www.ziyouz.com kutubxonasi
141
Navbat «siyosiy» tayyorgarlikdan «amaliy» mashg‘ulotga o‘tib, Qo‘tos temir
javonlarning, ulardagi qulf-larning turlari haqida tushuntirib o‘tirganda Koshak
yaqinlashib, yon tomonga xunuk tarzda tupurdi-da:
— Knyazingning kuni bitdi, — dedi Qo‘tosga qarab.
Bu kutilmagan xabar Nuriddinni ham, Qo‘tosni ham tang qoldirdi.
— Nima bo‘ldi? — dedi Qo‘tos o‘rnidan turib.
— Nima bo‘lardi, — dedi Koshak Nuriddinga qarab zaharli tirjayib, — kuni bitgandir-
da. Qo‘llariga kishan urib, hibsxonaga tashladilar.
— Kim tashladi? Nimaga tashladi?
— Nimaligini ulardan so‘ra. Knyazing keyingi payt-da o‘zini rostdan ham «knyaz» deb
ishonib qoluvdi. Uni uch harf tinchitadi endi.
— Koshak, sen bundan quvonyapsanmi? — dedi Qo‘tos achchiqlanib.
— Bo‘lmasamchi! Endi bu yerda men knyazman!
— Bekor aytibsan! Biz hali o‘ylashib ko‘ramiz. Sen birodaringning musibatidan
quvonib, qonunni buzyapsan!
— Qo‘tos, sen o‘zingning ishingni bilib qilaver. Lekin mana bunaqa itvachchalarni
yo‘qot. — Koshak shunday deb yonidan buklama pichoqni chiqarib sopi yonidagi tugmani
bosdi. Oftobda yaltillagan pichoq tig‘ini Nuriddinning kekirdagiga tiradi: — Ana endi
himoya-ching yo‘q, Bifshteks uchun javob beradigan vaqting keldi. — Shunday deb tig‘ni
asta botirdi.
— Koshak, bu bizning odam!
— Bekor aytibsan, bu itvachchalar hech qachon bizning odam bo‘lishmaydi. Men
Bifshteks uchun buni o‘ldiraman, deganmanmi, demak, o‘ldiraman. Mayli, hozir emas,
ozgina yashasin, qutulib chiqsin, uyiga borsin. O‘sha yerda... buning sassiq onasini
o‘zining ko‘z oldida tramvayga qo‘yaman... Keyin...
Keyin nima bo‘lishini ayta olmadi. «Sassiq onasini...» deganidayoq Nuriddinning joni
halqumiga keldi, «tramvayga qo‘yaman», deganida esa qalbida nafrat va g‘azab vulqoni
portladi-yu, ko‘z oldi qorong‘ulashdi. Tomog‘iga pichoq tirab turilganini ham unutib,
Koshakning naq qanshariga musht tushirdi. Nariga uchib tushgan Koshakni tepmoqchi
bo‘lganida Qo‘tos yo‘lini to‘sdi. Dam o‘tmay Koshak o‘rnidan turib, yerga sanchilib
qolgan pichoqni yana qo‘liga oldi:
— Qo‘tos, qoch, bu itni menga qo‘yib ber! — dedi u xirillab.
— Faqat o‘zingni himoya qil, — Qo‘tos Nuriddinga qarab shunday dedi-da, o‘zi chetga
chiqdi. Koshak esa o‘sha zahoti quturgan mushuk misol Nuriddinga tashlandi. Nuriddin
uning hamlalariga chap beraverib, bir necha daqiqa sarson qildi. Hamlalari bekor ketgani
sayin Koshak bo‘ralab so‘kar, beto‘xtov ravishda tupurar edi. Uning bu qiliqlari
Nuriddinning joniga tegib, oxiri Koshakning pichoq tutgan qo‘lini mo‘ljallab turib, bilagiga
qattiq tepdi. Nariga uchib tushgan pichoqni Qo‘tos oldi-da, tig‘ini buklab, cho‘ntagiga
soldi. Keyin qo‘lini changallaganicha tiz cho‘kib o‘tirib qolgan Koshakka yaqinlashib,
bilagini ushlab ko‘rdi:
— O‘lmaysan, singan bo‘lsa tuzalib ketadi. Besh-o‘n kun qitmirlik qilmay o‘tira
turasan.
— Men uni o‘ldirmay qo‘ymayman, — dedi Koshak, keyin Nuriddinga qarab baqirdi: —
Ey, it! Endi sen o‘liksan, tushundingmi, o‘liksan!
Nuriddin tushundi. Bular «o‘liksan», deb hukm chiqarishdimi, demak, muddaoga
yetishmaguncha tinchishmaydi. Demak, yashab qolishning yagona chorasi bor: uni
o‘ldirish!.. Nuriddin shu to‘xtamga kelgani bilan qarorini amalga oshirish yo‘l-yo‘rig‘ini
bilmas edi. Urushda bo‘lsa ekanki, shartta qurol tepkisini bosib, o‘q yog‘dirib yuborsa.
Bunda qurol yo‘q, musht bilan esa biron natijaga erishish qiyin. «O‘ychi o‘yiga
Murdalar gapirmaydilar (qissa). Tohir Malik
Do'stlaringiz bilan baham: |