6
I - BOB. MAKTABGACHA TA’LIM MUASSASALARIDA BOLALARGA MA’NAVIY
TARBIYA BERISHNING PEDAGOGIK ASOSLARI
1.1. Maktabgacha ta’lim muassasalari va ularda bola tarbiyasining
maqsad va vazifalari
O’zbekiston Respublikasi “Ta’lim
to’g’risida”gi Qonunning 10 – moddasida va
“Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”da
maktabgacha ta’lim – uzluksiz ta’lim
tizimining birinchi turi ekanligi qayd etilgan.
Shuningdek, maktabgacha ta’lim to’g’risida
“Ta’lim to’g’risida”gi Qonunning 11 –
moddasida ham “Maktabgacha ta’lim bola
shaxsini sog’lom va yetuk, maktabda
o’qishga tayyorlangan tarzda shakllantirish
maqsadini ko’zlaydi.
Bu ta’lim olti – yetti yoshgacha oilada, bolalar bog’chasida va mulk shaklidan
qat’iy nazar boshqa ta’lim muassasalarida olib boriladi”, deb ta’kidlansa, “Kadrlar
tayyorlash milliy dasturi”da “maktabgacha ta’limning samarali psixologik
usullarini izlash va joriy etish”, degan talabni qo’yadi
[5, 6].
Maktabgacha ta’lim bola 6 – 7 yoshga yetguncha oilada hamda davlat yoki
nodavlat MTM ida amalga oshiriladi.
YuNESKO qarori bilan 1997 yilda “Maktabgacha ta’lim” uzluksiz ta’lim
tizimining birinchi bosqichi sifatida kiritildi. Oldingi “Maktabgacha tarbiya”
termini “Maktabgacha ta’lim” bilan almashtirildi.
Sir emaski, bugungi kunda uzluksiz ta’lim tizimiga mamlakatimizda katta
e’tibor qaratilgan. Buni butun dunyo rivojlangan mamlakatlari tan olmoqda. Bunga
sabab Mamlakatimiz Prezidenti I.A.Karimov O’zbekiston kelajagini qurishda
asosiy ishtirokchi bo’ladigan bolalarni yuksak ma’naviyatli qilib tarbiyalashga
katta e’tibor bermoqda. Jumladan, uning
“Yuksak ma’naviyat – engilmas kuch”
nomli asarida ham “Ko’p yillik ilmiy kuzatish va tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki,
inson o’z umri davomida oladigan barcha informasiyaning 70 foizini 5 yoshgacha
bo’lgan davrda olar ekan.
Bolaning ongi asosan 5 – 7 yoshda shakllanishini inobatga oladigan bo’lsak,
aynan ana shu davrda uning qalbida oiladagi muhit ta’sirida ma’naviyatning ilk
kurtaklari namoyon bo’la boshlaydi”, deyilgan
[2].
Ushbu fikrlar nafaqat oila va oila muhitiga taalluqli, balki MTM dagi ta’lim –
tarbiya jarayonining barcha jabhalariga tegishli. Chunki, bolalarning intellektual
salohiyatini shakllantirishning eng muhim – boshlang’ich bosqichi ham aynan 5 –
7 yoshdagi bolalarga to’g’ri keladi. Buning isbotini mazkur tadqiqot ishining 3 –
“Rahbarlik – bu shaxsning
o’ziga biriktirilgan muassa-
sasini (jamoasini) maqsadli
boshqarishga bo’lgan javob-
garligidir, bu shaxsga bеril-
gan mukofot emas, balki u
mas'uliyatli vazifadir”
Do'stlaringiz bilan baham: