Microsoft Word lisonut-tayr ziyouz com doc

 
CXLVI 
Hikoyat 
 
Shohlarning shohi bo'lgan bir buyuk podsho bor edi. U go'yo olam ahli boshida Alloh 
soyasi kabi edi. U quyoshdek porloq toj egasi bo'lib, undagi gavharlar yulduzlardek 
porlar, mulki ham kunchiqishdan kunbotishga qadar cho'zilgan edi. 
Uning bir o'gii bor edi. Bu ko'hna olam uning kabi azamat o'g'lonni hanuzgacha 
ko'rmagan edi. U husn osmonining yorug' yulduzi, deyilsa ham, latofat qutichasining 
porloq gavhari deyilsa ham kam. U go'zallik tunini bezaguvchi sham va malohat 
gulshanidagi sarvinoz edi. 
Shoh uning husnidan olamga o't tushmasin deb, uni bir qasr ichida yashirin saqlardi. 
Undan olamga ofat tushishini bilib, u otlanib chiqadigan yo'lni to'sib qo'ygan edi. U bir 
gulshanda maqom tutgan bo'lib, bog' aro xuddi tovusdek xiromon yurardi. Shoh uning 
tashqariga chiqishini man etganidan shu chamanda o'z vaqtini ayshda o'tkazish bilan 
qanoatlanardi. 
Nogahon shoh taxtini shahzodaga qoldirib, ajal jomini sipqardi. Davlat xutbasi 
shahzoda nomiga o'qildi, uning yuk-sak oti bilan tanga pullar zarb qilindi. 
Kunlardan bir kun ko'ngil ochish uchun mulkini tomosha qilmoqqa otlandi. Ot bilan 
javlon urib, maydonga ofet solgani kirdi. Ot chopib maydonda chavgon o'ynadi, xalq 
boshini go'y etib, jon o'ynadi. Tulporini qaysi tarafga surgan bo'lsa, o'sha shahar va 
mulk ahlida g'avg'o-to'polonlar boshlandi. Uni ko'rgan el devonayu zor bo'ldi, ishq 
domiga giriftor bo’ldi. 
Shoh ularga shunday ulug' ofatlarni solib, xuddi shamol kabi tezlikda o'z gulshaniga 
qaytib ketdi. Shahar xalqi uning orqasidan g'avg'o chekib, "Yo Rab!" deb, ishqidan ohu 
faryodlarini ko'kka yetkazishardi. Ular shaharda qolmay, uning orqasidan ergashdilar, 
hammalari uning qasr va bog'iga yetib kelishdi. 
Zolim shoh o'z mulkini xarob qilib, qasridan pastga tushgancha, xaloyiqqa shunday 
buyruq qildi: "Bu g'avg'o ko'targanlarni har tomonga tarqatib yuboringlar. 
Ketmaganlarni esa jazolang!" 
Shoh mulozimlari kishilarni tarqatishga qanchalik harakat qilmasinlar, odamlar bari 
bir ketishmadi. Ularning odamlarni tarqatish uchun qilgan barcha harakat va intilishlari 
foyda bermadi. Shahar xalqi boshdan-oyoq telba bo'lib, balki telbadan ham ortiqroq 
ahvolga tushib, kechayu kunduz oshufta va devonavor holda shoh bog'i atrofida qaror 
tutdilar. Qari va yosh, rind va zohid, oliy va past tabaqadagi barcha olomon ishq va 
telbalik ko'chasiga kirdi. 
Shoh elning bu qiyin ahvolga tushganini ko'rgach, o'z holiga hayrati orta boshladi. Bu 
g'avg'oning poyoni yo'q ekanligini ko'rib, unga chora topish mumkin emasligini ham 
bildi. Xaloyiq tomon bir elchi yuborib, unga ushbu xabarni yetkazishni buyurdi: "Mening 

---

Lisonut-tayr. Alisher Navoiy