Microsoft Word ijtimoiy va oila psixologiyasi


Konformizmi va nonkorformizm xodisalarining mohiyati



Download 1,01 Mb.
Pdf ko'rish
bet57/98
Sana18.08.2021
Hajmi1,01 Mb.
#150818
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   98
Bog'liq
Psixologiya kafedrasi

Konformizmi va nonkorformizm xodisalarining mohiyati 
Konformizm  -  bu  real  yoki  tasavvurlardagi  guruhning  shaxs  e’tiqodi  va  xulq-
atvoriga ta’sirini tushuntiruvchi xodisadir. U ikki xil namoyon bo`lishi mumkin: 
 yon berish - qalban qo`shilmasa-da, tashqi xaraktada ko`pchilik firiga ergashish; 
 ma’qullash - e’tiqod va qarashlarning ijtimoiy tayziqqa to`la mos kelishi. 
  Konformizmning  tabiatini  tushuntiruvchi  eksperimentlar  (masalan,  Muzafer 
Sherif,  Solomon  Ash,  Milgram  va  b.q.)  ma’lum  ma’noda  bizga  hayotda 
yoqmaydigan  narsalarning  kelib  chiqishini,  masalan,  johillikning,  o`g`rilik  yoki 
boshqa  illatlarning  tabiatini  tushunishga  imkon  beradi,  ya’ni,  johillik  yoki 
yomonlik,  albatta  yomon  odamlarning  borligi  uchun  kelib  chiqmaydi,  balki 
odamlarning  turli  vaziyatlarda  noxaqlikka  ko`nikishlari  yoki  xudbinlik  yoki 
yovuzlikni  ko`rib  o`tib  ketaverish,  ularga  nisbatan  isyonni  namoyon  qilmaslik 
oqibatidir. 
 
Konformizm 
xodisasini 
eksperimental 
yo`l 
bilan 
o`rgangan 
tadqiqotchilarning fikricha, bu - ma’lum  shart-sharoitlarning oqibatidir. Masalan, 
konformizm  guruhning  katta  yoki  kichikligiga,  uning  hajmiga  bog`liq.  Odamlar 
o`zlari uchun biroz bo`lsa-da, obro`li yoki yoqimtoy bo`lgan odamlar soni uch yoki 
undan  ortiq  bo`lgan  sharoitda  ularning  gaplariga  juda  tez  ishonib,  ergashib 
ketaveradilar.  Bundan  tashqari,  yuqori  darajali  konformizm  xolati  biror  masala 
yuzasidan  javoblar  ko`pchilik  ichida  berilganda,  yoki  oldindan  biror  javobga 
sha’ma qilinmagan sharoitda tez sodir bo`ladi. 
Nima  uchun  odamlar  konformizmni  namoyon  etadilar,  bu  aslida  inson 
tabiatiga zid emasmi? degan savol tabiiy. Yoki bo`lmasa, ko`pchilikning ta’siriga 
o`ylamay-netmay  berilaverish  yaxshimi?  Bu  shaxsning  o`zligiga,  mustaqilligiga 
putur  yetkazmaydimi,  degan savol  o`rinli bo`lib, uning  javobini  ikki  manbadan - 
jamiyatning insonlar uchun ishlab qo`ygan normalari tizimidan, shunga mos tarzda 
odamning  o`zgalar  tomonidan  tan  olinishiga  intilishidan  va  odamlarning  o`zaro 


kommunikativ  ma’lumotlar  almashinishlari  jarayonida  so`zlar  va  iboralar  orqali 
bir-birlariga yetkazadigan ta’sirlari orqali tushuntirishga xarakat qiladi. 
Kim  ko`proq  konformli,  degan  savolga  ko`pchilik  mualliflar  ayollarning 
erkaklarga,  yoshlarning  kattalarga  nisbatan  ancha  ishonuvchan  va  ta’sirlarga 
beriluvchan  ekanliklarini  e’tirof  etadilar.  Bundan  tashqari,  olimlar  bu  xodisaning 
milliy-xududiy  o`ziga  xosliklarini  va  bu  kabi  xulq-atvor  ayrim  tang,  sust 
vaziyatlarda  odam  irodasining  pastlashi  sifatida  namoyon  bo`lishini  aytishgan. 
Nima bo`lganda ham, bizningcha, shaxsning tashqi tayziqlarga berilishi, tanqidsiz 
u  yoki  bu  xarakat  tiplariga  ergashib  ketaverishi  individual  xususiyatlarga  ega 
bo`lib,  u  odamning  dunyoqarashiga,  mentalitetiga  va  ma’lumoti  darajasiga 
bog`liqdir. 

Download 1,01 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   98




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish