Microsoft Word lisonut-tayr ziyouz com doc

 
CXXIV 
Hudhudning javobi 
 
Hudhud unga shunday javob berdi: 
— Agar bu da'voing chindan ham rost bo'lsa, undan ushbu yo'Ida ko'p naf topasan. 
Agar kambag'al kishilarning himmati baland bo'lsa, shunga yarasha izzat va martabalik 
bo'ladi. 
Agar himmat bir gavhar bo’lsa, insonni sadaf deb hisobla, bu sadafga asl sharaf o'sha 
gavhar tufaylidir. Agar kishida himmat bor bo'lsa, unga taxt va amalning keragi yo'qdir, 
mulk va mol-dunyo ham uning ko'ngliga yoqimli tuyulmaydi. Kimning naqd molu mulki 
bo’lmasa ham, himmati bo'lsa bas, shuning o'zi uning uchun katta davlatdir. Zero, 
himmati baland kishi, har qanday ishni bajara oladi. Himmat haqiqiy er kishini e'tiborli 
qiladi, bunga mansab, mulk va xazinaning hech bir daxli yo'q. Agar insonda mol-dunyo 
bo'lsa-yu, himmat bo'Imasa, u aqlli kishilar nazdida hech qanday obro'-e'tibor topa 
olmaydi. Kimki, oliy himmat egasi bo'lsa, bu xislati unga iqbol ato etadi. Agar shohga 
Alloh past himmat ato qilgan bo'lsa, unday shohdan oliy himmatli gado yaxshiroqdir. 
Agar shoh himmat bobida past bo'lsa, u himmatli gadodan mag'lub bo'ladi. 
Insonlardagi go'zallik himmat tufaylidir, yomon nafsning jazosi ham himmatdandir. 
Past himmatli baland baxt topsa ham, u tog'lik tole'i past kishidek qadrli bo'la 
olmaydi. Yollanma cho'pon mingta qo'yni boqqani uchun ma'lum haq olib, qo'ylarga 
posbonlik qiladi. Agar bo'ridan bu qo'ylarga xavf-xatar yetishsa, bunday holda u 
cho'pondan bir it yaxshiroqdir! Xazinasi bona himmati yo'q kishiga ana shu cho'pon va 
qo'y hodisasi misol bo'la oladi. Uning xazina qorovuli va qo'yga qo'yilgan cho'pondan 
farqi yo'qdir. Oqibatda bir rind tabiatli himmatli kishi bu boylikni qoiga kiritib, ularni bir 
gadoga hadya qilib yuboradi. Agar rind haqiqiy himmat va karam egasi bo'lsa, uning 
uchun butun bir xazinani hadya etish bir pulni xarj etishdek oddiy bir ishdir. 
 
CXXV 
Hikoyat 
 
Hikoyat aytuvchilar o'z asarlarida himmatli kishilar haqida shunday naql yozib 
qoldirganlar: qiyomat kuni har kim o'z qabridan bosh ko'tarib chiqar ekan. Zohid ham, 
fosiq ham, gado ham, boy ham  Mahshar tomon yo'l olar ekan. 
Bunda oliy maqomi murshid bo'lgan Jom Shayxi mast Zinda Pili Ahmadi Jom (fors-
tojik mutasavvuf shoiri (vafoti 1141-y.)) kabi qadam tashlab, do'zaxda yotgan kishilarga 
ibrat ko'zi bilan bir-bir nazar solibdi. Qarasa, odamlar turli qiynoq va azoblarga duchor 

---

Lisonut-tayr. Alisher Navoiy