Microsoft Word конструкция doc qisqartirilgan doc

 METALLARNI PROKATLASH
Metallarni prokatlashning bo‘yiga va ko‘ndalangiga 
prokatlash usullari mavjud bo‘lib, quyida bu usullarda 
prokatlash bayon etiladi. 
l-§. Bo‘yiga prokatlash
Ma’lumki, bu usulda zagotovka prokat stanining qarama-
qarshi tomonga aylanuvchi jo‘vallari orasidan ezib o‘tkazilib 
ishlanadi. Natijada uning ko‘ndalang kesimi kichrayib, 
uzunligi ortadi (51-rasm). Hozirda prokatlanadigan metal-
larni 90% i bu usulga to‘g‘ri keladi. Agar zagotovka 
qalinligini N
o
, ekini V
o
, uzunligini L
o
harflari bilan 
belgilasak, unda uning hajmi V
0
=H
0
B
o
L
o
bo‘ladi. 
Xuddi shunday prokatlangan zagotovka qalinligini N, 
ekini V, uzunligini L harflari bilan belgilasak, unda uning 
hajmi V=H·B·L bo‘ladi. Binobarin, zagotovka plastik 
deformatsiyalanganda hajmi o‘zgarganligi uchun V
0
=V yoki 
H
0
·B
0
·L
0
=H·B·L desak bo‘ladi. Prokatlashda zagotovka 
o‘lchamlarining nisbatan o‘zgarishiga 
ко
‘
га
, deformat-
siyalanish koeffitsiyentlarini tubandagi nisbatlardan aniqlash 
mumkin: 
Siqilish koeffitsiyenti 
0
;
H
H
γ
=
Kengayish koeffitsiyenti 
0
;
B
B
β
=
Uzayish koeffitsiyenti
0
;
L
L
γ
=
Tenglamadan
0
0
0
H
B
L
ёки
H
B
L
γ β λ
=
⋅
= ⋅

---

151
Bunda
0
;
L
L
γ
=
bo‘ladi. 
 
51-rasm.
 
Bo‘yiga prokatlash sxemasi. 
Zagotovka materialiga, temperaturasiga, prokatlash 
tezligiga va boshqa ko‘rsatgichlarga ko‘ra 
λ
=1,1-2
oralig‘iga 
belgilanadi.