Microsoft Word KichikBiznes doc

8.3. Kichik biznes va xususiy  tadbirkorlik tizimida foyda hajmi va rent-
abellik darajasini hisoblash va tahlil qilish usullari. 
 
Kichik biznes va xususiy  tadbirkorlik tizimida  mahsulotlarni sotishdan 
va  xizmat  ko’rsatishdan  olingan  foyda  sof  pul  tushumi  (
qp
)  bilan    ularning 
tannarxi (
qz
) orasidagi farq tariqasida aniqlanadi:   
qp-qz
, 
q-sotilgan mahsulot miqdori., p- sotilgan mahsulot bir birligining bahosi., 
z- sotilgan mahsulot bir birligining tannarxi.  
Mahsulotlarni  sotishdan  olingan  yalpi  foyda  tahlilini  fermer xo’jaligi  misol-
idako’rib chiqamiz. 
 
Hisobot  yilidagi bir  mahsulotni sotishdan  olingan  yalpi  foyda  summasini 
bazis  yilidagi  summasiga,yoki    biznes-reja  bo’yicha  ko’zda  tutilgan  foyda 
summasiga solishtirib, o’zgarishi (ko’payishi yoki kamayishi) aniqlanadi: 
 
 
    q
1,
q
0 
– hisobot va bazis yillarida  sotilgan  mahzulot miqdori
., 
    z
1
,z
0 -
 hisobot va bazis yillaridagi  1 s mahsulot tannarxi., 
    p
1
,p
0 - 
hisobot va bazis yillaridagi  1 s mahsulot sotish bahosi. 
Ushbu  formuladan  ko’rinib  turibdiki,  mahsulotni  sotishdan  olingan  yalpi 
foydaning o’zgarishiga bevosita quyidagi uch omil ta’sir qiladi: