziyat; 
vaziyatli tahlil yoki muammoli vaziyatlarni tahlil qilish) texnologiyasi o‘quvchi 
(talaba) larda aniq, real yoki sun’iy yaratilgan muammoli vaziyatni tahlil qilish 
orqali eng maqbul variantlarini topish ko‘nikmalarini shakllantirishga xizmat 
qiladi. U o‘quvchi (talaba) larni bevosita har qanday mazmunga ega vaziyatni 
o‘rganish va tahlil qilishga o‘rgatadi. 
Texnologiyani negizida muayan muammoli vaziyatni hal qilish jarayonining 
umumiy mohiyatini aks ettiruvchi elementlar yotadi. Bular quydagilardir: ta’lim 
shakllari, ta’lim vositalari, ta’lim jarayonini boshqarish usul va vositalari, 
Guruhlar bittadan savol tanlab olib, so‘zga chiqishga tayyorlanadi 
Belgilangan vaqt nihoyasiga yetgach, navbat bilan guruhlarning chiqishi tashkil 
etiladi
O‘qituvchi o‘quvchi (talaba) larni mashg‘ulot o‘tkazish tartibi bilan tanishtiradi 
O‘qituvchi o‘quvchi (talaba) larni kichik guruhlarga biriktirib, ularga savollar 
to‘plamini taklif etadi va topshiriqni bajarish uchun vaqt hajmini belgilaydi 
O‘qituvchining ko‘rsatmasiga binoan har bir guruh chiqishi jarayonida qolgan 
guruhlar uning o‘rni va pozitsiyasiga qarshi fikrlarni bildirib, guruh tanlagan 
yo‘lni rad etish orqali uning a’zolarini bahs munizaraga undaydi 
So‘zga chiqqan har bir guruh boshqa guruhlarning a’zolarini o’z fikrlari, tanlagan 
yo‘li hamda keltirgan dalillarining to‘gri ekanligiga ishontirish, o‘z tomoniga 
og‘dirish, imkoni boricha ularni o‘z guruhiga qo‘shishga harakat qiladi 
O‘qituvchi bahs-munozaraning natijalari bo‘yicha fikrini bildirib, darsni yakunlaydi

---

i
v
‐
o
j
379
muammoni hal qilish yuzasidan olib borilayotgan ilmiy izlanishning usul va 
vositalari, axborotlarni to‘plash, ularni o‘rganish usul va vositalari ilmiy tahlilning 
usul va vositalari, o‘qituvchi va o‘quvchi (talaba) o‘rtasidagi ta’limiy aloqaning 
usul va vositalari, o‘quv natijalari. 
Keys-stadi texnologiyasining umumiy tuzilmasi quydagicha: 
Mashg‘ulotlarda metod quyidagi bosqichlarda kechadi: 
Keys-stadi bo‘yicha jamoaviy hamkorlik quydagi tartibda amalga oshadi: 
Texnologiyani alohida o‘quvchiga nisbatan qo‘llash tartibi quyidagicha: 
Jamoa (guruh) a’zolari muammo, uning yechimlari 
yuzasidan o‘zaro fikr almashadi 
Masala yechimi sifatida taqdim etilgan variantlar muhokama 
qilinib, ularning maqbulini baholanadi 
Muammoli vaziyatning yechimini ta’minlaydigan aniq dastur ishlab 
chiqiladi
Masalaning yechimi to‘g‘risida ma’lumot beradigan taqdimot tayyorlanadi va 
unda namoyish etiladigan materiallar rasmiylashtiriladi 
O’quv keyslari 
Yechimni topish uchun 
individual ishlash 
Asosiy bosqichlar
Yechimni topishda 
jamoaviy hamkorlikka 
erishish 
Samaradorlik
Ta’lim 
maqsadi 
Keys 
stadi 
Ta’lim shakli
Ta’lim
metodlari 
Ta’lim 
Ta’limni 
boshqarish usuli 
va vositalari 
Ilmiy izlanish usul va vositalari 
Axborotlarni to’plash usul va 
vositalari 
Axborotlarni ilmiy taxlil qilish 
usul va vositalari 
Ta’limiy usul va vositalar 
Ta’lim natijasi 

---

i
v
‐
o
j
380
Ta’limiy xarakterga ega muammoli vaziyat (o‘quv keysi) ni tashkil etish 
maqsadi mavjud imkoniyatlarni hisobga olgan holda jamoa o‘rtasida muammoli 
vaziyatni yaratish, uni hal qilish yechimlari to‘g‘risiagi fikrlarni jamlash, 
muhokama qilish orqali to‘g‘ri qarorlar qabul qilish muhitini yaratishdan iborat. 
Texnologiya yordamida tanlangan muammoni yechimini topishga doir 
muhokama quydagi bosqichlarda tashkil qilinadi: 
Muammoni muhokama qilishda e’tiborni quydagilarga qaratish zarur: 
Keys mazmuni bilan tanishish 
Kichik guruhlarda muhokama qilish (“Sindikat” metodi yordamida) 
Jamoa o’rtasida umumiy muhokama tashkil etish 
O’quvchi (talaba) ning texnologiyaning mohiyati, uni qo’llash shartlari bilan 
tanishtiradi 
O’quvchi (talaba) tomonidan taqdim etilganmuammoning o’rganilishi 
Muammo bo’yicha asosiy va 2-darajali masalalarni ajratish, shakllantirish, asoslash
Taqdimot metodlarini tanlash va vaziyatni tahlil qilish 
Taqdim etilgan muammoning amaliy jihatlarini o’rganish 
Berilgan muammoni yechishning usul va vositalarini aniqlash 
Taqdim etilgan yechimni ta’lim amaliyotiga tadbiq etish chora-tadbirlarini 
belgilash 

---

i
v
‐
o
j
381