Microsoft Word malumotlar va bilimlar bazasi

ахборот саноатини
яратишни талаб қилмоқда. Ах-
боротлар миқдори мамлакат миллий иқтисоди, тармоқ, ташкилотлар ривож-
ланишини белгилайди. Ахборот стратегик ресурсга айланиб, ахборот ресурс-
лари эса унинг муҳим турларидан бири саналади. Ушбу ресурсдан фойдала-
ниш ҳажми яқин келажакда давлатларнинг стратегик имкониятларини, жумла-
дан, мудофаа қобилиятини белгилаб беради дейишга асос бор.
Ҳозирги пайтда ахборот ҳажмининг ортиши ва унинг мураккаблик даража-
сининг юксалиши ахборот индустриясини барпо этишни талаб этмоқда. Ахбо-
рот мавжудлиги мамлакатнинг ривожланиши, тармоқлар, ташкилотлар юксали-
нишини белгилаб беради. Ахборот стратегик ресурс, ахборот ресурслари эса 
улардан энг муҳими бўлиб қолди. Бу заҳиранинг умумий фойдаланадиган 
ҳажми яқин келажакда давлатларнинг стратегик, шу жумладан мудофаа
 
қ
обилиятини
 
белгилаб беради. 
Ташкилотнинг ахборот ресурсларини шакллантириш манбалари.
Ҳар 
қандай ташкилот айрим бир ташқи муҳитда фаолият кўрсатади. Ушбу ташкилот 
ички муҳитни ҳам юзага келтиради. Ички муҳит ташкилотнинг тузилмавий 
бўлинмалари ва у ерда ишловчи ходимлар орқали уларнинг технологик, ижти-
моий, иқтисодий ва бошқа муносабатларида шаклланади.
Юзага келиш манбаига боғлиқ ҳолда ташкилот доирасидаги ахборот ре-
сурсларини ташкил этувчи ички ва ташқи ахборотлар мавжуд.
Ички муҳит ахбороти одатда аниқ бўлиб, хўжаликнинг молиявий ҳолатини 
тўлиқ акс эттиради. Уни таҳлил этиш кўпинча стандарт формаллашган проце-
дуралар ёрдамида амалга оширилади.
Ташқи муҳит – ташкилотдан ташқарида бўлган иқтисодий ва сиёсий субъ-
ектлардир. Бу ташкилотнинг мижозлар, воситачилар, рақобатчилар, давлат ор-
ганлари ва хакозо билан иқтисодий, ижтимоий, технологик, сиёсий ва бошқа 
муносабатларини ўз ичига олади.
Ташқи муҳит хақидаги ахборот кўпинча тахминий, ноаниқ, нотўлиқ, зидди-
ятли, эҳтимолли бўлади. 
Бу ҳолатда у ностандарт қайта ишлаш усулларини талаб этади. 
Ташкилот турли манбалардан қуйидаги ташқи ахборотни олиши мумкин: 
1. Иқтисодиётнинг аҳволи хақида умумий ахборот. Манбалар: ахборот – 
тахлилий материаллар, ихтисослашган газеталар, журналлар, Интернет ресурс-
лари. 

---

22
2. Ихтисолашган иқтисодий ахборот: молиявий бозор бўйича. 
3. Товарлар нархлари бўйича ахборот. Манбалар: ихтисослашган журнал ва 
бюллетенлар, каталоглар, Интернет маълумотлар базаси.
4. Ўзига хос ахборот. Турли манбалар, жумладан, Интернет. Уни ахтаришда 
излаб топиш тизимларидан фойдаланилади.
5. Давлат бошқариш органларидан ахборотлар(қонунлар, қарорлар, солиқ ор-
ганлари хабарлари ва ҳоказо). 
Ҳар қандай ресурслар каби, ахборот ресурсларини ҳам бошқариш мумкин, 
лекин уларни миқдорий ва сифат жиҳатидан баҳолаш методологияси, уларга 
бўлган эҳтиёжни олдиндан белгилаш ҳали ишлаб чиқилмаган, шунга қарамай 
ташкилот даражасида ахборот эҳтиёжларини ўрганиш, ахборот ресурсларини 
режалаштириш ва бошқариш мумкин ва зарур. Ахборот ресурсларини 
бошқариш деганда: 

ҳар бир даражада ва бошқариш функцияси доирасида ахборотга бўлган 
эҳтиёжларни баҳолаш;
 

ташкилотнинг 
ҳужжат 
айланишини 
ўрганиш, 
уни 
оптималлаш, 
ҳужжатлар тури ва шаклларини стандартлаш, ахборот ва маълумотларни 
тўплаш;