Microsoft Word конструкция doc qisqartirilgan doc

 
95-rasm.
 
Portlovchi moddalar yordamida payvandlash: 
1 – bikr taglik; 2 va 3 – zagotovkalar; 4 – zaryad; 5 – detonator. 

---

222
3-§. Metallarni sovuqlayin payvandlash
Yuqori plastik metallar Pb, Al, Cu, Ni va ularning 
qotishmalaridan tayyorlanadigan buyumlarni sovuqlayin 
katta bosim bilan plastik deformatsiyalab biriktirishga 
sovuqlayin payvandlash deyiladi. Bu usulda zagotovkalarni 
payvandlashdan avval yuzalari kir, moy, zangdan tozalab, 
tekislab moslashtirilib payvandlash mashinasining mosla-
masiga o‘rnatiladi. Keyin ular zarur bosim bilan bir-biriga 
qisiladi. Bunda yuzalardagi, oksid pardalar ajralib shu qadar 
yaqinlashtiriladiki, bunda atomlar bog‘lanib payvandlanadi. 
Bu usuldan simlarni, chiviqlarni, yupqa devorli trubalarni 
uchma-uch qilib payvandlanadi. 
 
4-§. Metallarni bir-biriga ishqalab payvandlash
Bu usul bilan payvandlashda payvandlanuvchi buyumlar 
yuzalari o‘zaro ishqalanganda ajraluvchi issiqlik hisobiga 
qizib, bosim ta’sirida payvandlanadi. Buning uchun 
payvandlanuvchi buyumlarning biri payvandlash mashina-
ning aylanuvchi qismiga, ikkinchisi aylanmaydigan qismiga 
mahkam o‘rnatiladi. Keyin ularning biri ma’lum tezlikda 
aylantirilib, ikkinchisiga o‘qi bo‘ylab zarur kuch bilan 
qisiladi, bunda ularni toreslari bo‘yicha ishqalanishda 
yuzalar bir necha sekundda payvandlash temperaturasigacha 
qizigach bosim bilan qisiladi. Bunda kontakt yuzalardagi 
oksid pardalar parchalanib ajraladi. Toza yuzalar plastik 
deformatsiyalanib atomlar bog‘lanib payvandlanadi. Bu 
usuldan 50-10000 mm
2
gacha bo‘lgan chiviqlar, trubalar, 
armaturalarni payvandlashda foydalaniladi. . 
 
 

---

223