Microsoft Word Moliyaviy hisob

Materiallar birligining o’rtacha hisoblangan tannarxini hisoblash 
№ 
Kursatkichlar 
Soni kg 1 kg, ning bahosi so’m  Mikdori so’m
1  Oy boshidan saldo 
120 
440 
52800 
2  Oy davomida kelib tushdi: 
  
  
  
   1 - etkazib berish 
150 
420 
63000 
   1 - etkazib berish 
160 
500 
80000 
   Kelib tushdi, jami 
310 
  
143000 
   Jami kelib tushgani koldik bilan sarflandi
430 
420 
455,35 195800 
191247 
   Oy oxiridagi saldo: 
10 
  
4553 
 
Material birligining o’rtacha hisoblangan tannarxini hisoblash uchun quyidagilarni 
bajarish zarur: 1. Xo’jalik yurituvchi sub’ektning aylanishida mavjud bo’lgan mazkur 
turdagi TMZ sonini (120 kg + 310 kg) va haqiqiy son qiymatini (52800 so’m + 143000 
so’m) belgilash. 2. Matriallar birligining o’rtacha tannarxini belgilash: 195800 so’m : 430 
kg = 455,35 so’m. 3. Sarflangan TMZlarning haqiqiy tannarxini belgilash: 455,35 so’m x 
420 kg = 191247so’m. 
Sarflangan moddiy boyliklarning xar bir turi bo’yicha ana shunday hisob-kitobni 
amalga oshirish kerak. 
Materiallarni sotish operatsiyalarini hisobga olishda yuklarni jo’natish yoki haq 
to’langan schyotlarga qarab sotish tartibini aniqlash borasida buxgalteriya hisobining milliy 
standartlari (BHMS-1 son) "Hisob yuritish siyosati va moliyaviy hisobot" ga bog’liq 
bo’ladi. 
Agar hisob siyosatida TMZlar yuklab junatilgandan keyin ularni sotilgan deb hisoblash 
qabul qilingan bo’lsa, u xolda, TMZlar xaridorlarga jo’natib turilishiga qarab, ular sotilish 
narxlarida sotilgan TMZlar sifatida aks ettiriladi. 
 
86

---

Mabodo hisob siyosatida pul kassaga yoki hisob-kitob schetiga kelib tushgandan keyin 
TMZlarni sotilgan deb hisoblash qabul qilingan bo’lsa, u holda TMZlarni xaridlarga 
jo’natish chogida, ular 9010 schet debetiga (1010 schet kreditiga) yoziladi va unda to 
TMZlar haqi to’langunga qadar turadi.(5010, 5110 schetlar debeti 9010 schet krediti). Haq 
to’langan paytidan e’tiboran ular 9010 schet kreditdan uchirilib, 9010 schet debetiga 
yoziladi. 9010 schetda aniqlangan TMZlarni sotishdan olingan moliyaviy natija 9900 schet 
"Yakuniy moliyaviy natija", QQS ni (20%) alohida pozitsiyaga albatta yozib kuyishi kerak. 
Bu Soliq hisoblab chiqilishi (9010 schyot debeti, 6410 schyot krediti) va byudjetga 
utkazilishi (6410 schyot debeti, 5110 schyot krediti) lozim. 
Tovar-moddiy boyliklarni sotishga doir schyotlar korrespondentsiyasi: 
Misol: Materiallar quyidagi narxlarda sotilgan (haqiqiy tannarxi 8000 so’m). 
1.  holat. Tannarxidan past narxda (8000 so’m).  
2.  holat. Tannarxiga teng narxda (9000so’m).  
3.  holat. Tannarxidan yuqori, ammo bozor narxidan past narxda (9500so’m).  
4.  holat. Bozor narxida (11000 so’m). 
 
87

---