Microsoft Word лотинча девиант хулқ-атвор психологияси rtf

Faol  nevrozlar.  Z.  Freyd  ular  simptomatik  buzilishlarining  no-
to‘g‘ri jinsiy amaliyotga bo‘lgan fiziologik ta’sirchanligini ifodalovchi 
«hozirgi kun nevrozlari» deb atagan. Bunda simptomlar paydo bo‘lishi 
mexanizmi  ramziy  emas,  balki  somatik  hisoblanadi  (masalan, 
hayajonlanishning  bevosita  xavotirga  aylanishi).  Faol  nevrozlar  ikki  
kichik turga ega: nevrasteniya va xavotir nevroziga bo‘linadi. 
  Nevrasteniya  -  «asablar  zaifligi»,  charchab  qolish,  bosh  og‘rig‘i, 
ich  qotishlar,  igna  sanchilishi  hissi,  jinsiy  zaiflikni  o‘z  ichiga  olgan 
turli  visseral  ichki  buzilishlar  kabi  alomatlar  bilan  tavsiflanadi. 
Ularning paydo  bo‘lish  sabablarini  Freyd  jinsiy  funksiyalarning  libido 
kuchlanishining  lozim  darajada  bo‘shanishini  ta’minlashga  qodir 
emasligida,  jinsiy  qoniqishning  noto‘liqligida  (masalan,  masturbatsiya 
tufayli) ko‘rgan. 
  Xavotirli  nevroz  zo‘riqish,  serzardalik,  notinchlik,  qo‘rquv, 
doimiy  ravishda  xavfsirashni  his  qilishda  namoyon  bo‘ladi.  Asosiy 
alomatlari:  ko‘p  terlash,  titroq,  nafas  qisishi,  yurak  urishining 
tezlashishi, bosh aylanishi, ich ketishi, uyqu buzilishi. Xavotirli nevroz 
bilan  kasallanganlar  jinsiy  amaliyotda  jinsiy  bo‘shanishning  mazkur 
shaxs  uchun  mos  keladigan  chastotasi,  maromi  va  sifatidan  chetga 
og‘ishlarga  ega  bo‘ladi.  Asosiy  sababi,  odatda,  jinsiy  aloqadan  o‘zini 
tiyish  yoki  shahvoniylikni  bostirish,  shuningdek  jinsiy  a’zolarni 
mutanosib  ozod  qilishsiz  qo‘zg‘atish  yoki  uzilgan  jinsiy  aloqa 
hisoblanadi, bu esa, pirovardida «jinsiy xayotdan uzilish"ga olib keladi. 
O‘zining  tajovuzkorligini  haddan  tashqari  bostirish  xavotirli  nevroz 
namoyon bo‘lishining boshqa sababi bo‘lib xizmat qilishi mumkin. 

---

 
103 
  Ruhiy nevrozlar. Freydning fikricha, bu shunday ruhiy  parokan-
dalikki, ularda  alomatlar  bolalar  ziddiyatlarining  ramziy  ifodasi  bo‘lib 
chiqadi.  Demak,  ruhiy  nevrozlar  endi  psixologik  va  determinatsiya-
langan hisoblanadi. Ruhiy nevrozlar deganda, Freyd shuningdek, jinsiy 
negizni  asoslaydi.  Bu  yerda  ilk  bolalikka  tegishli  bo‘lgan  ma’lum 
voqealar,  shuningdek  ushbu  voqealar  va  tashvishlar  bilan  bog‘liq  erta 
jinsiy  xomxayollar  (fantaziyalar)  ta’siri  postulyatsiya  qilingan.  Bu 
taqiqlangan  fantaziyalar  keyinchalik  esdan  chiqarilgan,  ularning 
ziddiyatli  xarakteri  tufayli  bostirilgan  bo‘ladi.  Bu  ziddiyatlar  katta 
hayotda faollik susaytirilganda unda alomat paydo bo‘lishi bilan birga 
regressiya yuzaga keladi, bu yerda simptom xavotirga qarshi o‘ziga xos 
himoya  bo‘lib  xizmat  qiladi.  Miyaga  o‘rnashib  qolgan  holatlar 
nevrozini  affektiv  nevroz  va  fobiyaviy  nevrozga  ajratish  qabul 
qilingan.