Microsoft Word KichikBiznes doc

Maruzani o’tish usuli (metodi). 
Marua “Bilaman . Bilishni xohlay-
man . Bilib oldim “ va aqliy hujum usuli (metodi)ni qo’llash orqali o’tiladi. 
Asosiy savollar 
11.1. O’zbekistonda Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlanti-
rishning Davlat dasturi.
11.2. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni milliy iqtisodiyotning turli 
sektorlarida rivojlanishi.
11.3. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishning xori-jiy 
mamlakatlar tajribasi.
 
 
Asosiy o’quv materiallari qisqacha bayoni 
 
11.1. O’zbekistonda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlan-
tirishning Davlat dasturi. 
O’zbekiston Respublikasida kichik biznesning rivojlanishdagi mavjud 
muammolarning yechimini topish va 2007-2015 yillarda istiqbollashtirila-
yotgan parametrlarni ta’minlash, ushbu sohada tadbirkorlik faolligini 
oshirishning yo’nalishlarini aniqlash va ular chora- tadbirlarni belgilashni 
talab etadi. 
O’zbekiston Respublikasida kichik biznes faoliyatini rivojlantirishning 
asosiy yo’nalishlari quyidagilardan iborat: 
-
kichik biznesning huquqiy-me’yoriy va tashkiliy asoslarini iqti-
sodiyotda turli omillar ta’sirida ro’y berayotgan o’zgarishlarga mos ravishda 
uzluksiz takomillashtirib borish; 
-
davlat tomonidan kichik biznes va huquqiy tadbirkorlikni qo’llab- 
quvvatlash mexanizmlarini samaradorligini oshirish, bu borada xorijiy mam-

---

106 
lakatlar tajribasidagi yangi mexanizmlarni mavjud sharoitlarga moslashtirgan 
holda amaliyotga qo’llash; 
-
kichik biznesning innovasiya negizida rivojlanishini ta’minlash bo-
rasida chora – tadbirlarni ishlab chiqish; 
-
kichik biznesni moliyaviy jihatdan ta’minlash mavjud mexanizmlar 
samaradorligini oshirish va moliyalashtirishtirishning yangi manbalarini 
harakatga keltirish negizida qulay investisiya muhitini yaratish; 
-
kichik biznesda ishlab chiqarishni tashkil etishning moddiy ta’minotini 
takomillashtirish; 
-
kichik biznesni tashqi iqtisodiy faoliyat mexanizmlarini takomil-
lashtirish; 
-
kichik biznes sohasi uchun malakali raqobatbardosh kadrlarni tayyor-
lash; 
-
kichik biznesda kooperasiyani chuqurlashtirish. 
Mamlakat iqtisodiyotida kichik biznes subyektlarining ulushi va 
ahamiyatini tubdan oshirish maqsadida dasturda quyidagi yo’nalishlarda 
kompleks chora-tadbirlarni amalga oshirish ko’zda tutiladi: 
-
tadbirkorlik subyektlarini tashkil etish va faoliyat yuritishning 
huquqiy me’yoriy bazasini takomillashtirish. Bunda mansabdor shaxslar 
tomonidan buyruqbozlik va boshqa salbiy holatlarning oldini olish borasida 
ularning mas’ulligini oshirishga muhim e’tibor qaratiladi; 
-
kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishni davlat tomoni-
dan tartibga solish tizimini takomillashtirish va tadbirkorlik tuzilmalari faoli-
yatiga davlat hokimiyati va boshqaruv organlarining noqonuniy va asossiz 
aralashuvi holatlarini bartaraf etish; 
-
yirik korxonalarni tarkibiy o’zgartirish natijasida bo’shab qolgan no-
turarjoy binolar va foydalanilmayotgan ishlab chiqarish maydonlarini kichik 
korxonalarga berish; 
-
yirik sanoat korxonalarida tayyor mahsulot ishlab chiqarish uchun 
importga mo’ljallangan yehtiyot qismlar, detallar va kerakli uskunalar ishlab 
chiqarishni mahalliylashtirish Dasturni amalga oshirish; 
-
kichik biznes uchun mutaxassislar tayyorlash tizimini takomil-
lashtirish va sifatini oshirish. 
Kichik biznes tadbirkorlik faoliyatini oshirishda davlat tomonidan 
qo’llab-quvvatlash samarasini oshirish maqsadida dasturda quyidagilarni 
amalga oshirishi lozim: 
-
davlat organlari, tadbirkorlarning jamoat tashkilotlari va tijorat 
tuzilmalari bilan hamkorligini ta’minlovchi mexanizmni takomillashtirish; 
-
raqobatbardosh mahsulotlar ishlab chiqarishga mo’ljallangan investis-
ion loyihalarni amalga oshirish, eksport hajmini oshirish, mahalliy xomashyo 

---

107 
resurslaridan foydalanishni yaxshilash, qo’shimcha ishchi o’rinlarni tashkil 
etishga ko’maklashish; 
-
doimiy faoliyat ko’rsatadigan ko’rgazma va texnologik uskunalar, mini 
texnologiyalar yarmarkalarini tashkil etish; 
-
kichik biznes subyektlarining moliyaviy resurslardan foydalanish im-
koniyatlarini yaratish; 
-
kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sohasida xalqaro hamkorlikni
rivojlantirishdan iborat.
Kichik biznesni moliyaviy resurslar bilan ta’minlash maqsadida
Dasturda quyidagi tadbirlarni amalga oshirish nazarda tutilgan: 
-
moliyalashtirish va sug’urta loyihalarini amalga kiritishni kengaytirish, 
kafolat berish va mexanizmini takomillashtirish; 
-
operasiyalarini qo’llash; 
-
lizing; 
-
byudjetdan tashqari mablag’lar hisobiga imtiyozli kreditlash va 
mikrokreditlash; 
-
kichik biznes subyektlariga lizing asosida uskunalar sotib olishni 
mablag’lar bilan ta’minlash;
-
tijorat banklari tomonidan ishlab chiqarishni kengaytirish va aylanma 
mablag’larni to’ldirish, xizmatlar ko’rsatish hajmini oshirishga qaratil-
gan kreditlar berish mexanizmlarini takomillashtirish; 
-
mahalliy xomashyodan chet el kredit liniyalari, shuningdek milliy val-
yutadagi mablag’larni jalb yetgan holda tayyor mahsulot ishlab 
chiqaradigan miniuskunalar yaratish amaliyoti davom ettiriladi. 
Kichik biznes subyektlarining moddiy-texnik ta’minoti kelgusidagi 
2008-2015 yillarda amalga oshiriladigan ishlar quyidagilardan iborat bo’lishi 
lozim: 
-
birja, auksion va yarmarkalar savdo doirasini kengaytirish; 
-
zamonaviy texnika va texnologiyalar lizingini kengaytirish.