Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
TAQVO (arab. - saqlanish, parhezkorlik, xudodan qo‘rqish) - islomda dindorlikni 
ifodalovchi tushuncha. Qur’oni karim va hadisi shariflarda T. bir necha mazmunlarda 
keladi. Mas., Allohdan qo‘rqish, do‘zahdan saqpanish, parhezkorlik va b. Odatda dinga 
juda berilgan, o‘zini harom va shubhalardan saqpab yuruvchi odam taqvodor deb 
atalgan. Allohga T. qilish undan qo‘rqishdir. Allohdan qo‘rqish esa, gunoh ishlarni tark 
etish va b. savob ishlarni ko‘plab qilish bilan sodir bo‘ladi. Islom dinini bir tomonlama 
talqin qiluvchilarda taqvodorlik to‘g‘risida noto‘g‘ri tushuncha shakllangan. Aksarilar T.ni 
tarki dunyo qilish, qorong‘i xonaga kirib zikru ibodat bilan mashg‘ul bo‘lish deb 
tushunadilar. Hazrati Umar (ra)dan T. nima, deb so‘raganda, arablar sertikon 
maydondan yalang oyoq bo‘lib, tikondan saqlanib o‘tib ketishni T. deb ataydilar, 
deganlar. Xayotda gunoh ishlar ham xuddi tikonlarga o‘xshaydi, kim ulardan ehtiyot 
bo‘lmasa, ozor chekadi, ulardan saqlanib yurgan kishi esa, T. qilgan bo‘ladi. Oqibatda T. 
inson qalbidagi holatga aylanadi. Bu holat qalbni hassos qilib, har doim Allohdan qo‘rqish 
sezgisi bilan yashaydigan qilib qo‘yadi.  
 
 
TAQDIR (arab. - oldindan belgalangan hayot yo‘li), q i s m a t - inson hayoti va 
faoliyatini hamda olamdagi barcha hodisalarni Alloh irodasiga bog‘lovchi diniy tasavvur. 
Islomda (sunniylikda ham, shialikda ham) rasman e’tirof etilgan aqidalardan biri. T.ga 
ishonish barcha dinlarga xosdir. Lekin ularning har birida o‘ziga xos xususiyatlar bilan 
talqin etiladi. Islomda T. xudoning qudrati tarzida namoyon bo‘ladi. Qur’onda "odamlar 
faqat xudo xohlaganinigina xohlay oladilar", "xudo o‘z istaganini qiladi" degan oyatlar 
bilan ta’kidlanadi. Islomda T. masalasida qadariylar bilan jabariylar o‘rtasida tortishuvlar 
bo‘lgan, kalomda o‘rtacha yo‘l topishga harakat qilingan. Mutakallimlar taqdirni inson 
iroda erkinligi bilan kelishtirishga harakat qilgan, bandaning gunohlardan xoli bo‘lishi, 
uning diniy e’tiqodiga, diniy faoliyatiga - savob ish, xayr-ehson qilishga bog‘liq deb 
bilgan.