Microsoft Word oquv qollanma latin

4.3. Suvdan foydalanishni rejalashtirish 
Suv taqsimlash-murakkab bo‘lgan suvni boshqarish ishini oxirgi nuqtasidir.  
Shuning  uchun  suv  taqsimlash  usullarining  eng  to‘g‘risini  tanlab  olish  o‘ta 
muhimdir.  Lekin  suvni  taqsimlashni  umuman  suvni  boshqarishdan  ajratib 
bo‘lmaydi.  
Suvdan  foydalanishni  tashkil  etishda  SIUda  quyidagi  2  ta  asosiy  vaziyatga 
e’tibor berish kerak: 
1.Qaysi suvdan foydalanuvchiga suvni doimiy ravishda yetkazib berish;  

---

 
136 
 
2.SIU  kanalida  suvni  kunlik  (talabnoma  bilan)  taqsimotini  shunday  tuzish 
kerakki,  unda  barcha  suvdan  foydalanuvchilar  oladigan  suvlarning  miqdori  ular 
yetishtirayotgan  qishloq  xo‘jalik  ekinlarini  sug‘orish  normalariga  to‘g‘ri  kelishi 
kerak. 
Kunlik suvdan foydalanish rejasi SIUning yirik kanaliga tuziladi. Bu kanalga 
200-800  ga.  yer  maydonlari  biriktirilgan  bo‘lishi  yoki  SIUning  200  ga.  sug‘orish 
maydoniga ega bo‘lgan bir necha kanallar uchun tuziladi. 
SIU  kanalida  suvdan  foydalanishni  rejalashtirish  uchun  avvalo  sug‘orish 
kanalining chiziqli sxemasi chizilishi kerak (4.3.1 -rasm).  
1-ф/х
7-ф/х
10-ф/х
6-ф/х
2-ф/х
3-ф/х
4-ф/х
5-ф/х
9-ф/х
12-ф/х
11-ф/х
8-ф/х
 
4.3.1 -rasm. Sug‘orish kanalining chiziqli sxemasi 
 
Sug‘orish  kanalining  chiziqli  sxemasida  suv  tarqatiladigan  joylar  va 
nuqtalar, suvdan foydalanuvchining suv olish joylari ko‘rsatilishi kerak. 
SIUdagi  sug‘orish  kanalining  chiziqli  sxemasi  shu  kanaldagi  holatni 
tasavvur  qilish,  unga  qarab  suvdan  foydalanishda  tezkor  qarorlar  qabul  qilish 
nazarda tutiladi. 
3-darajali kanallardan suv ichadigan suvdan foydalanuvchilarning sug‘orish 
maydonlari  1  gektardan  kichik  bo‘lganligi  uchun  ularni  birlashtirib,  suvdan 
foydalanuvchilar guruhi tashkil qilingan bo‘lishi maqsadga muvofiq bo‘ladi. 

---

 
137 
 
Huddi shu tarzda tomorqa yerlarini sug‘orish uchun suvdan foydalanuvchilar 
guruhi tashkil qilish kerak.