Microsoft Word Mehmonxona xizmatlari raqobatbardoshligini oshirishda xorij tajribasidan foydalanish

1.3. O‘zbekiston mintaqalarida mehmonxona biznesining rivojlanish tendensiyalari

Mehmonxona – kechayu-kunduz, uch smenada, yigirma to‘rt soat davomida murakkab texnologik jarayonlar sodir bo‘luvchi korxona bo‘lib, u yerda taklif etiladigan xizmatlar turistlar uchun eng avvalo qulay va xavfsiz bo‘lishi kerak. Mehmonxona individual va jamoaviy joylashtirish vositasi sifatida jihozlangan aniq nomerlar soniga hamda kategoriyasiga qarab xizmatlar yig‘indisini taklif qiluvchi korxona hisoblanadi.
Jahon amaliyotida mehmonxona biznesining hozirgi rivojlanish holati mazkur xizmat bozoridagi narx yaratish strategiyasidan kelib chiqib turistlarga ko‘p variantli servisni taklif qilmoqda. Mehmonxona rahbariyati raqobatbardosh xizmatlar taklif etish maqsadida nomerlardagi shinamlik va qulaylik darajasini, xizmat ko‘rsatish saviyasini oshirib, o‘z xodimlarining malakasini doimiy ravishda oshirib borishni yo‘lga qo‘ygan.
O‘zbekistonda mehmonxona biznesining rivojlanishidagi asosiy elementlar sifatida mehmonxona ixtisoslashuvining chuqurlashishi, xalqaro mehmonxona tarmoqlarining tashkil topishi, mehmonxona biznesiga zamonaviy kompyuter texnologiyalarining kirib kelishi va ulardan samarali foydalanishning yo‘lga qo‘yilganligi kabi bir qator omillarni keltirib o‘tish mumkin.
Shu o‘rinda, ta’kidlash joizki, bugungi kunda mamlakatimizda mehmonxona biznesi bilan shug‘ullanish niyatida yurgan tadbirkorlarga keng imkoniyatlar yaratilgan. Sohani rivojlantirishga qaratilgan qonun osti hujjatlari ishlab chiqilgan va bu ish hozirda ham davom ettirilmoqda. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998 yil 2-mart “Toshkent shahrida xalqaro klassdagi 4 yulduzli mehmonxona qurilishi samaradorligini oshirish bo‘yicha qo‘shimcha choratadbirlar to‘g‘risida” gi, 2002 yil 2-sentyabr “O‘zbekiston Respublikasida mehmonxona biznesi va xalqaro turizmni yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarorlari shular jumlasidandir.
Vazirlar Mahkamasining 2014 yil 13 martdagi 60-sonli «Turizm faoliyatini amalga oshirish va litsenziyalash tartibini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi qabul qilingan qarori mehmonxona biznesi bilan shug‘ullanuvchi, ya’ni “mehmonxona xizmatlari ko‘rsatishni mo‘ljallayotgan oilaviy korxonalar” ga juda katta imkoniyatlar eshigini ochib berdi, desak to‘g‘ri bo‘ladi. Unga ko‘ra “Faqat mehmonxona xizmatlari ko‘rsatishni mo‘ljallayotgan oilaviy korxonalar oilaviy korxonalar uchun qonun hujjatlarida belgilanganga teng bo‘lgan ustav fondiga ega bo‘lishlari kerak”⁵. Endilikda oilaviy tadbirkorlik tipidagi mehmonxona ochish uchun hujjatlarda belgilangan eng kam ish haqining o‘n baravari miqdoridan kam bo‘lmagan ustav fondini shakllantirishi va yashab turgan uylarini noturar joy shakliga o‘tkazmasdan mehmonxona biznesi bilan shug‘ullanishlari mumkin.
Bugungi kunda mamlakatimizda xalqaro standartlarga mos bo‘lgan birdaniga 28828 ta⁶ turistga xizmat ko‘rsatish imkoniyatiga ega 500 taga yaqin turli kategoriyali joylashtirish vositalari faoliyat yuritib kelmoqda. Ushbu ko‘rsatkichlarni mintaqalar kesimida ko‘rib chiqamiz (1-diagramma):

1-diagramma. 2013 yil ma’lumotlari bo‘yicha mehmonxona va analogik
joylashtirish vositalarining mintaqalar kesimidagi ulushi⁷

1^ Филлиповский Е.Е., Шмарова Л.В Экономика и организация гостиничного хозяйства.
Учебное.пособие.-М.: ФиС, 2006.

2^ Amriddinova R.S.Mehnat resurslarini boshqarish asosida turizm xizmatlarining raqobatbardoshligini oshirish yo‘llari (Samarqand viloyati turizm korxonalari misolida)”// I.f.n.
ilmiy darajasini olish uchun dissertatsiya. - S.: SamISI, 2012. - 13 b.;

3^ I.S. Tuxliyev, R.Hayitboyev, N.E.Ibadullayev, R.S.Amriddinova Turizm asoslari: O‘quv qo‘llanma – S.: SamISI, 2010-45-46 bet

4^ Mamatqulov X.M. Turizm infratuzilmasi.Ma’ruzalar kursi. Samarqand 2009.

5^ O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi 2014 yil 13 martdagi 60-sonli «Turizm faoliyatini amalga oshirish va litsenziyalash tartibini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi qarori.

6^ O‘zbekiston Respublikasi Statistika Qo‘mitasining “Osnovie pokazateli razvitiya turizma i otdixa v respublike O'zbekistan v 2013 godu” nomli statistik byulleteni ma’lumotlari asosida tayyorlandi.

7^ O‘zbekiston Respublikasi Statistika Qo‘mitasining “Osnovie pokazateli razvitiya turizma i otdixa v Respublike O'zbekistan v 2013 godu” nomli statistik byulleteni ma’lumotlari asosida tayyorlandi.