www.ziyouz.com kutubxonasi
30
Qo‘li temir ilgak bilan tutashganida, Ishoq bir seskanib tushdi.
— Kasbing nima? — deb gapida davom etdi Mardikor. — Aytsang, seni nega qamashganini aytib
beraman.
— Men yozuvchiman, — dedi Ishoq jilmayib.
Mardikor sho‘x kulib yubordi, shunda Ishoq karaxt bo‘lib qolgan qalbiga bu mo‘‘jizavor kulgi jon
kiritganini his qildi.
— Bilaman nima ayb qilib qo‘yganingni! — Mardikor kulganicha gapida davom etdi. — Sen mast
bo‘lguningcha rosa ichgansan-u, ammo spirtli ichkilik ichish uchun ruxsatnomang bo‘lmagan. Bir
amallab mehmonxonangga yetib borganingda mirshablarga ro‘para kelgansan — ahvolingni
ko‘rishgan-u, ilintirishgan. Topdimmi?
— Hech unaqa bo‘lmagan, — deb xoxolab kulib yubordi Ishoq. — Meni boshqa bahona bilan
ayblashdi: men otel xodimlariga qutqu solganmishman, ularni tinchlikni himoya qilish haqidagi
murojaatnomaga imzo chekishga da’vat etganmishman. Ochig‘ini aytsam, men bu gaplarning
birontasiga ham tushunmadim; bu yerda hech kim bilan hech narsa to‘g‘risida gaplashmaganman,
qolaversa, men bu yerga boshqa ish yuzasidan kelgandim, lekin ular meni qamab qo‘yishdi.
— Nega endi otel xo‘jayini kelib-kelib aynan seni gunohkor qildiykin?
— Bilasanmi, men bitta ahmoq bilan o‘chakishib qoluvdim, u ham men turgan otelda yashaydi;
men u bilan urush va tinchlik haqida bahslashib qoldim, keyin g‘azabdan qonim qaynab, stolda turgan
likopni uning basharasiga otdim.
— Hamonki g‘azabga mingan ekansan, urush tarafdori bo‘lsang kerak? — so‘radi Mardikor Ishoqqa
yaqinroq surilib o‘tirarkan.
— E, yo‘q, — dedi Ishoq jilmayib, — hamma gap shunda-da, men tinchlikni yoqlagandim. Mana
oqibat! Juda xijolatdaman.
— Ie, nega xijolat bo‘lasan? Sen to‘g‘ri qilgansan, — deya e’tiroz bildirdi Mardikor yana yaqinroq
surilib o‘tirarkan.
U gapirarkan, qo‘l vazifasini o‘tayotgan ilgagi, aytgan har bir so‘zini tasdiqlamoqchi bo‘lganday,
havoda keskin-keskin silkinardi.
— Khandaladagi mehmonxonalarning xodimlarini tinchlikni himoya qilish haqidagi murojaatnomaga
qo‘l qo‘yishga da’vat etgan odam menman, — dedi Mardikor va ilgak qo‘lini astagina Ishoqning
yelkasiga qo‘ydi. — Mehmonxona xo‘jayinlarining meni ko‘rgani ko‘zlari, otgani o‘qlari yo‘q.
— Bundan xabarim bor. Ho‘rmuz-jiy aytgandi, — dedi Ishoq. — Meni bu yerga qamatgan ham
o‘sha — anavi ahmoq tojirning shikoyati bilan.
Ishoq biroz jim qoldi, so‘ng yana gapira boshladi:
— Lekin men bir narsaga hech tushunolmayapman. Ayt-chi, nega endi sen o‘sha tinchlik, urush va
hokazolar tufayli o‘zingni o‘tga-cho‘g‘ga urib yotibsan? Shundoq ham yarmi qolgan mayib-majruh
odamsan! Axir turmush kechirish, non puli topish uchun mehnat qilish juda-juda og‘ir bo‘lsa kerak
senga?..
— Hamonki men hozir juda qiynalib kun kechirayotgan ekanman, buning sababchisi faqat urush.
Urush boshlanganida men armiya xizmatiga ketdim, u paytda men ham mukammal odam edim,
xuddi sendek. Urush meni shu ahvolga soldi. Urush meni majruh qildi, qulog‘imni yalab ketgan ham,
qo‘limni, oyog‘imni yamlamay yutgan ham — la’nati urush. Shunga qaramay, peshonam yorug‘ ekan,
baxtiyorman — tirik qoldim!
— Baxtiyorsan? O’zing ishonasanmi shu gapingga?.. Bunaqa ahvolda yashagandan o‘lgan
afzalroqdir balki...
— O’zim ham oldiniga shunday o‘ylagandim. Keyin miyamda asta-asta boshqa fikr paydo bo‘la
boshladi. Nihoyat, mana... Ko‘rib turibsan — tirikman! Ham tirikman, ham baxtiyorman, ham
yashashni istayman!
— Nima ish qilasan?
— Etikdo‘zman. Bozorda o‘tirib, odamlarning poyabzallarini yamayman, ta’mirlayman, yangilarini
Musaffo osmon (qissa). Krishan Chandar
Do'stlaringiz bilan baham: |