Microsoft Word navoiy tarixi anbiyo va hukamo lotin ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
3
vafot qildi. Ani otalari yonida dafn qildilar. Va umrida ixtilofdur. Ja’fariyda uch yuz yil debdurlar, 
ammo o‘zga tavorixda to‘quz yuz oltmish besh yil debdurlar. 
B a y t: 
Ming yil dog‘i sursa eri davronni Anush, 
Ham aylagusi edi ajal jomini no‘sh. 
Qinon binni Anush chun otasi o‘rnig‘a o‘lturdi, ba’zi Susni, ba’zi Bobilni debdurlarkim, ul imorat 
qildi, vale muttafiqdurlarkim, xalqdin yuzar-yuzar kishi ayirib buyurdikim, kentlar, hisorlar yasadilar. 
Chun Qinonning yoshi to‘quz yuz yilg‘a yetti, Mahloyilkim, ulug‘roq o‘g‘li erdi, valiahd qilib, 
olamdin o‘tti. 
Mahloyil binni Qinon otalari dorul-mulkidin Rum mulkiga bordi va Shis a. s. avlodini o‘zi bila 
eltti va soyir atbo’in olam mulkida parokanda qildi. Aning zamonida ko‘p yerda el zohir bo‘ldilar. 
Umri sekiz yuz oltmish beshga yetkondin so‘ng, Yazidni valiahd qilib, olamdin o‘tti. 
Yazid binni Mahloyil. Derlarkim, Yazid bag‘oyat zeboro‘y va pisandidaxo‘y erdi. Qushlar eti va 
bolig‘ eti yemakka ul muxtari’ bo‘ldi. Va arig‘lar qozib, suv chiqordi va ko‘p nikoh qilur erdi. Anga 
qirq o‘g‘ul paydo bo‘ldi. Boridin kichikroq Axnux erdiki, ani Idris debdurlar. Umri to‘quz yuz oltmish 
ikiga yetkonda, Idris a. s. ni valiahd qilib, oxirat safarig‘a ozim bo‘ldi va ajdodi yonida dafn qildilar. 
Idris a. s. suryoniy payg‘ambardur. Otasi Yazid zamonida butparastliq shoy’e bo‘ldi. Anga vahy 
keldikim, ul elga butparastliqdin man’ qilg‘ay. Cherik tortib, ko‘p jihod qilib, Qobil avlodinkim, 
butparastliq qilur erdilar, qatl va asir qilib, g‘azv va jihod qoidasin ul arog‘a kiyurdi. Va ani xalq 
musallasun-na’ma deydilarkim, uchunchi payg‘ambar va uchunchi hakim va uchunchi podshoh erdi. 
Yunon ahli aqidasi budurkim, Hurmis hakim uldur. Xat va nujum ilmini ul paydo qildi va kiymak va 
yemak andin qoldi. Haq taolo aning uchun o‘tuz sahifa nozil qildi. Va aning zamonidin Nuh a.s. 
zamonig‘acha to‘rt yuz o‘tuz to‘rt yildur. Oltmish besh yoshida Matushlax mutavallid bo‘ldi. Va Idris 
a. s.ning mavtin kishi ko‘rmaydur. Ham shar’ ahli qoshida, ham tarix ahli olida aqida budurkim, ul 
tirikdur va bihishtdadurkim, kalomi olihi ondin xabar berurkim, «varafa’nohu ma-konan aliyyan»
7
. Va 
bu qissaning sharhin mabsutroq kutubdin ma’lum qilsa bo‘lur. Va ani yanbu’ul-hayot debdurlar. Umri 
uch yuz oltmish beshga yetkonda ani maloika osmong‘a raf’ qildilar. Va borurda o‘g‘li Matushlaxni 
valiahd qildi. Va ani Idris dars ko‘p ayturdin debdurlarkim, nihoyatdin ko‘prak shogirdi bor erdi. Va 
aning zamonida mazkur bo‘lg‘on ulum shoye’ bo‘ldi. 
 
Chu Idris olamda bo‘ldi muqim, 
Rasul erdiyu, podshohu hakim. 
Agarchi anga bo‘ldi uchmoq makon, 
Jahon ichra xud qolmadi jovidon. 
Matushlax binni Axnux. Aning avlodi qolin bo‘ldi. Va derlarkim, ot aning davrida ko‘p bo‘ldi. 
Dono kishi erdi. Doim avlodig‘a cherik boshlatib, Qobil avlodi ustiga yiborur erdi va alarni maktum 
qilur erdi. Sobe’ aning o‘g‘li erdikim, holo bir mashhur muzahhiblari bor. Yoshi to‘quz yuz seksong‘a 
yetti. Ba’zi mingdin ham ortuq debdurlar. Oqibat Malik Mulkokim o‘g‘li erdi, valiahd qildi. Ammo 
Malik Matushlaxdin burunroq o‘tti va Malik yuz yetmish yashag‘onda olamg‘a vido’ qildi. Va 
Matushlax andin so‘ngra o‘g‘li keyniga azimat qildi.
Gar Matushlax va gar Malik o‘lsun var Nuh, 
Ichmak kerak albatta fano jomidin sabuh. 

---

Alisher Navoiy. Tarixi anbiyo va hukamo