Microsoft Word KichikBiznes doc

 
 
Asosiy o’quv materiallari  qisqacha bayoni 
 
11.1. O’zbekistonda kichik biznes va  xususiy  tadbirkorlikni rivojlan-
tirishning Davlat dasturi. 
O’zbekiston  Respublikasida  kichik  biznesning  rivojlanishdagi  mavjud 
muammolarning  yechimini  topish  va  2007-2015  yillarda  istiqbollashtirila-
yotgan  parametrlarni  ta’minlash,  ushbu  sohada  tadbirkorlik  faolligini 
oshirishning  yo’nalishlarini  aniqlash  va  ular    chora-  tadbirlarni  belgilashni 
talab etadi. 
O’zbekiston  Respublikasida  kichik  biznes  faoliyatini  rivojlantirishning 
asosiy yo’nalishlari quyidagilardan iborat: 
-
 
kichik  biznesning  huquqiy-me’yoriy  va  tashkiliy  asoslarini  iqti-
sodiyotda turli omillar ta’sirida ro’y berayotgan o’zgarishlarga mos ravishda 
uzluksiz takomillashtirib borish; 
-
 
davlat  tomonidan  kichik  biznes  va  huquqiy  tadbirkorlikni  qo’llab- 
quvvatlash mexanizmlarini samaradorligini oshirish, bu borada xorijiy mam-

---

 
 106 
 
lakatlar tajribasidagi yangi mexanizmlarni mavjud sharoitlarga moslashtirgan 
holda amaliyotga qo’llash; 
-
 
kichik  biznesning  innovasiya  negizida  rivojlanishini  ta’minlash  bo-
rasida chora – tadbirlarni ishlab chiqish; 
-
 
kichik  biznesni  moliyaviy  jihatdan  ta’minlash  mavjud  mexanizmlar 
samaradorligini  oshirish  va  moliyalashtirishtirishning  yangi  manbalarini 
harakatga keltirish negizida qulay investisiya muhitini yaratish; 
-
 
kichik biznesda ishlab chiqarishni tashkil etishning moddiy ta’minotini 
takomillashtirish; 
-
 
kichik  biznesni  tashqi  iqtisodiy  faoliyat  mexanizmlarini  takomil-
lashtirish; 
-
 
kichik  biznes  sohasi  uchun  malakali  raqobatbardosh  kadrlarni  tayyor-
lash; 
-
 
kichik biznesda kooperasiyani chuqurlashtirish. 
Mamlakat    iqtisodiyotida  kichik  biznes  subyektlarining  ulushi  va 
ahamiyatini  tubdan  oshirish  maqsadida  dasturda  quyidagi  yo’nalishlarda 
kompleks chora-tadbirlarni amalga oshirish ko’zda tutiladi: 
-
 
tadbirkorlik  subyektlarini  tashkil  etish  va  faoliyat  yuritishning 
huquqiy  me’yoriy  bazasini  takomillashtirish.  Bunda  mansabdor  shaxslar 
tomonidan  buyruqbozlik  va  boshqa  salbiy  holatlarning  oldini  olish  borasida 
ularning mas’ulligini  oshirishga muhim e’tibor qaratiladi; 
-
 
kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishni davlat tomoni-
dan tartibga solish tizimini takomillashtirish va tadbirkorlik tuzilmalari faoli-
yatiga  davlat  hokimiyati  va  boshqaruv  organlarining  noqonuniy  va  asossiz 
aralashuvi holatlarini bartaraf etish; 
-
 
yirik korxonalarni tarkibiy o’zgartirish natijasida bo’shab qolgan  no-
turarjoy binolar va foydalanilmayotgan ishlab chiqarish maydonlarini kichik 
korxonalarga berish; 
-
 
yirik  sanoat  korxonalarida  tayyor  mahsulot  ishlab  chiqarish  uchun 
importga mo’ljallangan yehtiyot qismlar, detallar va kerakli uskunalar ishlab 
chiqarishni mahalliylashtirish  Dasturni amalga oshirish; 
-
 
kichik  biznes  uchun  mutaxassislar  tayyorlash  tizimini  takomil-
lashtirish va sifatini oshirish. 
Kichik  biznes  tadbirkorlik  faoliyatini  oshirishda  davlat  tomonidan 
qo’llab-quvvatlash  samarasini  oshirish  maqsadida  dasturda  quyidagilarni 
amalga oshirishi lozim: 
-
 
davlat  organlari,  tadbirkorlarning  jamoat  tashkilotlari  va  tijorat 
tuzilmalari bilan hamkorligini ta’minlovchi mexanizmni takomillashtirish; 
-
 
raqobatbardosh  mahsulotlar  ishlab  chiqarishga  mo’ljallangan  investis-
ion loyihalarni amalga oshirish, eksport hajmini oshirish, mahalliy xomashyo 

---

 
 107 
 
resurslaridan  foydalanishni  yaxshilash,  qo’shimcha    ishchi  o’rinlarni  tashkil 
etishga ko’maklashish; 
-
 
doimiy faoliyat ko’rsatadigan ko’rgazma va texnologik uskunalar, mini 
texnologiyalar yarmarkalarini tashkil etish; 
-
 
kichik  biznes  subyektlarining  moliyaviy  resurslardan  foydalanish  im-
koniyatlarini yaratish; 
-
 
kichik  biznes  va  xususiy  tadbirkorlik  sohasida  xalqaro  hamkorlikni  
rivojlantirishdan iborat.  
Kichik  biznesni  moliyaviy  resurslar  bilan  ta’minlash  maqsadida  
Dasturda quyidagi tadbirlarni amalga oshirish nazarda tutilgan: 
-
 
moliyalashtirish va sug’urta loyihalarini amalga kiritishni kengaytirish, 
kafolat berish va mexanizmini takomillashtirish; 
-
 
operasiyalarini qo’llash; 
-
 
 lizing; 
-
 
byudjetdan  tashqari  mablag’lar  hisobiga  imtiyozli  kreditlash  va 
mikrokreditlash; 
-
 
kichik  biznes  subyektlariga  lizing  asosida  uskunalar  sotib  olishni 
mablag’lar bilan ta’minlash;  
-
 
tijorat  banklari  tomonidan  ishlab  chiqarishni  kengaytirish  va  aylanma 
mablag’larni to’ldirish, xizmatlar ko’rsatish hajmini oshirishga qaratil-
gan kreditlar berish mexanizmlarini takomillashtirish; 
-
 
mahalliy xomashyodan chet el kredit liniyalari, shuningdek milliy val-
yutadagi  mablag’larni  jalb  yetgan  holda  tayyor  mahsulot  ishlab 
chiqaradigan miniuskunalar yaratish amaliyoti davom ettiriladi. 
Kichik  biznes  subyektlarining  moddiy-texnik  ta’minoti    kelgusidagi 
2008-2015 yillarda amalga oshiriladigan ishlar quyidagilardan iborat bo’lishi 
lozim: 
-
 
birja, auksion va yarmarkalar savdo doirasini kengaytirish; 
-
 
zamonaviy texnika va texnologiyalar lizingini kengaytirish.