Microsoft Word nurul yaqin ziyouz com doc

HIJRATNING YETTINCHI YILI XAYBAR G’AZOTI 
 
Hijratning yettinchi yili muharram oyida payg'ambar alayhis-salom sahobalarga 
Xaybar yahudiylariga qarshi yurishga tayyorgarlik ko‘rishni buyurdilar. Xaybar 
yahudiylari Xandaq g‘azoti vaqtida arab qabilalarini musulmonlarga qarshi qayragan 
edilar. Ka’b ibn Ashraf voqeasida bayon etganimizdek, ular hali ham adirdagi arablar 
bilan payg‘ambar alayhis-salomga qarshi til biriktirib yurishardi. Bundan xabar topgan 
rasululloh Hudaybiyada birga bo‘lgan sahroyi arablarni safarbarlikka chaqirdilar. 
Hudaybiya g‘azotida qatnashmaganlar kelib bu safar urushda ishtirok etishga ijozat 
so‘rashdi. Payg'ambar alayhis-salom ularga: "G’animat uchun emas, faqat jihod uchun 
talabgorlar kelsii, bu safar hech kimga g‘animat berilmaydi", dedilar hamda bu 
qarorlarini jarchi orqali hammaga eshittirdilar. Rasululloh o‘z o‘rinlariga Sibo’ ibn 
Urfatani tayinlab, safarga otlandilar. Bu gal u kishiga ayollari Ummu Salama hamroh 
bo‘ldi. Musulmonlar qo‘shini Madinaning g‘arbi-shimolidan yuz mil olisdagi Xaybarga 
yetib kelgach, baland ovozda takbir aytib duo o‘qidi. Payg‘ambar alayhis-salom: 
"Bunchalik kuchanib baqirmanglar, sizlar garang yoki o‘zi yo‘q narsaga emas, balki 
sizlardan sira ham ayrilmaydigan, gaplaringizni eshitib turadigan Ollohga duo 
qilyapsizlar", dedilar. 
Xaybar xalqi bir-biridan uncha olis bo‘lmagan Natot, Kasiba, Shiq nomli uchta qal’ada 
yashardl. Natot qal’asida Noim, Sa’b, Qila qo‘rg‘onlari, Kasiba qal’asida Ubay, Bari’ 
qo‘rg‘onlari, Shiq qal’asida Qamus, Vatih, Sulolim qo‘rg‘onlari bor edi. Payg‘ambar 
adayhis-salom ishni Natot qal’asini qamal qilishdan boshladilar. Qo‘shinni qal’aning 
sharqidagi o‘q yetmaydigan bexavotir yerga joylashtirgach, dushmanga tahdid solish 
niyatida shahar atrofidagi xurmo daraxtlarini kesib tashlashni buyurdilar. Musulmonlar 
to‘rt yuzga yaqin darxtni kesib tashlashdi. Lekin dushman tomon miq etmadi. Rasululloh 
yahudiydarning urushishga astoydil bel bog‘laganini anglab daraxtlarga qiron keltirishni 
to‘xtatdilar va o‘q otib shaharga hujum qilishni buyurdilar, biroq bu urushdan biron naf 
chiqmadi. 
Ertasidan boshlab rasululloh kichik bir guruhni olib dushmanning shahar tashqarisiga 
chiqqan askarlari bilan uncha-muncha to‘qnashib qaytaverdilar. Kechasi bir kishi 
soqchilikka turdi. Safarning yettinchi kuni soqchilikka turgan Umar ibn Xattob yarim 
kechasi shahar tashqarisiga chiqqan bir yahudiyni asir olib, payg‘ambar alayhis-
salomning huzurlariga olib keldi. Qo‘rquvdan dag‘-dag‘ qaltirayotgan asir: "Agar meni 
o‘ldirmasanglar, sizlarga foydali bir sirni aytib beraman", deya omonlik so‘radi. 
Rasululloh omonlik berganlaridan keyin u: "Qamal qal’adagilarning tinkasini quritdi, 
odamlar muttasil tahlikadan qattiq charchashdi. Ular bola-chaqasini Shiq qal’asiga 
ko‘chirib bo‘lishdi, ertaga tashqariga chiqib sizlar bilan jang qilishmoqchi. Shahar 
darvozasi ochilganda manjaniq*, dabboba*, qilich va nayzalar saqlanadigan omborni 
ko‘rsatib qo‘yaman. Agar bu qurollarni qo‘lga kiritsanglar, boshqa qal’alarni osongina 

---

Nurul yaqin. Muhammad Xuzariy