Microsoft Word Moliyaviy hisob

6 - BOB. KAPITAL, FONDLAR VA MOLIYaVIY NATIJALAR HISOBI 
6.1. Kapitalning korxona faoliyatida tutgan o’rni va hisobning vazifalari 
Bozor iqtisodiyoti sharoitida har bir xo’jalik yurituvchi sub’ekt o’zining moliyaviy 
resurslarini tashkil qilishi va undan foydalanishi mumkin. Bu mablag’larning manbai esa 
foyda,amortizatsiyaajratmasi,qimmatbaho qog’ozlarni sotishdan tushgan mablag’lar, aktsiya 
egalarining badallari va ta’sischilarning ulushlari, kreditlar, ajratilgan grantlar,maqsadli 
moliyalashtirish mablag’lari va shunga o’xshash yo’nalishdagi mablag’lardir. 
Sub’ektning xususiy kapitali qonunga muvofiq yoki ta’sis hujjatlari asosida yaratilgan 
jamg’armalar va zahiralar qo’shilgan holda,ularning harakati va holati o’rganiladi va nazorat 
qilinadi. 
Xususiy kapital xo’jalik yurituvchi sub’ektning aktivi va majburiyatlari o’rtasidagi 
farqni o’zida mujassamlashtiradi. Xususiy kapital, ishlab chiqarish va mulk egasiga to’lash, 
qo’shimcha investitsiya va boshqa faoliyatlarning natijalariga bog’liq holda ko’payishi yoki 
kamayishi mumkin. Xususiy kapital uch qismdan tashkil topadi: 
1.  Ustav kapitali;  
2.  Qo’shilgan kapital;  
3. Rezerv kapitali. 
Sub’ektning ustav kapitali uning mablag’larining tashkil bo’lishida asosiy manba 
hisoblanadi. Bu kapitalni tashkil qilish qonun va ta’sis hujjatlariga asosan tartibga solinadi. 
Davlat korxonalarining ustav kapitali davlatning byudjeti tomonidan xo’jalik 
yurituvchi sub’ektning foydalanishiga topshirilgan vaqtda ajratilgan mablag’larning 
yig’indisidir. Nodavlat sub’ektlarning kapitali esa aktsiyadorlar tomonidan qo’yilgan 
mablag’larning yig’indisidan iboratdir. 
Mulkchilikning tegishli shakllariga taalluqli xo’jalik yurituvchi sub’ektlarda ustav 
kapitalini tashkil qilish tartibi ta’sis hujjatlari va hukumatning tegishli qonunlari asosida 
tartibga solinib turiladi. Ustav kapitali harakatining buxgalteriya hisobi 8300 – "Ustav 
kapitali" schyotida, 13–jurnal orderda yuritiladi. 
 
 
Ustav kapitali (fondi)ning holativa harakati to’g’risidagi ma’lumotlarni umumlashtirish 
quyidagi schyotlarda olib boriladi: 
•